Arxip
2010-12-24
Radi'omiz Uyghur bölümi 20-dékabir küni xitay merkizi xelq radi'o istansining muxbiri muhemmetjan abdullaning 5-iyul ürümchi weqesi seweblik eyiblinip, 2010- yili 4 -ayda muddetsiz qamaqqa höküm qilin'ghanliqi heqqide uchur bergendin kéyin, bu xewer xelq'ara metbu'atlarning qiziq nuqtisigha aylandi. Xelq'ara teshkilatlarmu tézlikte bu heqte inkas qayturup, xitay hökümitini eyiblidi.
2010-12-24
Amérika awazining xewiridin melum bolushiche, aqsaray meslihetchisi charshenbe küni bayanat élan qilip, amérika hökümitining hazirghiche güentanamo türmiside tutup turuluwatqan bolsimu, lékin sotta höküm élan qilinmighan tutqunlarning teqdiri heqqide izdiniwatqanliqini bildürgen.
2010-12-24
Xitay hökümiti yéqinqi yillardin buyan xitayda charwichiliq igiliki bilen shughullinidighan tibet, mongghul, Uyghur, qazaq qatarliq milletlerge qaratqan siyasitide, yaylaqlarning ékologiyilik muhitini yaxshilash hem taghliq rayonlardiki kömür qatarliq kan bayliqlirini échishni bahane qilip, charwichilarni muqim olturaqlashturghan hem charwichilarni kesip özgertishke teshkilligen idi.
2010-12-23
Yéqinqi yillardin buyan xitay hökümiti chet'ellerdiki Uyghur muhajirlirigha bolghan teshwiqat salmiqini téximu ashurup, herqaysi döletlerde "shinjang tungshyangxüy" qurush we Uyghur muhajirliridin teshkillen'gen mexsus heqsiz sayahet ömeklirini teshkillesh arqiliq xitayni teshwiq qilish her'ikitini qanat yaydurmaqta. Yéqinda kanadaning toronto shehiride qurulghan "shinjang tungshyangxüy" i buning janliq misalidur.
2010-12-23
17-Dékabir küni almataning jumhuriyet meydanida 1986-yil dékabir weqesi qurbanlirini eslesh murasimi ötküzüldi. Murasim qatnashquchiliri musteqilliq hem yiltoqsan qurbanliri heykellirige gülchembirekler qoydi hem namayish ötküzdi.
2010-12-23
Ötken hepte jenwede b d t ning 2010 -yilliq az sanliq milletler munbiri namliq yighin échilghan bolup, bu yighin'gha dunya Uyghur qurultiyining bash katipi dolqun eysa bilen dunya Uyghur qurultiyining b d t da turushluq wekili kety poliyas xanim qatnashqan idi. Biz ötken heptidiki programmimizda bu yighinning omumiy jeryani we mezmuni heqqide melumat bergen iduq؛ bügün biz bu yighinda kety poliyas xanim bergen doklatning konkrét mezmuni heqqide melumat bérimiz.
2010-12-23
Dunyada her qandaq bir ishning melum derijide ölchimi we prinsipi bolghandek, yaxshi exlaq bilen yaman exlaqni ayriwélishningmu melum ölchemliri bar. Köpligen kishiler bu ölchemni kishilerning tashqi körünüshidin izdeydu, ularning gep-sözliridiki siliqliq we ibadetliridiki da'imiliqni güzel exlaqning ölchimi qiliwalidu. Yene bezi kishiler bezi insanlardiki tiz achchiqlinish we udul gep qilish dégendek haletlerni yaman exlaqning ölchimi qiliwalidu we her ikkiside köp hallarda xatalishidu.
2010-12-23
Ilham toxti ependi léksiyiside yene xitay merkizi hökümitining xaraktéri, qurulmisi, milliy siyasiti shundaqla xitaydiki ölke, aptonom rayonlarning merkizi hökümetke béqinishtiki konkrét sewebler, yerlik orunlarning hoquqi kapaletke ige bolushi kérekliki qatarliq mesililer heqqidimu toxtalghan.
2010-12-23
Xitayning tunji atom bombisi pilani we sowét ittipaqining xitayning yadro qoralliri téxnikisigha körsetken tesiri hem emeliy yardemliri shuningdek buning sowét-xitay munasiwetlirining reqiblik dewrige kirishide oynighan roli soghuq munasiwetler urushi dewrige a'it sirlarning biridur.
2010-12-23
Hisashi, chizuko we ko'uze qatarliq kishiler birlikte tüzgen, yaponiye tetqiqat neshriyati teripidin yéqinda in'glizche we yaponche neshr qilin'ghan s d liq kitab `21-esirning 10 yilidiki meshhur 30 xewer` namliq kitabning ichidiki meshhur 30 xewerning sekkizinchisi 2008-yili 3-ayda tibette yüz bergen tibetlerning namayishi bilen 2009-yili 7-ayning 5-küni ürümchide yüz bergen 5-iyul ürümchi weqesi. Bu xewer 10 yil ichide dunyada yüz bergen 30 chong xewerning 8-si bolup bahalan'ghan.
2010-12-23
2010-Yili 12-ayning 23- küni iqtisadiy hemkarliq teshkilatining 11-nöwetlik yighini türkiye jumhuriyitining sahibxaniliqida istanbuldiki chiraghan sariyida ötküzüldi. Bu yighin'gha, iqtisadiy hemkarliq teshkilatigha eza döletlerning re'is yaki ministirliri qatnashti. Yighin'gha türkiye jumhuriyiti re'isi abdullah gül, iran dölet re'isi exmedi nijat, ezerbeyjan dölet re'isi ilham eliyuf, iraq dölet re'isi jalal talibani, afghanistan dölet re'isi hamid karza'i, qirghizistan dölet re'isi roza utunbayiwa pakistan, qazaqistan, türkmenistan, tajikistan we özbékistanning ministir derijilik emeldarliri qatnashti.
2010-12-23
23-Dékabir aptonom rayonluq xelq qurultiyining da'imiy hey'etler yighinida béyjing shehirining mu'awin bashliqi xu'ang wéyning Uyghur aptonom rayonigha mu'awin re'is qilip békitilgenliki, sabiq mu'awin re'is yang gangning xizmet almashturghanliqi sewebidin wezipisidin istépa bergenliki élan qilin'ghan.
2010-12-23
B d t kishilik hoquq komitétining yémek - ichmek bixeterliki mutexessisi dé shattér bügün bayanat bérip, xitayning yémek - ichmek bixeterliki mesilisige diqqet qilip kéliwatqan pa'aliyetchilerge tutqan mu'amilisi kishini tolimu bi'aram qilidighanliqini bildürdi.
2010-12-23
Dunya Uyghur qurultiyining bayanatchisi dilshat rishitning radi'omizgha xewer qilishiche, Uyghur rayonida yéngi yil aldida jem'iyet amanliqini tüzesh bahanisi bilen Uyghurlargha qarita yene bir qétimliq qattiq zerbe bérish herikiti bashlan'ghan.
2010-12-23
Xitay da'iriliri 2011- yilida ürümchide 15 ming ahalini öyidin köchürüshni pilan qilmaqta. Bügün asiya kindiki gézitining xewiridin melum bolushiche, Uyghur aptonom rayon da'iriliri ürümchi shehirining namrat rayonliridiki öylerni tüzesh qurulushi pilanini yolgha qoyghan bolup, pilan boyiche 2011- yili 15 ming kishi öyliridin köchürülidiken.
