Qaghiliqning taghliq yéziliridin köchürülgen Uyghurlar “Sana'et baghchisi” gha olturaqlashturulup zawutlarda emgekke sélin'ghan

Xitayning “Tengritagh tori” ning 2-mart künidiki xewiride qaghiliqning üch taghliq yézisidin aqtash bazirini merkez qilip köchürülgen déhqanlarning hökümet belgiligen “Sana'et rayonliri” gha orunlashturulup, “Bextlik turmushqa érishkenliki” xewer qilindi.

Xewerde bu déhqan-charwichilardin 3062 a'ilidin 14 ming kishining hökümet belgiligen “Namratlarni yölesh” yardimige ériship, 14 ming kishige “Töwen kapaletlik yardem kartisi” béjirip bérilgenliki, 5800 kishining sana'et baghche rayonidiki “Toqumichiliq fabrikisi”, “Ayaq zawuti”, we “Köktat parniklirida” “Ish pursitige érishkenliki” ilgiri sürülgen.

Chet'ellerdiki Uyghur pa'aliyetchilerdin “Dunya Uyghur qurultiyi qanun komitéti” ning mudiri memet toxti ependi, 2016-yili yil axiridin buyan yurti qaghiliqning taghliq rayonidiki Uyghurlarning öz-yurt makanliridin mejburiy köchürülüsh ehwaligha yéqindin diqqet qilip kéliwatqanliqini bildürdi.

Memet toxti ependi özining yurti qaghiliqta yüz bériwatqan Uyghur déhqanlirining atalmish sana'et rayonigha mejburiy köchürülüshini xitay hökümitining Uyghur déhqan-charwichilirini ewladmu-ewlad yashap kelgen yurt-makanliridin mejburiy ayrip, ularning eslidiki yashash muhitini weyran qilghanliq, shundaqla ularni “Üsti ochuq türmilerge bend qilghanliq” dep körsetti.

Mezkur xewerde qaghiliqning aqtash bazirigha jaylashqan atalmish “Sana'et baghchisi” ning 40 ming kwadrat métir da'irini igileydighanliqi, bu jayda 7 sana'et shirkiti barliqi, zawut, turalghu öy, yesli, mektep, dawalash ponkitlirini bir gewde qilghan we etrapigha “Köktat parnikliri” jaylashqan mezkur “Sana'et baghchisi” ning qaghiliqning taghliq yéziliridin köchürüp kélin'gen déhqan-charwichilarni muqim ish pursetlirige érishtürüp, ularning “Bayashat, bextlik hayat köchürüwatqan” liqi alahide teriplen'gen.

Xewerde xizmet pursitige ériship bayashat yashawatqan Uyghurlarning wekili süpitide, qaghiliq sana'et rayonigha jaylashqan “Shin'goxaw kiyim tikish karxanisi” da ishlewatqan amine isimlik ayal we “Köktat parniki” ta ishlep béyighan tursun isimlik Uyghur déhqan neqil élin'ghan.

Xewerde amine isimlik ayalning tili arqiliq, a'ilisi bilen 2018-yili qaghiliqning taghliq yézidiki 5 mo yéri bar öyidin ayrilip, aqtash baziridiki “Sana'et baghchisi” gha köchürülgendin kéyin, özining “Tikküchilik kespiy terbiyelesh mektipi” de, érining “Ayaq tikish yeni mozduzluq kespiy mektipi” de bir mezgil terbiyelen'gendin kéyin, nöwette “Öyi aldidiki zawutta muqim ma'ashliq xizmetke ériship, yilliq tapawitining 40 ming yüen'ge yetkenliki” alahide bayan qilin'ghan.

Amérikadiki “Uyghur kishilik hoquq qurulushi” ning tetqiqatchisi zubeyre shemshidin xanimning qarishiche, xitay hökümet taratqulirida élan qilin'ghan bu xil xewerler, nöwette amérika bashchiliqidiki gherb démokratik döletliride tekitliniwatqan Uyghurlarning “Irqiy qirghinchiliq” qa uchrap, “Mejburiy qul emgikige séliniwatqan” ehwallarning, xitay hökümitining özi teripidin ispatlinishi hésablinidiken.

Zubeyre shemsidin xanim yene: “Xitay hökümitining Uyghur milliy örp-adet we medeniyitini saqlashtiki asasiy gewde bolghan Uyghur déhqanlirini öz yurt makanliridin mejburiy köchürüp, mushu xildiki atalmish “Sana'et rayonliri” da xitaylar bilen arilash olturaqlashturushi Uyghurlar uchrawatqan irqiy qirghinchiliqning muhim qismi” dep körsetti.

Yuqiriqi awaz ulinishidin tepsilatini anglaysiler.