12 - دېكابىر ئوقۇغۇچىلار ھەرىكىتى ھەققىدە سۆھبەت
2007.12.12
بۈگۈن يەنى 12 - دېكابىر كۈنى، " 12 - دېكابىر ئوقۇغۇچىلار مىللىي ھەرىكىتى" نىڭ 22 يىللىق خاتىرە كۈنى. 1985 - يىلىنىڭ بۇ كۈنىدە، ئۈرۈمچىدىكى ئالىي مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىرى نامايىش ئۆتكۈزۈپ، ئۇيغۇر خەلقىنىڭ خىتاي ئاسارىتىگە قالغاندىن بۇيانقى دۇچ كەلگەن ئاساسلىق مەسىلىلىرىنى ئوتتۇرىغا قويغان.
نامايىشتا ئوتتۇرىغا قويۇلغان تەلەپلەر: دېموكراتىك سايلام ئېلىپ بېرىش، ئۇيغۇر ئېلىگە كۆچمەن يۆتكەشنى توختىتىش، مىللىي مائارىپنى يۈكسەلدۈرۈش، ئۇيغۇرلار ئارىسىدا پىلانلىق تۇغۇت يۈرگۈزمەسلىك، لوپنۇر ئاتوم سىناق مەيدانىنى بىكار قىلىش، ئۇيغۇر ئېلىنىڭ ئېكولوگىيىلىك مۇھىتىنى قوغداش قاتارلىقلاردىن ئىبارەت بولغان.
بۇ مۇناسىۋەت بىلەن، 12 - دېكابىر ۋەقەسىنىڭ يېتەكچىلىرىدىن دولقۇن ئەيسا، مەمەت توختى ۋە نۇرمەمەت مۇساباي ئەپەندىلەر بىلەن سۆھبەت ئېلىپ باردۇق.
دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىنىڭ باش كاتىبى دولقۇن ئەيسا، 12 - دېكابىر ئوقۇغۇچىلار ھەرىكىتىنىڭ يېتەكچىلىرىدىن بىرى ھەم ئەنە ئەشۇ ھەرىكەتكە يېتەكچىلىك قىلغىنى ئۈچۈن ئۇنىۋېرسىتېتتىن ھەيدەلگەن.
شۇ نامايىشنىڭ يەنە بىر غوللۇق يېتەكچىسى، دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىنىڭ مۇئاۋىن رەئىسى ھەم كانادا ئۇيغۇر جەمئىيىتىنىڭ رەئىسى مەھەممەد توختى. ئۇ، 12 - دېكابىر ھەرىكىتىنى، "ئۇيغۇرلار خىتاي ئاسارىتىگە قالغاندىن بۇيان داۋام قىلىپ كېلىۋاتقان ئۇيغۇر مۇستەقىللىق ھەرىكىتىنىڭ يېقىنقى زاماندىكى بىر ھالقىسى،" دەيدۇ.
بۇ تارىخىي ھەرىكەتتە يىتەكچىلىك رول ئوينىغانلاردىن يەنە بىرى - ھازىر ئامېرىكىدا ياشاۋاتقان نۇرمۇھەممەت مۇسابايدۇر. نۇرمۇھەممەت مۇساباي، 19 - ئەسىرنىڭ ئاخىرى ۋە 20 - ئەسىرنىڭ باشلىرىدا، يېڭى دەۋىر ئۇيغۇر مىللىي مائارىپىغا ئۇل سالغان ئاتاقلىق مىللىي كارخانىچىلاردىن بولغان ھۈسەنباي ۋە باھاۋۇدۇنباي مۇسابايلارنىڭ نەۋرىسى. ئۇ، 12 - دېكابىر ئوقۇغۇچىلار ھەرىكىتىنىڭ خاراكتېرى ھەققىدە توختىلىپ، 12 - دېكابىر ئوقۇغۇچىلار ھەرىكىتىنى، ئەينى زاماندىكى "ئۇيغۇر مىللىي روھىنىڭ نامايىشى ۋە ئۇيغۇر مىللىي ئىرادىسىنىڭ خىتاپنامىسىدۇر،" دەيدۇ. (شۆھرەت ھوشۇر)
مۇناسىۋەتلىك ماقالىلار
- ۋىنگىرىيىنىڭ پىش شەھىرىدە تېررور مەسىلىلىرى توغرىسىدا يىغىن ئۆتكۈزۈلدى
- خىتاينىڭ خەلقئارا ئاخبارات ساھەسىگە تۇتقان مۇئامىلىسى دۇنيا جامائىتىنى ئەپسۇسلاندۇرماقتا
- ئامېرىكا بىلەن خىتايدىكى پەرقلەرنى بىلىشكە قىزىققۇچىلار ئۈچۈن ئۇچۇرلار (2)
- جورج بۇش 9 - نويابىر دۇنيا ئەركىنلىك كۈنىنى خاتىرىلىدى
- خىتايدا ئاخبارات ئەركىنلىكى تازا بوغۇلۇۋاتقان مىنۇتلاردا " مۇخبىرلار بايرىمى" تەبرىكلەندى
- رابىيە قادىر خانىم ئامېرىكا دۆلەت مەجلىسىدە ئۇيغۇر ئاياللار ۋە بالىلار ئەتكەسچىلىكى توغرىسىدا ئىسپات بەردى
- رابىيە قادىر خانىم، 10 - نۆۋەتلىك خەلقئارا كىشىلىك ھوقۇق ھۆججەتلىك فىلىم فېستىۋالى باھالاش كومىتېتىنىڭ ئەزالىقىغا سايلاندى
- ئەركىنلىك سارىيى: خىتايدا مۇستەبىتلىك تۈزۈمى دېموكراتىيە تەرەققىياتىغا توسالغۇ بولۇۋاتىدۇ
- زامانىمىزدا خەلقنىڭ ئۇچۇر ئەركىنلىكىنى چەكلەش بىر تەتۈر ئېقىم
- خىتاي ھۆكۈمىتى مەتبۇئات كونتروللۇقىنى كۈچەيتمەكتە
- خىتاي دېموكراتلىرى ئەمدى چەتئەللەردە تۇرۇپ نېمە ئىش قىلالايدۇ؟
- ئامېرىكا دۆلەت مەجلىس ئەزالىرى بېيجىڭ ئولىمپىك مۇسابىقىسىنى بايقۇت قىلىش قانۇن لايىھىسى سۇندى
كۆپ كۆرۈلگەن خەۋەرلەر
RFA
- كامبودژادىن قايتۇرۇلغان مەمەتئەلى روزىنىڭ 37 يېشىدا يەكەن تۈرمىسىدە جان ئۈزگەنلىكى دەلىللەندى
- ياۋروپا دۆلەتلىرىدە ئۇيغۇرلار نامايىش قىلىپ، تايلاندتىكى ئۇيغۇرلارنىڭ قويۇپ بېرىلىشىنى تەلەپ قىلدى
- «ئۇيغۇر ھەرىكىتى» تەشكىلاتى توكيودا پائالىيەتچىلەرگە تەربىيەلەش كۇرسى ئاچتى
- ئورخۇن توربېتىنىڭ ساھىبى، تارىخچى تۇرسۇنجان ھېزىم قايتىدىن مۇددەتسىز كېسىۋېتىلگەن
- تايلاندنىڭ ئەنقەرەدە تۇرۇشلۇق باش ئەلچىسى تايلاندنىڭ 48 ئۇيغۇرنى خىتايغا قايتۇرمايدىغانلىقىنى بىلدۈرگەن