" Xu jintaw kompartiye 17 ‏- qurultiyida jyang zéminning tesirini tazilashni meqset qilidu "

• Muxbirimiz jümening bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

Bush, 2007 - yili 8 - iyundiki G 8 döletliri bashliqliri yighinida, xu jinta'o bilen. AFP PHOTO

Her besh yilda bir nöwet échilidighan xitay kompartiyisining 17 - qurultiyi, bu yil 15 - öktebir béyjingda échilidighan bolup, bu yighinda xitayning kelgüsi besh yilliq siyasiy we iqtisadi pilani békitilidu.

Fransiye agéntliqining, béyjing téxnologiye uniwérsitétidiki xitay siyasi tetqiqatchi xu shingduning éytqanlirini neqil élip körsitishiche, xu, hazir pütün dunya xitaygha diqqet qiliwatqanliqini bildürgen we "xitay kompartiyisi ziddiyetler bilen tolghan jem'iyetni inaq jem'iyetke özgertish üchün tirishiwatqan peytte élip bérilidighan, partiye 17 ‏- qurultiyi xitay üchün élip éytqanda bek muhim ish" dédi.

Xitay kompartiyisi 1921- yili qurulghan bolup, hazirgha qeder 73 milyon eza tereqqy qildurghan , bu nöwetlik yighin'gha 2217 neper wekil qatnishidu.

Shén shö :"bu yighinning kéchiktürülüshi partiyining ichki qismidiki hoquq tengpungsizliqidin kélip chiqqan"

Seyshenbe küni shinxu'a agéntliqi, xu jintawning yétekchilikide échilghan bir nöwetlik siyasiy yighinda xitay kompartiyisi partiye 17- qurultiyining échilish waqti bu yil 10- ayning 15- künige bikitilgenlikini élan qildi.

Esli bu yighin 9 ‏- aylarda échilatti. Hazir kanadada xizmet qiliwatqan siyasiy tehlilchi shén shöning qarishiche, bu yighinning kéchiktürülüp 10 -aygha békitilishi yenila partiyining ichki qismidiki hoquq tengpungsizliqidin kélip chiqqan iken.

Shén shö mundaq dédi: "emeliyette, xitay kompartiyisining bu xildiki yighini köpinche hallarda, özining ichki qismidiki hoquq tengshesh élip bérishni meqset qilidu . Biz bu yighinning 9 - aylarda échilidighanliqini bilettuq, emma kéchiktürülüp emdi 10- ayning 15 - küni échilidighanliqi élan qilindi. Ishinimenki, mushu jeryanda ularning ichki qismidiki hoquq tengpunglashmighan hemde ichki qisimdiki küresh keskin bolup ketkenliki seweblik, ular yighinning kéchiktürülüshi bilen ichki qisimda bezibir tereplerde hoquq tengshesh élip barghan."

Shén shö sözide yene, burunqi rehberler siyasiy menpe'et taliship küresh qilghan bolsa , hazirqi rehberlerning iqtisadi menpe'et közleydighanliqini , shunga hazir xitayda nurghun xiyanetchi emeldarning barliqini, mushundaq shara'itta hetta hakimiyetning yuqiri qatlimidiki rehberlerning perzentlirimu mushu menpe'et talishish chembirikige kirgenlikini körsetti we " chong jehettin élip éytqanda bu tereptiki tengshesh menpe'et talishish kürishige bérip taqilidu" dédi.

Tehlilchiler, partiye 17 - qurultiyi arqiliq xu jintaw öz ornini mustehkemleshni meqset qilghan

Hazir amérikida yashawatqan, shixenze uniwérsitétining sabiq oqutquchisi, siyasi közetchi ilshat ependi xitay kommunistlirining en'enisi buyiche élip éytqanda, emeliyette bir xitay kommunist hoquq sehnisige chiqqanda ömrining axirighiche hoquqta turushni xalaydighanliqini, gerche pénsiyige chiqqan teqdirdimu hakimiyet ishlirigha perde arqisda turup yétekchilik qilishni xalaydighanliqini xu jintawning sabiq dölet re'isi jyang zéminning tesirini tazilashni meqset qilidighanliqini körsetti.

Jenubi xitay seher gézitide körsitilishiche, 17 - qurultay partiye we merkizi herbiy komitétining bashliqi xu jintaw, bash ministir wén jyabaw, mu'awin ministir zéng chingxungning yadroluqidiki rehberlikni qollashni teshebbus qilidiken.

Xewerde körsitilishiche, bu nöwetlik yighindin kiyin xitay kompartiyisi siyasiy byurosining ezasi, merkiziy intizam tekshürüsh komitétining bash sékrétari wu gu'enjéng, siyasiy byuro ezasi logen qatarliqlar siyasiy byurogha kirgüzülmesliki mumkin iken.

Bu jehette siyasiy közetchi ilshat ependimu yuqirigha oxshash qarashni otturigha qoydi. Tehlilchiler, bu nöwetlik partiye 17 - qurultiyidin kiyin xu jintaw öz qollighuchilirini yuqiri orunlargha qoyush arqiliq öz hoquqini mustehkemlep yene kelgüsi besh yil hoquq igilep turushini meqset qilghanliqini ilgiri sürüshmekte.

Xitay kompartiyisi siyasiy byurosida 9 da'imiy eza bar bolup , bularning arisidiki mu'awin ministir xu'ang ju bu yil 6- ayda rak késel bilen alemdin ötkendin kiyin 8 orun qalghan . Melum bolushiche, xitay kompartiyisi mushu nöwetlik yighinda siyasiy byuroning ezaliridin bir nechchini almashturidiken. (Jüme)