2008- Yilliq olimpik tenheriket yighinini béyjingda ötküzüsh toghra qararmu ?
2008.01.28
2008- Yilliq béyjing tenheriket yighini harpisida, hem olimpik tenheriket yighinining béyjingda ötküzüsh hemde 2008- yilliq olimpik tenheriket yighinigha sahibxanliq qilish hoquqini béyjinggha bergen xelq'ara olimpik komitétigha qarshi tenqid we naraziliqlar köpeymekte. Bezi kishilik hoquq teshkilatliri we amérika siyasetchiliri hetta xelq'ara jama'etni béyjing olimpik tenheriket yighinini bayqut qilishqa chaqirmaqta. Amérika we gherb metbu'atida, béyjing olimpik tenheriket yighinini, 1938- yili gitlér gérmaniyiside ötküzülgen olimpik tenheriket yighini bilen sélishturghan maqale we mulahiziler élan qilinmaqta.
Xitay olimpik komitétigha bergen wedisige emel qilmidi
Dana rorabaxer qatarliq amérika dölet mejlisi ezaliri, 2008- yilliq olimpik tenheriket yighinini bayqut qilishqa chaqiriwatqan bolsa, yéqinda gollandiye tashqi ishlar ministirliqi teripidin gollandiyining paytexti ga'aga shehiride ötküzülgen bir yighinda süz qilghan,gollandiyilik ataqliq kino artisi erik fan miyuzwénkel gollandiyilik tenheriketchilerdin béyjing olimpik tenheriket yighinigha qatnashmasliqini telep qildi shundaqla en'giliye shahzadisi charliz özining 2008- yilliq béyjing olimpik tenheriket yighinining ichilish murasimigha qatnashmaydighanliqini jakarlidi.
Xelq'ara kechürüm teshkilati ötken peyshenbe küni bir bayanat élan qilip,xitay 2008- yilliq olimpik tenheriket yighinigha sahibxaniliq qilish hoquqi béyjinggha bérilgende kishilik hoquqning xitaydiki weziyitini yaxshilash toghrisida xelq'ara olimpik komitétigha bergen wedisige emel qilmidi dep, xitay hökümitini qattiq tenqid qilghan.
Amérika we gherb metbu'atida, 2008- yilliq olimpik tenheriket yighinining béyjingda ötküzülishige qarshi élan qiliniwatqan maqale we mulahiziler künséri köpiyiwatqan bolup, 24- yanwar küni amérikida chiqidighan nyuyork taymiz gézitide élan qilin'ghan "xitayning qirghinchiliq olimpiki" mawzuluq maqale buning bir misali hésablinidu.
Nikolas kiristof teripidin élan qilin'ghan maqalide, "bu yil yazda béyjingda ichilidighan olimpik tenheriket yighini, xitayning ikki yilliq ze'iplik, namratliq we haqarettin qutulghanliqini tentene qilish soruni bolushi kérek idi. Emma xitay rehberliri darfurdiki qirghinchiliqni qollash we birleshken döletler teshkilatining darfurgha herbiy küch ewetish teshebbusigha tosqunluq qilish arqiliq, xelq'arada béyjing olimpik tenheriket yighinini qirghinchiliq olimpiki dep atash herikitining küchiyishige seweb bolmaqta " déyilgen.
Béyjing olimpik tenheriket yighinini bayqut qilish dolqunidin qayghuruwatidu
Xelq'arada béyjing olimpik tenheriket yighinigha qarshi qozghalghan heriket xitay da'irilirini qattiq bi'aram qilmaqta. Xitay tashqi ishlar minstirliqining bayanatchisi jyang yü 24 - yanwar küni béyjingda ötküzülgen muxbirlarni kütiwélish yighinida, xitay hökümiti kishilik hoquq teshkilatlirining, darfur krizisi toghrisida xitaygha qaratqan tenqidlirini qet'iy qobul qilmaydu. Bezi teshkilatlar, darfur mesilsini béyjing olimpik tenheriket yighini bilen munasiwetlendürüsh arqiliq, 2008- yilliq olimpik tenheriket yighini teyyarliq xizmetlirige tosqunluq qilishqa tirishiwatidu, dep körsetken.
Béyjing olimpik tenheriket yighini teshkillesh komitétining bayanatchisi, wang xuy, en'giliye shahzadisi charlizning béyjing olimpik tenheriket yighinining ichilish murasimigha qatnashmaydighanliqi toghrisidiki xewerge derhal inkas qayturup, en'giliye shahzadisining 2008- yilliq béyjing olimpik tenheriket yighinini bayqut qilishi, pütün dunyagha a'it bolghan bir pa'aliyetke adaletsizlik bilen mu'amile qilghanliq bolup hésablinidu" dégen.
Amérika birleshme agéntliqining siyasiy mulahizichisi kiristofér bodinning bildürüshiche, xitay tashqi ishlar ministirliqi we béyjing olimpik teyyarliq komitéti bayanatchilirining yuqiridiki sözliri, xitay da'irilirining bolupmu amérika we gherb döletliride, kishilik hoquq teshkilatliri, ataqliq sen'etchilerning béyjing olimpik tenheriket yighinigha qarshi élip bériwatqan pa'aliyetliridin shuningdek gherb metbu'atida olimpik tenheriket yighinining béyjingda ötküzülishige qarshi élan qiliniwatqan maqale we mulahizilerdin endishlen'gili bashlighanliqi bu pa'aliyetlerning béyjing olimpik tenheriket yighinini bayqut qilish dolqunigha aylinip kétishidin qattiq qayghuruwatqanliqini körsitidiken. (Ömer qanat)
Munasiwetlik maqalilar
- Xitay sherqiy türkistan küchlirining béyjing olimpik musabiqisi üchün tehdit ikenlikini teshwiq qilmaqta
- "Xitay 2008 - yilidiki olimpik musabiqisidin ayrilip qalamdu?"
- Xitay da'iriliri wedisige wapa qilmidi
- Xitayning xelq'ara axbarat sahesige tutqan mu'amilisi dunya jama'itini epsuslandurmaqta
- Xitay muxbirlarning arqa körünüshini tekshürüsh xizmiti élip baridiken
- Rabiye qadir, qeshqerde Uyghurlargha ölüm jazasi bérish weqesini " Wall Street Journal " da tenqid qildi
- Axbarat erkinliki we xelqara olimpik komitéti
- Xitay sotining 6 Uyghur üstidin chiqarghan hökümnamisi üstide --- ruqiye turdush xanim bilen söhbet
- Rabiye qadir qeshqerdiki ölüm jazasi munasiwiti bilen xelq'ara olimpik komitétini eyiblidi
- Norwégiye we shiwétsiyide xitay olimpikige qarshi namayish élip bérildi
- Kishilik hoquq olimpik mesh'ili amstérdamgha keldi
- Xitay kanada munasiwetliride béyjing olimpiki
- Teywen da'iriliri béyjing olimpik mesh'ili pa'aliyitige qatnashmaydighanliqini bildürdi