بۈگۈن تارىخشۇناس در قاھار بارات ئەپەندى4 - ئىيۇن ۋەقەسىدىن كېيىن خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇرلارغا قاراتقان سىياسىتى ئۆزگەرگەنلىكى ھەققىدە مۇلاھىزە ئېلان قىلدى.
سوتسيالىزم لاگىرىنىڭ پارچىلىنىشىغا بېرىلگەن سېگنال
قاھار بارات ئەپەندىنىڭ قارىشىچە، خىتايدا يۈز بەرگەن 1989 - يىلىدىكى 4 - ئىيون دېموكراتىيە ھەرىكىتى سوتسيالىزم لاگىرىنىڭ پارچىلىنىشىغا بېرىلگەن سېگنال ۋە بىر خىل ياخشى باشلىنىش ئىدى. گەرچە بۇنداق ياخشى باشلىنىش خىتايدا باستۇرۇلغان بولسىمۇ، لېكىن سوۋېت ئىتتىپاقىدا، شەرقىي ياۋرۇپادا داۋام قىلىپ غەلىبە قىلدى.
خىتاي تارىخىدا ئىلغارلىققا يۈزلىنىش پۇرسەتلىرى بىر نەچچە قېتىم كەلگەن
قاھار بارات ئەپەندىنىڭ قارىشىچە، خىتاي تارىخىدا بىر نەچچە قېتىم ئىلغارلىققا يۈزلىنىش پۇرسىتى كەلگەن بولسىمۇ، ئەمما پۇرسەتلەر قولدىن كەتكۈزۈپ قويۇلۇپ، ئىلغارلىققا يۈزلىنىش بولماي قالغان. بۇنىڭغا خىتاينىڭ فىئوداللىق ئەنئەنىسى توسقۇن بولغان.
خىتاي ھۆكۈمىتى مۇستەبىتلىككە قايتتى
قاھار بارات ئەپەندىنىڭ قارىشىچە،خىتايدا ئىشىكنى ئېچىۋېتىش سىياسىتى يولغا قويۇلغان 1980 - يىللاردا ، ئۇيغۇرلاردا نۇرغۇن ياخشى كىتابلار چىققان ئىدى. 4 - ئىيون دېموكراتىيە ھەرىكىتى باستۇرۇلغاندىن كېيىن، خىتاي كوممۇنست پارتىيىسى مۇستەبىتلىككە قايتىپ، ئۇيغۇرلارنى پىكىر ئەركىنلىكىدىن مەھرۇم قالدۇرۇشقا باشلىدى.
ئۇيغۇرچە كىتاب-ژۇرناللارنى چەكلەش بارغانسېرى قەبىھلەشمەكتە
قاھار بارات ئەپەندىنىڭ قارىشىچە، 4 - ئىيون دېموكراتىيە ھەرىكىتى يېتەكچىلىرىنىڭ بىرى بولغان ئۆركەش ئەپەندىنىڭ ئۇيغۇر بولغانلىقى، كوممۇنىست خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇرلارنى باستۇرۇشىغا باھانە بولدى.
ئۇيغۇر ئاپتونوم رايون دائىرىلىرى بېيجىڭ ھۆكۈمىتىگە ياخشىچاق بولۇش ئۈچۈن، ئۇيغۇر خەلقىغە قارىتا قاتتىق قوللۇق سىياسەت قوللىنىپ، ئۇيغۇرچە كىتاب-ژۇرناللارنى قاتتىق تەقىپ ئاستىغا ئېلىشقا، چەكلەشكە باشلىدى. ئۇيغۇرلارغا قارىتىلغان بۇنداق سىياسەت بارغانسېرى قەبىھلىشىۋاتىدۇ. (ۋەلى)