Shimaliy koriye yérim arilida tinchliqtin ümid peyda boldi


2005.09.19
NKorea_breakthrough.jpg
6 Terep wekilliri söhbet axirlishishtin burun béyjingdiki dyawyütey méhmanxanisida. AFP

Amérika awazining xewer qilishiche, shimaliy koriyining yadro qoral pilani mesilisi boyiche shimaliy koriye, xitay, rusiye, jenubiy koriye, yaponiye, amérika qatarliq 6 terepning 4 - qétimliq söhbiti 7 kündin buyan béyjingde dawamlishiwatqan idi. Her terepning talash - tartishi nahayiti jiddiy bolghan, hetta ümidisizlinishmu kélip chiqqan idi.

Xewerde éytilishiche, bügün bu söhbet kütülmigen zor netijige érishken. Shimaliy koriye barliq yadro qoral pa'aliyetliridin waz kéchishke wede bergen. Hemme eslihelirini xelq'ara jem'iyetning tekshürüshige ruxset qilghan. Koriye yérim arilida tinchliqtin ümid peyda bolghan. 6 Terep hemmisi özliri élip barghan söhbitining netijisini körgen. Axirda 6 terep birleshme bayanat élan qilghan.

Shimaliy koriye yadro qoral tereqqi qildurushtin waz kechti

6 Terep söhbitide muressige kélinip élan qilin'ghan bayanatta éytilishiche, shimaliy koriye yadro qorallirini tereqqiy qildurush pilanidin waz kechken we yadro qorallirini kéngeytmeslik kélishimige qaytidin qatnishishqa, bu jehette xelq'ara teshkilatning nazaritini qobul qilishqa wede bergen.

Amérika koriye yérim arilida yadro qoralliri orunlashturmighanliqini, muntizim qorallar bilen hujum qilishnimu pilanlap baqmighanqliqini uchuq bayan qilghan. Shimaliykoriye yadro ré'aktoridin tinchliq üchün paydilinish hoquqini saqlap qalghan. Pütün eslihelirini xelq'ara teshkilatning tekshürüshige yol qoyghan. 6 Terep özlirining ortaq nishani axirqi hésabta koriye yérim arilini yadro qoralliridin xali, her qachan tekshürüp körüshke bolidighan rayon'gha aylandurushtin ibaret ikenlikini yene bir qétim mu'eyyen otturigha qoyghan.

Amérikining bash wekili xél ependi "sözlishish arqiliq 20 nechche yildin buyan dawamliship kéliwatqan yadro pa'aliyetlirini axirlashturghanliqning özi bir chong ish boldi. Koriyining bixeterliki, muweppeqiyet qazinishi yaki bay bolushi uningda yadro qoralliri bar - yoqliqigha baghliq emes, belki pütünley uning bashqa döletler bilen munasiwitining qandaqliqigha baghliq. Hazirqi netije shimaliy koriye üchün tarixtiki bir muhim sehipe bolup qaldi" dégen. Yaponiye wekili shimaliy koriye bilen bolghan munasiwetni tedriji normallashturushqa wede bergen.

Bayanatning mezmuni

B b s ning xewer qilishiche, 6 terep söhbet arqiliq töwendiki 6 maddigha birlikke kelgen. Bayanatta éytilishiche:

6 Terepning ortaq nishani koriye yérim arilini yadro qoralliridin xali rayon'gha aylandurushtin ibaret. Shimaliy koriye barliq yadro qoralliridin waz kéchip, yadro qorallirini kéngeytmeslik kélishimige baldur imza qoyushqa , xelq'ara teshkilatning tekshürüsh we nazaritini qobul qilishqa wede berdi. Amérika koriye yérim arilida yadro qorallirini orunlashturmighanliqini, yadro qoralliri yaki bashqa muntizim qorallar bilen shimaliy koriyige hujum qilish pilanimu yoqliqini jakarlidi. Jenubiy koriyimu özide yadro qoralliri yoqliqigha yaki sirttin yötkep kélip orunlashturmasliqqa wede berdi. Her terep shimaliy koriyining tinchliq üchün yadro énérgiyisidin paydilinish hoquqigha hürmet qilidighanliqini we muwapiq peytte shimali koriyini yadro ri'aktori bilen teminleydighanliqini bildürdi.

6 Terep öz ara munasiwitini b d t nizamnamisining ölchemlirige asasen bir terep qilidu. Shimaliy koriye bilen amérika bir - birining igilik huquqigha hürmet qilidu. Öz- ara munasiwi'itini tedriji normallashturidu. Shimaliy koriye bilen yaponiyimu bextsizlik peyda qilghan tarixlardin sawaq élip, saqlinip qalghan mesililerni muwapiq hel qilip munasiwitini tedriji normallashturidu.

6 Terep énérgiye, soda, we meblegh sélish jehetlerde iqtisadiy hemkarliqni yolgha qoyidu. Xitay, yaponiye, jenubiy koriye, rusiye, amérika énérgiye jehettin shimaliy koriyige yardem béridu. Jenubiy koriye 2005 - 7 - ayda otturigha qoyghan 2 milyon klowat iliktir quwiti bilen teminlesh pilanini qaytidin uchuqlidi.

6 Terep sherqiy shimaliy asiyaning uzun'gha sozulghan tinchliqi we muqimliqi üchün tirishishqa, koriye yérim arilida menggü tinchliqni saqlaydighan tüzüm ornitish üchün biwaste söhbet élip bérishqa we uning yollirini bille izdeshke wede berdi.

6 Terep öz - ara bérishken wedisi boyiche birdek heriket qilidu we tepsiliy tedbirlernimu basquchmu - basquch birlikke keltüridu.

6 Terep 2005 - yili 11 - ayda 5 qétimliq söhbet élip bérip, her- bir maddini emilileshtürüshning konkért waqit jediwilini tüzüp chiqidu.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.