Xitay néfit shirkiti amérikining Unocal néfit shirkitini sétiwélish üchün baha talashti
2005.06.24

Unocal Dep atalghan bu shirketning toluq ismi "kaliforniye birleshme néfit shirkiti" bolup, bu amérika néfit shirketliri arisida 9 - orunda turidighan shirket. Bu yil 4 - ayda bash shitabi kaliforniyediki "shéwron" néfit shirkiti Unocal ni 16 milyard 6 yüz milyon amérika dolliri bilen özige qoshuwélishni telep qilghan hemde shéwronning bu tekliwi Unocal shirkiti teripidin deslepki qedemde qobul qilin'ghan idi. Emma xitayning 3 - chong néfit shirkiti bolghan "xitay déngiz-okyan néfit shirkiti" 7 - iyun küni shirkitini sétiwélish üchün "shéwron" bilen baha taliship, uningdin 1.5 Milyard dollar üstün baha qoydi shundaqla toxtamni buzush heqqi üchün "shéwron" shirkitige 500 milyon dollar töleshni xalaydighanliqini bildürdi. Bu xitayning hazirghiche chet'el shirketlirini sétiwélish üchün qoyghan eng yuqiri bahasi bolup hésablinidu.
Unocal Shirkiti gerche bu heqte derhal qarar chiqarmighan bolsimu, emma ular xitayning bu teklipini oyliship köridighanliqini bildürdi.
Amérikida chiqidighan "wolstrit zhornili" da élan qilin'ghan maqalida körsitilishiche, "xitay déngiz-okyan néfit shirkiti" ning bashliqi fu chéngyü xitayning bu bahani peqet bir dostane yolda qoyghanliqini, shundaqla Unocal diki ishchi-xizmetchiler ornining dawamliq saqlinip qalidighanliqini bildürdi. U yene, ular bu teklipning amérika hökümiti teripidin qobul qilinidighanliqigha bolghan ishenchisini ipadilidi.
Unocal Ning asasliq néfit menbesi jenubiy we ottura asiyada
Bu bir erkin soda bolmidi. Bu peqet xitay hökümitining énérgiye menbesige érishishke urunushi.
Unocal Néfit shirkitining asasliq néfit meydani jenubiy we ottura asiyagha merkezleshken bolup, xitay hökümiti bu üstünlükke alahide qiziqqan. Emma xitayning amérikining néfit shirkitini sétiwélish telipi, amérikida bir meydan jiddiy bes-munazire peyda qildi hemde bir qisim siyasonlar buni sétip bérishtin burun, aldi bilen amérikining énérgiye we iqtisadiy bixeterlikini oylushush kéreklikini otturigha qoymaqta. Shundaqla xitayning bu teklipimu yenila aldi bilen amérikining chet'el mebleghlirini tekshürüsh komitéti teripidin tepsiliy közdin köchürülmekchi.
Xitay bu bahani qoyup uzun ötmey, amérikining ikki neper jumhuriyetchi dölet mejlisi ezasi bush hökümitige xet sunup, hökümetning xitay shirkitining Unocal ni sétiwélishini tosishini telep qildi. Ular xitaydiki dölet igiligidiki shirketlerning tamamen hökümetning yardimige érishidighanliqi, bundaq ehwal astida xitay hökümitige qarashliq "xitay déngiz-okyan néfit shirkiti" ning amérikidiki heqiqiy shexsiy shirket bolghan "shéwron" bilen baha talishishining erkin soda belgilimisige chüshmeydighanliqini hemde buning adil bolmaydighanliqini bildürdi.
"Xitay déngiz-okyan néfit shirkiti" ning 70٪ desmayisige xitay hökümiti ige
Xewerde körsitilishiche, "xitay déngiz-okyan néfit shirkiti" ning 22 milyard amérika dollar desmayisi bar bolup, buning 70٪ ige xitay hökümiti ige iken. Shundaqla bu shirket, pütün dunyada néfit bahasi jiddiy örlewatqan hemde néfitke bolghan éhtiyaj we néfit teminati nahayiti qis boliwatqan bir peytte bu bahani otturigha qoyghan bolup, bolupmu xitay hökümiti nöwette 1 milyard 3 yüz milyon kishining sana'et we énérgiyige bolghan künsayin éshiwatqan éhtiyajini qandurushqa mejbur. Hazir xitay, amérikidin qalsa dunyadiki ikkinchi chong néfit istimal qilghuchi dölet.
Xitayning Unocal gha baha qoyushi, amérikida dölet bixeterliki mesiliside endishe peyda qilghandin kéyin, peyshenbe küni amérika kéngesh palatasi maliye komitéti mexsus ispat bérish yighini uyushturdi. Buninggha amérika fédéral zapas fondi komitétining re'isi grin spen we amérika maliye ministiri jon snow qatarliqlar qatniship, amérika-xitay iqtisadiy munasiwetliride ispat berdi.
Yighinda grin spen, amérikining hazir erkin sodigha yüzliniwatqan bir chong kommunist döliti bilen sodilishiwatqanliqini tekitlep, éhtiyatchanliq bilen heriket qilishni tekitlidi. Maliye ministiri jon snow bolsa, ikkila terepning amérika bixeterlik tekshürüsh komitétining tekshürüsh netijisige boysunushini telep qilidighanliqini bildürdi.
Richard: "bu bir erkin soda bolmidi. Xitay peqet énérgiye menbesige érishmekchi"
Yighinda ispat bergen amérika-xitay iqtisadiy bixeterlik tekshürüsh komitétining re'isi richard damato xitayning Unocal ni sétiwélish teklipige qarshi chiqip, "bu bir erkin soda bolmidi. Bu peqet xitay hökümitining énérgiye menbesige érishishke urunushi" dep bildürdi.
Xitayning teklipi amérikida bes-munazire peyda qilghandin kéyin, "xitay déngiz-okyan néfit shirkiti"ning bashliqi fu chéngyü jüme küni alahide chüshendürüsh bérip, Unocal shirkitining amérikida ishlepchiqirilghan barliq tebi'iy gaz we néfitlirining dawamliq amérikida sétilidighanliqigha wede berdi. Emma Unocal ning 70٪ néfit we teb'iy gaz menbeliri jenubiy we ottura asiyada bolup, fu chéngyü buyerdiki néfitlerning qeyerge ishlitilidighanliqi toghrisida héchnéme démigen.
"Shéwron" ning buningdin üstün baha qoyush niyiti yoq
Kaliforniyh shtatining él-ségundo dégen yérige jaylashqan Unocal néfit shirkiti deslepki qedemde "shéwron" néfit shirkitining 16 milyard 6 yüz milyon dollarliq bahasini qobul qilghan bolup, ular yene xitay shirkiti qoyghan bahanimu oyliship köridighanliqini bildürdi. Emma "shéwron" néfit shirkiti, özliri qoyghan bahani muwapiq dep qaraydighanliqini hemde uningdin üstün baha qoyush niyitining yoqluqini eskertti.
Nöwette bir qisim analizchilar xitay boyiche 3 - orunda turidighan shundaqla kölimi we desmayisi jehette amérikining "shéwron" néfit shirkitidin xélila arqida turidighan bu "xitay déngiz-okyan néfit shirkiti" ning bu bahani heddidin ziyade yuqiri qoyiwetkenlikini tekitlep, ularning éhtiyatchanliq bilen heriket qilishi kéreklikini otturigha qoymaqta. Uning üstige hazir "xitay déngiz-okyan néfit shirkiti" ning pay chéki bahasi barghanséri töwenlimekte iken. (Peride)
Munasiwetlik maqalilar
Xitaylar Uyghur éli néfitlikide
- Xitay Uyghur ilini, xitayning eng chong néfit we tebi'iy gaz bilen teminlesh rayonigha aylandurmaqchi
- Uyghur aptonom rayoni xitayning eng chong néfit bazisi bolup qalidiken
- Xitay Uyghur élining tebiy gazlirini yötkeshni jiddiyleshtürmekte
- Xitay néfit- ximiye shirkiti, Uyghur ilida néfit sana'itige yene meblegh salidu