Qaramaydiki "may bulaq" zhornilining tehriri abduréshit niyaz qolgha élin'ghan

• Muxbirimiz eqidening bu heqtiki melumati
• Download story audio

Yéqinda Uyghur diyaridin özini ashkarilashni xalimighan bir kishining bildürüshiche, qarimay shehiride neshr qilindighan "may bulaq" zhornilining tehriri abduréshit niyazning 2000 ‏- yilidin étibaren, dölet bixeterlik we jama'et xewpsizlik orunliri teripidin " ammiwiy sorunlarda xitaygha qarshi jama'et pikri peyda qildi" dégen bahane bilen bir qanche qétim qisqa muddetlik qamaqqa solan'ghan.

Talantliq qelemkesh

Özini ashkarlashni xalimighan bu kishi, abduréshit niyaz heqqide bir qeder éniq melumat bérip, uning ili pidagogika inistitutini püttürüp, qarimay ma'arip inistitutida oqutquchi bolup ishligendin kéyin, shu mektep tarmiqida neshr qilinidighan "qarimay ma'aripi" digen zhornalda tehrirlik qilghanliqini, 1989 ‏- yili qarimay edebiyatchilar birleshmisi teripidin chiqidighan "may bulaq" zhorniligha tehrirlikke yötkelgenlikini. U bu jeryanda nurghun edebiy eserlerni yézish shuningdek edebiy terjime xizmiti bilen shughullan'ghanliqini bildürdi.

Xitay da'iriliri, uni izchil pantürkizm idiyisini yazghuchilar arisida teshwiq qilghan dégen guman bilen 2000 ‏- yili ishtin boshitiwetken hemde uning pasportini tartiwalghan.

Bu weqeni inkas qilghuchi kishi yene uning, chong tazilash herikitide qarimay sheherlik jama'et xewpsizlik idarisi teripidin qolghan élinip, hazirgha qeder qamaqta solan'ghanliqini bildürdi.

Melumat igilesh yolida izdinishler

Biz abduréshit niyazning heqiqeten inkas qilghuchining éytqinidek sewebler bilen qolghan élin'ghanliqini sürüshte qilip, qarimay sheherlik jama'et xewpsizlik idarisigha téléfun urduq.

Jama'et xewpsizlik idarisidiki közetküchi xadim, abduréshit niyaz heqqide sorighan su'allirimizni estayidil anglighandin kéyin, bu weqeni bilidighanliq bisharitini bérip, mezkur idarining memuriy bashqarmisidin éniqlishimizni tewsiye qilip, memuriy bashqarmining téléfun nomurini bizge éytip berdi.

Memuriy bashqarmidiki xadim erkin asiya radi'osidin téléfun urghanliqimizdin xewer tapqandin kéyin, bizning abduréshit niyazning néme sewebtin qolghan élinip, sotning hökümisiz hazirgha qeder qamaq astigha élin'ghanliqi heqqidiki su'alimizgha nahayiti qopalliq bilen "bilmeymen" dep jawab berdi.

Biz qarimaydiki bir qanche ahalidin "may bulaq" zhornilining qarimay géziti bilen bir jayda neshr qilinidighanliqini bilgendin kéyin, qarimay gézitige téléfun urup, abduréshit niyaz toghriliq melumatqa érishishke tirishqan bolsaqmu emma héchqandaq bir jawabqa érishelmiduq.

Xitay da'irilirining amérikidiki erkin asiya radiyosi heqqide élip barghan siyasiy teshwiqati tüpeylidin, hetta bu weqedin toluq xewiri bolghan bir kishimu qorqup bizge qana'etlinerlik bir jawab bermidi.

Türmidiki minglighan yashlarning biri

Uyghur élide, abduréshit niyazgha oxshash, edebiy zhornallarda xizmet qiliwatqan yazghuchi we tehrirlerning hökümet teripidin her xil bahaniler bilen qarilinip, bihude türmilerge solinip jazaliniwatqanliqini bildürgen dunya Uyghur qurultiyining bayanatchisi dilshat réshit xitay da'irilirining abduréshit niyazni qolgha alghanliqining éniq bir emeliyet ikenlikini, biraq xitay saqchilirining bu ishlarni éniq éytmaydighanliqini, bundaq ehwalning köp ikenlikini, abduréshit niyazning sherqiy türkistanda qolgha éliniwatqan minglarche Uyghur yashlarning biri ikenlikini éytti. (Eqide)