Uyghur baliliri aldinip xitay ölkiliride oghriliqqa sélinmaqta (2)
2004.10.11
Radi'omizgha Uyghur jemiyet mesililiri heqqide inkas qilghuchilar, bezi qara niyetlik kishilerning Uyghur ösmür balilarni , natonush xitay ölkilirige aldap apirip , oghriliqqa sélishni pul tapidighan kesip qiliwalghanliqi , shundaqla bu xil kishiler da'irisde peyda bolghan qara jemiyetke hetta yerlik saqchilarningmu shérik ikenlikini éytishqan idi , yene beziler Uyghurlarda zeherlik chékimlik chekküchilerning köpiyishige egiship , ularning bezilirining balilarni xitay ölkilirige aldap apirip , oghriliqqa sélip, ularnimu zeherlik chékimlikke ügütüsh arqiliq , konturul qiliwatqanliqidek échinishliq bir jemiyet hadisisini sözlep bergen idi .
Uyghur yash ösmürlerning zeherlik chékimlikke ügünüp qélishining pewqul'adde köp körilish sewebi heqqide , ilgiri Uyghur élidiki zeherlik chékimlik tashlatquzush ornidiki bir saqchi zyaritimizni qobul qilip , ösmür balilarda zeherlik chékimlik chekküchilerning köpiyishiningmu mezkür mesile bilen munasiwetlik ikenliki heqqide toxtalghan idi:
Igilishimizge qarighanda nöwette 10 yashtin 15, 16 yashlarghiche bolghan, kochilarda oghriliq qiliwatqan Uyghur yash ösmürlirini xitayning béyjing , shangxey , gu'angju digendek chong sheherliride köp uchratqili bolidiken, bu Uyghur balilarning beziliri adem bédikliri teripidin oghriliq gurupilirining katti bashlirigha sétiwétilgen bolsa, köp sandikisi shu katti bashlar özliri Uyghur élidin aldap kelgen balilar bolup , kishini téximu heyran qilidighini , narside balilarni aldap jinayet yoligha bashlash arqiliq pul tépiwatqanlarning köp sandikisimu Uyghurlar iken .
Gerche bu mesile xitaydiki we Uyghur élidiki saqchi da'iriliriningmu déqqitini qozghighan bolsimu nimishqidur, téximu köp Uyghur baliliri dwamliq xitay ölkilirige aldinip bérip, u jaylarda rohiy, jismaniy jehetlerdin ziyankeshliklerge uchrimaqta iken . Buning sewebi nime ? belkim radi'omizning heqsiz télifon léniyisige ilgiri télifon ulighan bu yashning éytqanliridin jawap tapalaymiz :
Uyghur balilirining xitay ölkilirige aldinip apirilip ,oghriliqqa ügütülishidin ibaret bu mesile chet'ellerdiki Uyghur ziyalilirinimu endishige salghan bolup , ularning beziliri buni , peqet qanuniy yaki bir ijdima'i mesile bolupla qalmastin ,belki u yene Uyghurlarning nöwettiki iqti'isadi we siyasi ornini körsitip béridighan bir mesile dep qarimaqta . Amérkida yashawatqan bir Uyghur bu heqte öz mulahizisini mundaq otturgha qoydi:
Köp körülgen xewerler
RFA
- Mehmud qeshqeri we hüseyin tejelli heykilining chéqiwétilgenliki delillendi
- Shinjang uniwérsitétning yüz yilliqida néme üchün mektepni “Qizil izbasarlarni terbiyelesh merkizi” ge aylandurush tekitlendi?
- Uyghurlar duch kelgen irqiy qirghinchiliqqa a'it yéngi kitab türkiyede tarqitilishqa bashlidi
- Rézhissor ikram nurmemet térrorluq bilen eyiblinip 6 yérim yilliq késiwétilgen
- Xitay diplomatik organliri bu yilliq dölet bayrimini tebrikleshte yene “Shinjang ussuli” ni sehnige élip chiqqan