Amérikining afghanistandiki herbiy herikiti kütken netijini berdimu?

Herbiy mutexesislerning bildürüshiche, afghanistandiki talibanlar hakimiyitining gumran bolushidin 5 yil ötkendin kéyin, qaytidin teshkillen'gen taliban qalduqliri alliqachan afghanistan térritoriyisining üchtin bir qismining kontrolluqini qoligha alghan bolup, afghan armiyisige we afghanistandiki birleshme armiye qisimlirigha qarshi 400 – 500 kishilik muntizim armiye qisimliri sheklide hujumlar élish bérishqa bashlighan.

Talibanlarning hujumliri barghanséri kücheymekte

Afghanistandiki en'giliye herbiy qisimlirining yéqinda wezipisidin ayrilmaqchi bolghan qomandani général id betler afghanistandiki weziyetning iraqtiki weziyettinmu yaman ikenlikini bildürdi. Afghanistandiki shimaliy atlantik okyan ehdi teshkilati qisimlirining qomandanlirining béri bolghan en'gliyilik général diwid richards taliban qalduqlirining bolupmu pakistan prézidénti perwéz musherrep pakistandiki talibanlarning ittipaqdashliri bilen tinchliq kélishimi imzalighandin kéyin, hujumlirini téximu kücheytkenlikini bildürmekte.

Toqunushlarning aldini élish instétotining dérktori ajay sahnining yéqinda asiya waqti gézitide élan qilghan maqaliside bildürüshiche, afghanistandiki taliban qalduqlirining qaytidin teshkillinip, afghan milliy armiyisi we shimaliy atlantik okyan ehdi teshkilati herbiy qisimlirigha tehdit salalaydighan bir küchke aylan'ghanliqi, amérikining afghanistan'gha qarshi élip barghan herbiy herikitining kütken netijini bermigenlikini körsitidu. Chünki amérikining afghanistanda élip barghan herbiy herikiti 11‏- séntebir térrorluq hujumlirini pilanlap, bu hujumlarni élip barghan elqa'ide teshkilati we uning rehberlirige panahliq bergen talibanlar hakimiyitini jazalash hemde elqa'ide teshkilatining afghanistanni qaytidin pa'aliyet bazisigha aylanduruwilishining aldini élishni meqset qilghan.

Gerche amérikining herbiy herikiti netijiside afghanistandiki talibanlar hakimiyiti gumran bolghan bolsimu, lékin afghanistanda mewjut weziyet amérikining asasliq meqsitining emelge ashmighanliqini körsitidu. Talibanlar qaytidin teshkillinipla qalmay künséri kücheymekte hemde afghanistanning talibanlar kontrolluqidiki rayonlarda elqa'ide teshkilati pa'alyitini dawamlashturmaqta.

Ajay sahni: talibanlar herikitining küchiyishige pakistan seweb bolghan

Ajay sahnining asiya waqti gézitide élan qilghan maqaliside tekitlishiche, afghanistanda talibanlar herikitining qaytidin küchiyishige asasen amérikining élip barghan xata siyasiti hemde amérika térrorchiliqqa qarshi urushta özining eng yéqin ittipaqdishi dep élan qilghan pakistan hökümitining meqsetlik siyasiti seweb bolghan.

Afghanistan prézidénti hamd kerzey uzundin béri afghanistandiki taliban qalduqlirining küchiyishide asasliq mesilisining pakistanda ikenlikini tekitlep kelgen bolup, afghanistandiki amérika we birleshme armiye qomandanlirimu afghanistan prézidéntining bu heqtiki sözlirini qollimaqta. Ularning éytishiche, eger pakistan herbiy axbarat idarisi yardem qilmisa, talibanlarning bügünkidek bir küchke érishishi mumkin emes. Talibanlar bilen pakistan herbiy axbarat idarisi otturisida uzun yilliq yéqin munasiwet mewjut bolup, talibanlar herikiti 1994 ‏- yili pakistan herbiy axbarat idarisining yardimi bilen afghanistanda herbiy heriket bashlighan.

Xewerlerge qarighanda, taliban qisimlirining afghanistanda élip bériwatqan keng kölemlik hujumlirida pakistanning qoli barliqi téximu éniq körünmekte. 4‏-Séntebir künidin 17‏- séntebir künigiche afghanistanning penjway rayonida 1500 kishilik muntizim bir taliban qisimi bilen shimaliy atlantik okyan ehdi teshkilati qisimliri otturisida qattiq toqunushlar yüz berdi. Bu toqunushlarda 1100 etrapida taliban militani ölgen we 160 taliban pida'iysi shimaliy atlantik okyan ehdi teshkilati herbiy qisimlirining qoligha esir chüshken. Esir chüshken taliban militanlirining soraq xatiriliri pakistan herbiy axbarat idarisining talibanlar herikitidiki rolini ochuq körsetmekte.

Bezi mutexessisilerning éytishiche, xelq'ara térrorchiliqqa qarshi urushta özini amérikining tewrenmes ittipaqdishi, dep körsitiwatqan pakistanning prézidénti perwéz musherrep, bu ustiliq bilen bir tereptin amérikini qollighan bolup amérikining yardimige ériship, yene bir tereptin talibanlarning qaytidin teshkillinishige yardem qilish arqiliq amérikining afghanistandiki herbiy herikitining kütkendek netijige érishelmeslikide asasliq rol oynighan. (Qanat)