Уйғур елидики қар ләйлиси намлиқ әйдиз тәшкилати тарқиветилди


2006.10.23

Уйғур елидики "қар ләйлиси" намлиқ әйдиз тәшкилатиниң һөкүмәт тәрипидин тақиветилишидики сәвәб мәзкур тәшкилатниң йеқинда үрүмчидики 15 ‏- оттура мәктәп қатарлиқ бир нәччә мәктәпниң бирлишип 19 нәпәр б типлик җигәр кисили яллуғиғиға гириптар болған, дегән баһана билән уларни мәктәптин чекиндүргәнликини паш қилғанлиқидин һәмдә мәзкур вәқәниң йүз беришигә наразилиқ билдүргәнликидин икән.

Йеқинда, үрүмчи шәһәрлик 15 ‏- оттура мәктәп қатарлиқ 3 чоң оттура мәктәптә, уйғур елиниң җәнубий районидин кәлгән йәни оқуш нәтиҗиси әла болған оқуғучилар саламәтлик тәкшүрүштә, уларниң арисидики 19 нәпәр оқуғучи б типлик җигәр кисили яллуғиғи билән юқумланған, дегән баһана билән, мәзкур мәктәпләр тәрипидин оқуштин чекиндүрүлгән. Қолиға оқуштин чекиниш уқтуришини тапшуруп алған бу оқуғучилар гәрчә б типлик җигәр кисили яллуғи билән юқумланғучилар болған болсиму, улар мәктәпкә кириштин бурун, аптонум районлуқ оқуғучи қобул қилиш оргининиң медитсина мутәхәссисләр гурупписиниң тәкшүрүшидин өткән һәмдә лаяқәтликләр қатарида мәктәптә оқушқа рухсәт қилинған. Лекин 15 ‏- оттура қатарлиқ бу 3 мәктәп өз алдиға елип барған йәнә бир қетимлиқ тәкшүрүшидә, илгирики тәкшүрүш елип барған мутәхәсисисләрниң тәкшүрүш нәтиҗисини бир чәткә қайрип қоюп, оқуғучиларниң ата ‏-анилириғиму мәслиһәт қилмастин, йәрлик маарип идариси билән алақилишиш арқилиқ бу 19 нәпәр оқуғучини оқуштин чекиндүргән.

Мәтбуатта ашкариланғандин кейинки тәһдит

19 Нәпәр оқуғучиниң "б типлик җигәр кисили яллуғиғи билән юқумланған" дегән баһана билән мәктәптин чекиндүрүлгәнлики һәққидики учур тунҗи қетим уйғур елидики "қар ләйлиси" намлиқ әйдиз тәшкилати тәрипидин тарқитилған болуп, мәмликәт ичи вә сиртида зор ғулғула қозғиған. Буни байқиған йәрлик сақчи идарилири "қар ләйлиси" әйдиз тәшкилатиниң мәсули чаң күн вә униң сәбдашлирини издәп, уларға тәһдит қилған вә бу һәқтә чарә ‏-тәдбир қоллинидиғанлиқини билдүргән.

Лекин радиомизниң зияритини қобул қилған аптоном районлуқ қанун иҗра қилиш идарисиниң әмәлдарлири "қарләйлиси намлиқ бу тәшкилатни тарқитиветишидики сәвәб улар рәсмий қанун бойичә тизимға елинмиған. Шундақ туруқлуқ бир йилдин артуқ паалийәт елип барған. Биз бу һәқтә мәхсус тәкшүрүш елип барған. Шуңа бизниң мәзкур тәшкилатни тарқитиветишимиз пүтүнләй қанун бойичә иш беҗиргәнликимиз" дәп җаваб бәргән.

Зияритимизни қобул қилған аптоном районлуқ қанун иҗра қилиш идарисиниң бу әмәлдари мухбиримизниң "әгәр тарқитиветиш зөрүр болса, немә үчүн әң дәсләптила тарқитивәтмидиңлар ? " дәп сориған суалиға "әң дәсләптә, улар паалийәтлирини йошурун елип барғачқа, биз билмәй қаптуқ" дәп җаваб бәргән.

Әркин уюшуш һоқуқиға қарши елип барған йеңи таҗавузчилиқ қилмиш

Лекин "қар ләйлиси" тәшкилатиниң тақитиливетиши билән тәһдиткә учрап үрүмчидин айрилишқа мәҗбур болған мәзкур тәшкилатниң мәсули чаң күн әпәнди бейҗиңдин зияритимизни қобул қилип, аптоном районлуқ қанун иҗра қилиш идарисиниң әмәлдарлириниң дегән гепини " пүтүнләй ялған" дәп билдүрди. У сөзидә "у әмәлдар рас гәп қилмапту, чүнки биз йәрлик сәһийә орунлири билән һәмкарлишип нурғун паалийәтләр елип барған. Бу һәқтә йәрлик мәтбуат орунлириму бизни зиярәт қилип, көп қетим мәлумат бәргән. Уларниң буниңдин хәвәрсиз болиши мумкин әмәс" дәп билдүрди.

Бейҗиңда әйдиз кесилигә қарши туруш паалийити билән шуғуллинидиған "әйҗишиң" әйдиз тәтқиқат оргини пәйшәнбә күни баянат елан қилип, уйғур аптоном райони даирилириниң қар ләйлиси әйдиз тәшкилатини тарқитивәткәнликини қаттиқ әйиблиди. "Әйҗишиң" әйдиз тәтқиқат оргини елан қилған бу баянатта уйғур аптоном райони даирилириниң бу һәрикитини "пуқраларниң әркин уюшуш һоқуқиға қарши елип барған йеңи таҗавузчилиқ қилмиш" дәп тәнқидлигән һәмдә "бу җуңго һөкүмәт органлириниң тунҗи қетим рәсмий йоллар билән әйдизгә қарши бир аммивий тәшкилатни тарқитивитиши дәп көрсәткән.

Мәзкур баянатта йәнә, "шинҗаң әйдиз кесилиниң тарқилиш әһвали наһайити еғир район болсиму, лекин шинҗаң һөкүмәт органлири әйдизгә қарши аммивий тәшкилатларға йәнила ишәнмәслик позитсийиси тутмақта, һөкүмәт даирилириниң бу һәрикити районда хәлқниң әйдизгә қарши туруш актипчанлиқиға интайин сәлбий тәсир көрситиду" дәп билдүргән. (Меһрибан)

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.