A'ile qurushning mehsuli bala terbiyileshtur

• Muxbirimiz ömerjan toxtining bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

A'ile jem'iyetning eng kichik böliki. Jem'iyetni chong bina dések, a'ile shu binaning bir xishi. A'ile nikahlan'ghandin kéyin shekillinidu. Nikahlinish déginimiz: qarshi jinsliq ikki kishining menggülük hemrah bolup, ewlad qaldurup, bextlik a'ile qurush üchün bel baghlishi dégenlik. A'ile qurghandila ishqi héssiyatni haramdin saqlap, bir - biridin menpe'etlinip bextlik yashighili we nesil qaldurghili bolidu. Melumki, a'ililik bolghandila ata - ana bolghuchi a'ilide, jem'iyette hoquq, mejburiyitini ada qilalaydu.

Toy qilish jem'iyet üchün yaxshi izbasar yétishtürüshning aldinqi sherti. Balilarning kélechiki, milletning ümidi ata - anilarda. A'ile balilarning iptida'iy mektipi, ata - anilar balilarning ustazi, terbiyichisi we yétekchisidur. Ata - anilar perzentlirige illiq méhri bilen köyünüp, ularni inchike, estayidil terbiyilep, zérikmey - térikmey ögitip, wujudida barini balilargha atighandila süpetlik, wetenning, xelqning ishigha yaramliq ewlad terbiyilep chiqalaydu. Qisqisi, balilar - a'ilining bexti, zinniti, allahning rehmiti, amaniti, bizge ata qilghan chong in'ami. Bu heqte qur'an kerimde:" mallar we balilar dunya tirikchilikining zinniti"dep körsitilgen.

Muhemmed niyaz hajim bilen söhbet

Se'udi erebistanining medine munewwere shehiride turushluq alim muhemmed niyaz hajim balilar heqqidiki mes'uliyetler üstide toxtulup mundaq dédi:" balilirmizning teqdir - istiqbalining qandaq bolishini oylisaq, ümid ma'aripta. Ma'arip déginimiz: insan balisining bilimi, iqtidarini ashuridighan, ang - pikir, exlaq - peziliti, mijez - xaraktérigha ijabiy tesir körsitidighan barliq terbiye pa'aliyetlirining hemmisi kiridu. Shunga balilargha a'ilide, mektepte, jem'iyette nishanliq, pilanliq, sistémiliq halda bilim bérish, maharet, iqtidar, hüner ögitish, ularning eqil boliqini échip, ularni saghlam tenlik, saghlam idiyilik, exlaqi güzel qilip yétishtürüp chiqishqa alahide ehmiyet bérish kérek. Xususen a'ilide balilargha iman - étiqad terbiyisi bérish zörür."

Balilargha ghaye terbiyisi bérish kérek

Muhemmed niyaz hajim yene mundaq dédi:" aldi bilen balilargha ghaye terbiyisi bérish kérek. Ghaye insanlarning hayat yashashtiki meqset nishani. Bala eqli yétilip, yéshi toshup mektep bosughisidin kirishte men kim bolimen? qandaq yashaymen? dégenlerni oylaydu. Birer ishni wujudqa chiqirishni meqsitige pükidu. Mana bu ghaye. Adem ghayidin ibaret heriketlendürgüchi küchning türtkiside hayat menzilini nishanlap toxtawsiz ilgirileydu. Ghayilik, iradilik adem izchil tirishsa muweppeqiyet menzilige choqum yételeydu."

Balilarning eqil boliqini échish lazim

Muhemmed niyaz hajimning éytishiche, ilim - meripet öginishtiki meqset ögen'gen bilimni tehlil qilip, chüshinip, dilgha mehkem ornitish hem shu ögen'ginini ishlitip, emeliy ünümge érishishtur. Allah adem atini yaratqanda awwal uninggha eqil ata qilghan. Insan eqil ishlitishni bilgini üchün u hemme mexluqattin ulugh we hörmetliktur. Ögen'genni chüshinip, özleshtürüsh, ishlitish arqiliq eqilni toluqlighili, uni kamaletke yetküzgili bolidu. Insan eqil bilen qilghan ishidin choqum netije qazinidu. Balilarning eqil boliqini échishqa zor ehmiyet bérish kérek. Balilar kichikidinla köprek közitishi, körüshi, köprek oqup, köprek oylinishi kérek. Balilar so'al sorisa érinmey qana'etlik we toghra jawab bérish, resimlik kitab, zéhin sinaydighan oyunchuqlarni oynitish, axshamliri chöchek, qoshaq we tépishmaqlarni éytip bérish, ular mekteptin kelgende tapshuruqlirini musteqil ishletküzüsh, derstin, kitablardin so'al sorap béqish, eqil sinash élip bérish lazim. Balilarni edepsiz we exlaqsiz dostlargha arilishishtin saqlash zörürdur.

Démek, bir a'ile, bir milletning edep - exlaqidin ularning medeniyet sapasini bilgili bolidu. Balilirimizni yuqiri sewiyilik, güzel exlaqliq qilip terbiyilisek, özimizgimu, a'iligimu, jem'iyetkimu, insaniyetkimu choqum paydisi tégidu. Chünki milletning ronaq tépishi, jem'iyetning tereqqi qilishi insanlarning bilimidin, téxnikisidin, pezilitidin bolidu. (Ömerjan)