Amérika soda ministiri xitayni ziyaret qildi

• Muxbirimiz arzuning bu heqtiki programmisi
• Download story audio

Amérika soda ministiri don iwanis 11-yanwar béyjingdiki bir méhmanxanigha yétip keldi. AFP PHOTO

Amérika soda ministiri don iwanis seyshenbe küni xitaygha yitip kelgendin kiyin, xitay tashqi ishlar ministirliqining bayanatchisi kung chü'en, don iwanisning ziyariti jeryanida xitay rehberliri bilen körüshidighanliqini, shundaqla eqliy mülük hoquqini qoghdash heqqidiki yumilaq üstel muzakire yighinigha qatnishidighanliqini bildürdi. U sözide "bu yighin, xitay hökümitining eqliy mülükni qoghdash jehettiki tirishchanliqining küchiyiwatqanliqini namayen qilidu" didi.

Xitayning qollan'ghan tedbiri yiterlik emes

Biraq, amérika soda ministiri don iwanis, xitay hökümitining qollan'ghan tedbirlirining yitersizlikini körsetmekte. U xitayni ziyaret qilishtin bir kün burun bayanat élan qilip, özining xitay da'irilirige eqliy mülük hoquqini qoghdashni kücheytish we bazarni yenimu échiwétish mesilisini otturigha qoyidighanliqini bildürgen. U yene, xitay hökümitidin eqliy mülük hoqoqigha xilapliq qilghuchilarni qattiq jazalashni telep qilidighanliqini tekitligen idi.

Eqliy mülük hoquqini qoghdash mesilisi, amérika- xitay soda munasiwitide uzundin béri hel bolmighan bir halqiliq mesile. Amérikidiki "xelq'ara eqliy mülük hoquqi birleshmisi" ning mölcherlishiche, xitaydiki her xil kompyutér yumshaq détalliri, muzika we kino diskiliri qatarliq boyumlarni qanunsiz köchürüp tarqitishla, amérika shirketlirini her yili ikki milyard 600 milyon dollarliq ziyan'gha uchritidiken.

Qanunsiz köchürüp tarqitilghan buyumlar azlighini yoq

Biz xitaydiki qanunsiz köchürüp tarqitilghan boyumlarning azlighinini körmiduq.

Mezkür teshkilatning bashliqi erk simis, gerche xitay hökümiti eqliy mülük hoqoqigha xilapliq qilish qilmishlirigha qattiq zerbe béridighanliqini köp qétim ipadiligen bolsimu, emma xitaydiki eqliy mülük hoquqini qoghdash weziyitining yenila intayin nachar ikenlikini bildürüp, mundaq didi:

"Ötken yili tötinchi ayda, xitayning mu'awin bash ministiri wu yi amérikini ziyaret qilghan. Shu chaghda u, xitay hökümitining choqum bazarlarda éqip yürgen qanunsiz köchürüp tarqitilghan mallarning sanini zor derijide azaytidighanliqi heqqide wede bergen. Xitayning bazirida sétiliwatqan amérikining markisi chaplan'ghan mallarning 90٪ i qanunsiz köchürülgen. Bu nisbet dunyada eng yuqiri bolup hésablinidu. Wu yi amérikini ziyaret qilip ketkendin kiyin, gerche xitay hökümiti bir qisim tedbirlerni qollan'ghan bolsimu, emma hazirghiche biz xitaydiki qanunsiz köchürüp tarqitilghan boyumlarning azlighinini körmiduq".

Xitayning wedisi we emeliyiti

Fransiye axbarat agéntliqining xewirige qarighanda, don iwanis bu yil 1 - ayning 20 - küni soda ministirliq wezipisini tamamlaydu. Amérika prézidénti jorj bush uning ornigha amérikidiki bir chong ashliq shirkitining bash dériktori karlos guti'errizni teyinligen. Don iwanis bayanatida, özining izbasariningmu xitay hökümitige eqliy mülük hoquqini qoghdash heqqidiki wedilirini emelge ashurush heqqide dawamliq bésim ishlitidighanliqini bildürgen.

"Xelq'ara eqliy mülük hoquqi birleshmisi" ning bashliqi simis ependining qarishiche, xitaydiki qanunsiz köchürüp tarqitish mesilisining yaxshilinishi we hel bolishi asasliqi xitay hökümitining wedisini emelge ashurush niyitining bar- yoqliqida iken.

Amérikida qanun ilmini tehsil qiliwatqan alim séyitof ependi, xitayda eqliy mülük hoqoqigha xilapliq qilish qilmishlirining intayin éghirliqini bildürüp, öz qarashlirini otturigha qoydi. U mundaq dédi:

• Alim séyitof ependi mundaq dédi
• Download story audio

Fransiye axbarat agéntliqining bildürüshiche, yéqinqi yillardin buyan amérika we xitay arisida, sodidiki tetür tanasip barghansiri chongiyip, ötken yili 180 milyard dollardin ashqan. Amérika hökümiti izchil türde xitaydin, amérika mehsulatlirining eqliy mülük hoquqini qoghdashni kücheytip, ikki dölet arisidiki soda tetür tanasipini kichiklitishni telep qilmaqta. (Arzu)