Amérika-xitay otturisida tunji istratégiyilik iqtisadiy söhbet bashlandi

Xitay bilen amérika otturisida tunji istratégiyilik iqtisadiy söhbet 14 ‏- dikabir küni béyjingdiki büyük xelq sariyida bashlandi.

14 – Dékabir küni amérikining maliye ministiri xénri pawlson ependi xitay mu'awin bash ministiri wu yi bilen ikki dölet otturisidiki istratégiyilik söhbet bashlinishtin burun. AFP

Xitay hazir amérikining ikkinchi orunda turidighan chong soda shériki, emma ...

B b s ning xewer qilishiche, xitay hazir amérikining soda shérikliri ichide, mékiskidin éship kétip, kanadadin qalsa ikkinchi orunda turidighan chong soda shériki bolup qaldi. Emma hazir amérika -xitay otturisidiki sodida kélip chiqqan nahayiti köp qizil reqem bar. Bundaq qizil reqem bultur 202 milyard amérika dollirigha yetken idi. Bu yil 10 ‏- ayda bulturqidin 6.1% Ashqanliqi melum boldi. Texminlinishiche, bu yil bu qizil reqem 240 milyard amérika dollirigha yétishi mumkin.

Amérikining maliye ministiri xénri pawlson ependi bu qétimqi istratégiyilik söhbet bashlinishtin burun, xitayning pul siyasiti mesilisi, bazarni xelq'aragha téximu keng échiwitish mesilisi, muhitni asrash mesilisi qatarliq mesililer üstide xitay emeldarliri bilen muzakire qilidighanliqini؛ bu ikkki dölet otturisida nahayiti köp qizil reqem turghan ehwal astida sodini qandaq qilip dawamliq yuqiri örlitishining yolini tépishni oylawatqanliqini bayan qilghan idi. Amérikining soda wekili shwab ependi bolsa 'xitay dunya soda teshkilatigha kirgenlikining besh yilliqini daghdughiliq tebriklidi, emma dunya soda teshkilatining belgilimilirini ijra qilishi kütkendin nachar' dep körsetken idi.

Shinxu'a agéntliqi saqliniwatqan mesilini tilgha élishtin özini qachurdi

Xitay terepning bu söhbette otturigha qoyghanliri amérika terep köngül bölüwatqan mesililer emes. Shinxu'a agéntliqi bu heqte peqet xitay bilen amérika otturisida ötküzülgen bu qétimqi istratégiyilik söhbetning ikki dölet otturisida mesililerni muzakire qilidighan eng yuqiri derijilik shekil ikenlikini؛ ikki döletning iqtisadiy ishlar buyiche eng aliy derijilik xadimliri uchrishidighan purset ikenlikini؛ re'is xu jintaw bultur 8 ‏- ayda jorji bush bilen xitay - amérika otturisida istratégiyilik söhbetni yolgha qoyushqa kélishkenlikini؛ buyil 9 - ayda, mu'awin bash ministir wuyi bilen amérika maliye minisitiri pawlson bu séstimining ishqa chüshkenlikini jakarlighanliqini؛ bu qétim élip bérilghan tunji qétimliq istratégiyilik iqtisadiy söhbetke amérikining ghezine re'isi, soda ministi'iri, emgek minisitiri, sehiye ministiri, muhitini qoghdash idarisining bashliqi we amérikining bash soda wekili qatarliq munasiwetlik yuqiri derijilik emeldarliri kelgenlikini bayan qilghandin bashqa, konkrét mesilini tilgha almidi.

Xitayning mu'awin bash minisitiri wuyi qilmaqchi bolghan ishlar toghriliq wede bérish bilen cheklen'gen

Shinxu'a agéntliqining xewer qilishiche yene, xitayning mu'awin bash minisitiri wuyi bu qétimqi xitay - amérika otturisida élip bérilghan istratégiyilik sözlishishte söz qilip, buningdin kéyin bazar igiliki tüzümlirini toluqlashqa, eqiliy mülük hoquqini mes'uliyetchanliq bilen qoghdashqa, pul --mu'amile, yer-zémin, téxnika, emgek küchi qatarliq jehetlerdiki islahatni chongqurlashturushqa wede bérish bilenla cheklen'gen. Emma mesililerni qandaq hel qilish yaki qandaq islahat élip bérishni tilgha almighan.

Bu qétimqi istratégiyilik iqtisadiy söhbet üch da'irige merkezleshti

Hindistan PTI agéntliqining béyjingdin xewer qilishiche, xitay bilen amérika otturisida uzun muddetlik menpe'etlerni közlep ötküzülgen bu qétimqi istratégiyilik iqtisadiy söhbet üch da'irige, yeni zor miqdarliq soda balans bolmighan ehwal astida sodini köpeytip, iqtisadning ösüshini qolgha keltürüsh mesilisi؛ bazarni téximu keng échiwitish, meblegh riqabitige yol qoyush mesilisi؛ énérgiye bixeterliki we muhit mesilisidin ibaret üch da'irige mezkezleshti. Bu söhbette qoshumche halda yene, xitay pulining périwot qimmiti hökümet teripidin kontrol qiliwélin'ghanliq mesilisi, eqliy miras hoquqi mesilisi qatarliq mesililer üstidimu muzakire bolmaqta.

Amérikida bash kötürüwatqan soda menpe'etini qoghdighuchilarning 27 türlük teklipi hazir dölet mejliside muzakire qiliniwatidu

Amérika awazining xewer qilishiche, amérika bilen xitay oturisidiki sodida kélip chiqiwatqan qizil reqem yildin -yilgha köpiyiwatqan ehwal astida, amérika dölet mejlisi yéqindin buyan xitay hökümitining 'xelq puli' ning priwot qimmitini meqsetlik halda kontrol qiliwélish, ikisportta namuwapiq baha qollinish qatarliq wastilar arqiliq amérikining sana'itini ziyan'gha uchritiwatqanliqini qattiq tenqitlep kelmekte. Yéqinqi bir mezgil ichide amérikida bash kötürüwatqan soda menpe'etini qoghdighuchilar siyasiy sehnige chiqishqa bashlighan idi. Hazir ular otturigha qoyghan 27 türlük teklip layihisi dölet mejliside muzakire qiliniwatidu. (Weli)