Amérika-yaponiye-xitay- teywen munasiwetliri heqqidiki yéngi uchurlar

• Muxbirimiz welining bu heqtiki melumati
• Download story audio

Jenubiy koriye birleshme agéntliqining washin'gtondin xewer qilishiche, amérika yéqinda 'kéche lachini' F-117 belgilik we F-22 belgilik bombardimanchi ayrupilanlirini yaponiye we koriye yérim ariligha orunlashturghan idi. Shuningdin kéyinla, amérika déngiz armiyisining 'rigan' belgilik yadro quwiti awi'amatkisi 1 ‏- ayning 27 ‏- küni sindiyego portidin yaponiyige qarap yolgha chiqqan. Amérikining buningdin burun okinawa portini tayanchi baza qilip turidighan, qayturup kélip rimunt qilinish aldida turghan 'kichik lachin' belgilik awi'amatkisi , hazir koriye yérim arilida turup, gherbiy tinch okyan rayonida wezipe ötesh buyruqi kütüp turmaqta. Xewerde éytilishiche, amérikining bu yéngi herbiy orunlashturushi shimaliy koriyining yadro qorallirini sinaq qilishini we xitay kommunist armiyisining herbiy kéngeymichilikini tosashni meqset qilidiken.

Yaponiye bashqurulidighan bombidin mudapi'elinish séi'istimisi tikleshni tizletmekte

Roytrs agéntliqining washin'gtondin xewer qilishiche, shimaliy koriye ötken yili 7 ‏- ayda yadro siniqi élip barghandin kéyin, yaponiye amérikining martin lokét shirkiti bilen bashqurulidighan bombidin mudapi'elinish meqsitide téximu ilghar, belki yadro, xémiye we bi'o-xémiyilik oq uchini élip mangalaydighan bashqurulidighan bombini tereqqi qildurush üchün meblegh sélish heqqide söhbetlishishke bashlighan we bir milyard amérika dolliri meblegh sélip 'wetenperwer ‏-üch' belgilik mudapi'e bombisini tereqqi qildurushqa bashlighan.

Yéngi nam, yéngi belge we yéngi uqum qollinilghan herbiy meshiq

Raysé'on ( Raytheon) shirkitining 31 ‏- yanwardiki xewirige asalan'ghanda, 2 ‏- ayning 1 ‏- küni bashlinidighan 2007 ‏- yilli amérika-yaponiye birleshme herbiy meshiqide, amérika qisimliri özining yüz bergen hadisige tiz inkas qayturush we her ikki terepke menpe'etlik bolghan urushqa qumandanliq qilish, tirkishish weziyitini birterep qilish iqtidarini körsitidu. Yaponiyining 'kyoto xewerliri'ge qarighanda, bu qétimqi amérika-yaponiye birleshme herbiy meshiqide yéngi nam, yéngi belge we yéngi uqum qollan'ghanning sirtida, 'jenubtiki arallarda yéngi weqe yüz berse, uninggha qandaq taqabil turush' , 'arallarni yiraqtin qoghdash' témisi asasiy mezmun qilinidiken. Bu qétimqi meshiqning burunqigha oxshimaydighan yéri shuki, bu qétim meshiqqe qatnashqan herbiy qisimlar xitayni' tesewwurdiki düshmen' dep mu'amile qilidiken. Shundaqla bu qétimqi meshiqte yaponiyining 660 kishilik pewqu'adde qisimi ötkelni bösüsh, hawa boshluqidin quruqluqqa chüshüsh, charlash qatarliq arallarni qoghdash jehettiki pewqul'adde iqtidarini körsitidiken. Axirida yaponiyining 125 kishilik zerbidar etriti özining 'tömür mush herikiti' dep atalghan meshiqi arqiliq senkaku arilini qayturuwélish mezmunida jeng meshiqi qilidiken.

Teywen 'junggo' dégen atalghuni öchürüp tashlashni qarar qilghan

Roytrs agéntliqining 1 ‏- féwral küni teybéydin xewer qilishiche, teywende hoquq tutuwatqan partiye özining chong qoshnisi aldida teywenning igilik hoquqini, yeni 1949 ‏- yili chong quruqluqtiki gomnidang partiyisi bésiwalghan aral döliti ikenlikini bayan qilish bilen bir waqitta 'junggo' dégen atalghuni öchürüp tashlashni qarar qilghan. Teywenning bu herikiti 1949 ‏- yili qurulghan jungxu'a xelq jumhuriyitini ghezeblendürmekte.

Xitayning teywen'ge qarita orunlashturghan bashqurulidighan bomba sani 988 ge yetken

Teywen prézidénti chén shuybyenning téléwiziye nutqida bayan qilinishiche, xitay xelq jumhuriyitining teywen'ge qarita orunlashturghan bashqurulidighan bomba sani hazir 988 ge yetken. Amérika dölet mudapi'e ministirliqining sanliq melumatimu buning bilen oxshash, belki uningda melum bolushiche, ikki terepning küch sélishturmisi tengpungluqni yoqatqan.

Teywen yaponiyining herbiy téxnika bilen teminlishini qizghin qarshi alidu

Amérika awazining xewer qilishiche, teywenning dölet mudapi'e minisitiri ké chéngshyang ependi kanada muxbirlirining su'allirigha jawab bergende 'eger kelgüside yaponiye özining herbiy téxnikisini idare qilish jehettiki siyasetlirini tengshise, teywen yaponiyining herbiy téxnika bilen teminlishini qizghin qarshi alidu' dep jakarlighan. Kanada da chiqidighan 'mudapi'e tetqiqat munbiri' de "yaponiyining 'özini qoghdash etriti'ning derijisi 'mudapi'e ministirliqi' derijisige kötürülgendin kéyin, yaponiyining qoral ikisport qilishimu normal ish bashlishi mumkin" dep bayan qilin'ghan. (Weli)