Balilargha diniy terbiye bergen aminixan saqchilar teripidin qolgha élindi


2005.08.17
CHINA_XINJIANG_KORANIC_S_47.jpg
Oqughuchilar, ürümchidiki islam inistitutidiki xitay dölet bayriqi ésilghan bir sinipta telim almaqta. AFP

Aqsuning shayar nahiyiside balilargha qur'an oqutqanliqi üchün saqchilar teripidin qolgha élin'ghan amine xanim bu yil 56 yashta bolup, u mezkur jaydiki bir qisim ata - anilarning telipi boyiche 37 neper oqughuchini öz öyige yighip, ulargha qur'an oqutup, islam dini heqqide ders bergen iken.

Yuqiri bedel

Xewerlerge qarighanda, gerche amine xanimdin ders alghan oqughuchilarning köp sandikisi 7 yashtin 18 yashqiche bolghan yash ösmür balilar bolsimu, saqchilar amine xanimning öyige basturup kirgende, amine xanimni qolgha élish bilen bir waqitta, ders anglawatqan balilarnimu neq meydanda teng tutup ketken. Weqe yüz bergendin kéyin, bir qisim balilarning ata-aniliri telepler boyiche 7000 din 10000 yüwen'giche jerimane tölep balilirini qutquzup chiqqan.

Bir birige zit jawablar

Fransiye agéntliqining 15 - awghust küni béyjingdin bergen xewiridin melum bolushiche, xitay saqchi da'iriliri amine xanim we uning oqughuchilirini tutqanliqini étrap qilghan. Lékin ularni néme üchün tutup ketkenliki heqqide melumat bérishni ret qilghan.

Biz mezkur weqe heqqide téximu éniq melumatlargha érishish üchün, amine xanim turushluq shayar nahiyisining toyboldi kenti saqchi ponkitigha téléfon qilduq. Téléfonni alghan mezkur saqchi ponkitining xitay saqchi bashliqi "bu ishtin méning xewirim bar, lékin tepsili ehwalni bilmekchi bolsingiz, Uyghur saqchi bashliqimizgha téléfon qiling, chünki men peqet xenzularning ishighila mes'ul, Uyghurlarning ishigha Uyghur bashliq mes'ul " dep jawab berdi.

Biz xitay bashliq dep bergen qol téléfon nomuri arqiliq mezkur saqchi ponkitining Uyghur bashliqi bilen körüshtuq. Lékin u, erkin asiya radi'osidin kelgen téléfon ikenligini bilgendin kéyin, "kechürüng, bundaq ehwal yoq ! " dep yüz bergen weqeni étirap qilishni xalimidi.

Shayar nahiyisi toy boldi kentining Uyghur saqi bashliqi mezkur weqening yüz bergenlikini inkar qilghini bilen, radi'omizning xitay bölümi muxbirining ziyaritini qobul qilghan shayar nahiyilik saqchi idarisida dizhornilik qiliwatqan bir saqchi emeldari bu heqte tepsili melumat bérishni xalimighan bolsimu, amine xanimning heqiqeten saqchilar teripidin qolgha élin'ghanliqini étirap qilghan.

Balilarning oqutquchilirimu chétilishi mumkin

Dunya Uyghur qurultiyining bayanatchisi dilshat réshit ependi xitay saqchilirining amine xanimni we uning 37 neper oqughuchisini neq meydandila birlikte tutup ketkeliki sözlep kélip, özining amine xanimdin we uning oqughuchiliridin qattiq endishe qiliwatqanliqini, buning aminixan we tutulghan balilar bilenla emes, belki shu balilarning mektepliridiki sinip mudirlirighimu chétilishi mumkinlikini éytti..

Dilshat réshit ependi sözide yene, dölet kontrolliqi sirtidiki pütün diniy pa'aliyetlerni chekligen xitay hökümitining, térrorizmgha qarshi turushni bahane qilip, Uyghurlarning diniy erkinklikini boghiwatqanliqini tekitlep, xitayning sherqiy türkistanda qanunsiz diniy heriket dégenni bahane qilip, özliri chiqarghan qanun'gha özi xilapliq qiliwatqanliqini éytti. (Méhriban)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.