D u q barin inqilabining 16 yilliqi munasiwiti bilen bayanat élan qildi

• Ixtiyari muxbirimiz ekremning bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

2005-Yili aprilda dunya Uyghur qurultiyi "barin inqilabining 15 yili" namliq kitabni neshr qilghan idi.

Dunya Uyghur qurultiyining re'isi erkin aliptékin ependi 1990 - yili 4 - ayning 5 - küni yüz bergen "5 - april barin inqilabi" ning 16 yilliqi munasiwiti bilen bayanat élan qildi.

Dunya Uyghur qurultiyi 2005 – yili 7 - ayning 15- künidin 18 – künigiche myunxénda chaqirilghan dunya Uyghur qurultiyining 2 - nöwetlik ijra'iye komitéti yighinida 4 – ayning 5 – künini "shéhitlar küni" dep békitken we her yili 5 – april küni xitaygha qarshi namayish ötküzüshni qarar qilghan. Ötken yildikige oxshash, qurultay re'isi erkin aliptékin yene bir bayanat élan qilghan bolup, bayanatta mundaq déyilidu:

"5 - April barin inqilabi" 1990 - yili wetinimiz sherqiy türkistanda xitay mustebitlirining fashistliq hökümranliqini aghdurup tashlap, sherqiy türkistan xelqining erkinliki, musteqilliqi üchün otturigha chiqqan shanliq bir weqe. Bu weqe Uyghur bügünki zaman tarixini qan we jan bedilige bézidi. Uyghur musteqilliq herikitining ilham menbesige aylandi. Sherqiy türkistan xelqining erkinlik iradisining menggü sunmaydighanliqini dunyagha jakarlidi.

Mezkur bayanatta yene mundaq déyilidu: biz her yili bu tarixi zor weqeni iptixar bilen xatiriligen waqtimizda, milletning iradisi we arzu - armani yolida eziz janlirini qurban qilghan shehidlirimizni hörmet bilen esleymiz. Zeydin yüsüp bashchiliqidiki qehriman oghlanlirimizgha ihtiram bildürimiz. Shuning bilen birge, 5 - april küni xitay mustebitliri barin yézisida élip barghan dehshetlik qetli'amda qurban bolghan minglighan ata - anilar we nariside balilargha janabi allahtin u dunyaliq rehmet tileymiz. Xitay zindanlirida hélimu eziyet chékiwatqan minglighan pidakar ezimetlerge erk tileymiz.

Bayanatta yene mundaq déyilidu: "biz her yili bu tarixi zor weqeni iptixar bilen xatiriligen waqtimizda, weten ichi we sirtida wetinimiz sherqiy türkistanning musteqilliqi üchün tinimsiz küresh qiliwatqan yene minglighan zeydin yüsüplerge hörmitimizni bildürmey turalmaymiz. Allah rizasi üchün milliy mujahidlirimizni maddiy we meniwiy yardemliri bilen qollawatqan xelqimizge rehmet éytmay turalmaymiz. Herqaysi ellerdiki Uyghur teshkilatliri terkibide xalis ejri bilen kürishimizni hayatiy küchke ige qiliwatqan pidakar oghlanlargha teshekkür izhar qilmay turalmaymiz.

Erkin aliptékin ependi bayanatning axirida yene mundaq deydu: "elwettiki, aqqan qanlar, tölen`gen bedellerning hésabini alidighan zaman choqum yétip kélidu. Fashist xitayning mustebit hökümranliqigha xatime bérilip, musteqil sherqiy türkistan jumhuriyitining dunya sehniside qed kötüridighan dewri choqum yétip kélidu".

Erkin aliptékin ependi sözini mundaq axirlashturghan: "men dunya Uyghur qurultiyigha wekaliten pütün dunyadiki qérindashlirimni sherqiy türkistan xelqining milliy iradisige mutleq sadiq bolushqa chaqirimen. Shéhidlirimizning armanliri, ewladlirimizning bexti üchün her bir Uyghur öz mejburiyetlirini angliq tonup, imkani yar bergen da'iride, musteqilliq kürishimizge bir ülüsh hesse qoshushini yene bir qétim tewsiye qilimen.

Dunya Uyghur qurultiyining bash katipi dolqun eysa ependi barin inqilabi heqqide toxtilip, barin inqilabining sherqiy türkistan milliy azadliq inqilabi tarixining yéqinqi zaman qismidiki tarixiy ehmiyetke ige bir weqe ikenlikini, bu munasiwet bilen barin inqilabini xatirilesh, zeydin yüsüp qatarliq inqilabiy qurbanlirimizning rohigha warisliq qilish, weten ichi we sirtidiki pütün sherqiy türkistan xelqining zor bir mejburiyiti ikenlikini otturigha qoydi.