Xitay hökümiti, aptonom rayonning 50 yilliqi harpisida Uyghur musteqilchilirini basturushni kücheytti


2005.08.26

Xitayning Uyghur élide élip bériwatqan "3 xil küchlerge zerbe bérish" yaki "qattiq zerbe bérish" heriketliri kishilerge yéngiliq bolmisimu, lékin yéqindin béri, Uyghur aptonom rayoni qurulghanliqining 50 yilliqi harpisida Uyghur élidiki siyasiy muqimliqni saqlash pa'aliyiti téximu ching tutulup, ili wilayiti we aqsu wilayetliride, xitay hökümitining "bölgünchi", "qanunsiz diniy teshwiqat élip barghan" we " térrorchi" dégen eyibleshler bilen Uyghurlarni tutqun qiliwatqanliqi heqqidiki xewerler arqa-arqidin tarqitilishqa bashlidi.

Téxi peyshenbe künila Uyghur aptonom rayoni re'isi ismayil tiliwaldining hemrahliqida béyjingdiki axbarat élan qilish yighinigha kelgen partkom sékritari wang léchüen, aptonom rayoni qurulghanliqining 50 yilliqi harpisidiki zerbe bérish herikitide, Uyghur pa'aliyetchi abdulla qurban bashchilighidiki bir guruppini qolgha chüshürüp, abdulla qurbanni neq meydanda étip öltürgenlikini xewer qildi. Emma bu xewer buning aldida xitayning héchqandaq metbu'atlirida élan qilinip baqmighan idi.

Wangning bildürüshiche, abdulla qurban isimlik bu kishi aqsudiki, Uyghur élining musteqilliqini terghip qilidighan bir teshkilatning bashliqi bolup, xitay saqchi da'iriliri bu teshkilatqa 4-5 yilning aldidila köz tashlighan, shundaqla xitay saqchiliri 2000 - yili 8 - ayning 7 - küni kuchada bu teshkilat turushluq jaygha bésip kirip, abdulla qurbanni tutushqa urun'ghan bolsimu, lékin abdulla saqchilar bilen qoralliq toqunushup, jama'et xewpsizlik idarisining xitay bashliqi chéng pinni étip öltürgen.

Wang yene, abdulla qurbanning u qétimliq toqunushta qéchip qutulghanliqini, emma uning bashqa hemrahlirining saqchilar teripidin étip öltürülgenlikini bildürdi. Uning éytishiche, shundin buyan abdulla qurbanni tutush buyriqi chiqirilghan bolup, bu yil 7 - ayning 18 - küni uning téxiche aqsuda ikenliki pash bolghandin kéyin, saqchilar 8 - ayning 22 - küni u turushluq jaygha basturup kirgen.

Wang léchü'en sözide yene, abdulla qurbanning saqchilar teripidin bayqalghandin kéyin, öz qol astidiki ikki kishini étip öltürüp, andin saqchilargha qarap oq chiqarghanliqini, shu seweptin saqchilarning axiri uni étip öltürgenlikini bildürdi. Shundaqla hazir abdulla qurbanning 10 gha yéqin egeshküchiliri xitay saqchiliri teripidin tutup turulmaqta iken.

Biz bu heqte melumat igilesh üchün aqsu wilayetlik jama'et xewpsizlik idarisi we her qaysi nahiyilik saqchi idariliri bilen alaqilashtuq. Muxbirimiz peridening bu heqtiki tepsiliy melumatlirini yuqiridiki awaz ulinishidin anglang. (Peride)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.