Xitay hökümitining Uyghurlarni basturush üchün tapqan yéngi bahanisi

• Muxbirimiz welining bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

"Shinjang xewer tori"da 9 ‏- ayning 18 ‏- küni bayan qilinishiche, xitayning aptonom rayonluq dölet mudapi'e pen-téxnika sana'et ishxanisi dégen orgini bilen jama'et xewpsizlik nazariti birlikte uqturush chüshürüp, jaylarda déhqanchiliqqa ishlitilidighan "ammuniy azun kislatasi" dégen ximiye oghuttin paydilinip partlatquch dora yasap jinayet sadir qilishning aldini élish we muqimliqni saqlashqa kapaletlik qilishni tekitligen. Xewerde bayan qilinishiche, jama'et xewpsizliki nazariti jaylarda buningdin burun ishlepchiqirilghan ximiyiwi oghutlarning terkibide " azut kislatasi" yaki ammuniy arilashturulghan azut kislatasining nisbiti 50%tin ashqan yaki ashmighanliqini 9 ‏- ayning axiridin burun tekshürüp éniqlap bolush kéreklikini, bu arqiliq déhqanchiliqta ishlitilidighan ximiyiwi oghutlarning partlash dorisi qilip ishlitilishtin saqlinish lazimliqini jiddiy telep qilghan. Dunya Uyghur qurultiyining bayanatchisi dilshat rishit ependi buni xitay hökümitining 1 ‏- öktebir bayrimidin burun Uyghurlarni yene bir qétim basturush üchün tapqan bahanisi, dep mulahize qildi.

"Shinjang xewer tori"da jama'et xewpsizlik nazaritining jaylarda déhqanchiliqqa ishlitilidighan "ammuniy azut kislatasi" dégen ximiye oghuttin paydilinip partlatquch dora yasap jinayet sadir qilishning aldini élish heqqide uqturush chüshürüshtin burun, "shinxu'a agéntliqi" ning 9 ‏- ayning 6 ‏- küni tarqatqan xewiride, jama'et xewpsizliki ministirliki bir nechche aydin buyan pütün memlikette partlatquch dora, oq, miltiq qatarliq qorallarni kontrol qilishni teshwiq qilish we tekshürüp zerbe bérish xizmitini yolgha qoyuwatqanliqini, bu xizmet jeryanida, hazirgha qeder pütün memlikette 1648 tonna partlatquch dora, 3 milyon 840 ming kapsol, 105 ming tal miltiq, 2 milyon 300 ming paydin artuq oq yighiwélin'ghanliqini , pütün memlikette 360 jayda qanunsiz halda miltiq saqliniwatqanliqini bayan qilin'ghan idi.

Uningdin burun, xongkongda chiqidighan "dagongpaw géziti 8 ‏- ayning 30 ‏- küni xewer élan qilip, shangxey hemkarliq teshkilati qurulmisi da'iriside ötküzülgen üch xil küchlerge qarshi turush herbiy maniwiride térrorchilarning qolidiki partlatquch dora qatarliq herxil qorallarni yighiwélip néfit turubilirining bixeterlikini saqlashni meshq qilghanliqi bayan qilin'ghanda, shinjang jama'et xewpsizliki nazaritining bashliqi wang léshangning "shinjangda 90 ‏- yillardin bashlap yolgha qoyulghan üch xil küchlerge qattiq zerbe bérish kürishide, térrorchilarning qolidin41 ming 300 kilogram partlatquch dora olja élindi" dégenlikinimu tilgha alghan idi. Mana emdi xitayning 1" ‏- öktebir bayrimi"gha yéqin qalghanda, shinjang jama'et xewpsizlik nazariti yene "jaylarda déhqanchiliqqa ishlitilidighan "ammuniy azut kislatasi" dégen ximiye oghuttin paydilinip partlatquch dora yasap jinayet sadir qilishning aldini élish we muqimliqni saqlashqa kapaletlik qilish" dégen nam astida, Uyghur yézilirida yéngiche siyasiy tekshürüsh herikiti élip bérishqa bashlighan. Dilshat rishit ependi bu heqte yene qarashlirini otturigha qoydi. (Weli)