Kishilik hoquqni basidighan öktebir bayrimi

• Muxbirimiz welining bu heqtiki melumati
• Download story audio

Bu yilqi 1 - öktebir jongxu'a xelq jumhuriyiti qurlghanliqining 56 yilliq xatire küni. Béyjingdiki tyen'enmén meydanida tartilghan süretlerdin melum bolushiche, xitay hökümitining saqchiliri 9 - ayning 27 - künidin bashlapla merkiziy hökümetke erz éytqili béyjinggha kelgen yaki erz éytqili kélip béyjingda turiwatqan kishilerni "muqimsizliq peyda qilghuchi" kishiler dep hésablap, ularni tutushqa bashlighan.

Erkin asiya radi'osining muxbiri shinlüning xewer qilishiche, 1 - öktebir harpisida xitay saqchiliri eydiz késellikining aldini élish üchün pidakarliq bilen ishlewatqan xuja ependigimu nezerbendni kücheytken. Xuja ependi etigende ishqa mangghanda, ishik aldida turghan saqchilarni körgen. Xuja ependi mangsa, saqchilar uning keynidin egiship mangghan. Xuja ependi kirgen bezi hoylilargha mashina kirgüzülmeytti. Emma saqchilarning mashinisi pewqul'adde bolghachqa dexlisiz kiriwergen. Xuja ependi sirtqa chiqsa ular yene keynidin egiship mangghan. Bu xuddi kinodiki, mashina bilen piyade ademni qoghlighan'gha oxshap qalghan. U néme üchün bundaq egishiwalghanliqini sorisa, "biz adette da'im mushu etrapta xizmet qilimiz", dégen.

Xuja ependining éytishiche, mushu bir nechche kün ichide hökümet poyiz istansisidin we erziyet mehellisidin bir nechche ming ademni tutup ketken.

1 - Öktebir bayrimi mezgilide, hökümet bilen siyasiy köz qarishi oxshash bolmighan kishilerdin chi jiyong ependining öyige niqablan'ghan kishiler bésip kirip, uni urup yarilandurup qoyup chiqip ketken. Chi ependining éytishiche, uning qarshiliq körsitishke qurbi yetmigen. Uni doxturxanigha aparghan. Doxturxanida yétish, resimge élish, qan tekshürüsh, qan sélishni az pul bilen orunlighili bolmaydu. Chi ependining bir ayda tapidighini aran 300 yu'en. U héchnimige yetmeydu. Hazir uning dawalinishqimu qurbi yetmigen. U shundaq ehwalda turghandimu, yene uni uda 24 sa'et nezerbentke élip turghan. Uninggha köz - qulaq boliwatqanlar ochuq - ashkara yuridu. Uning ichide saqchi ponkitliridin adem bar, dölet bixeterlik idarsining ademlirimu bar. Ular téxi "eger sen intérnét torighakiriwélip teklip, teshebbus tarqitip jidel qilmisang bizge bundaq awarichiliq yoq idi" dep qaqshaydiken. Ularning éytishiche, öktebir bayrimi mezgilide kishilerni nezerbentke élish ishi yene bir nechche kün'giche dawam qilidiken.

1 - Öktebir bayrimi künliride béyjingdiki tyen'enmén meydanida tartilghan foto süretlerde hökümet saqchiliri, qoralliq saqchi qisim xadimliri, puqrache kéyin'gen bixeterlik xadimliri tyen'enmén meydanida yoldin ötken puqralarni tosuwalghan, puqralarning yanchuqini axturiwatqan, soraq sorawatqan, élip mangghan , nerse - kéreklirini échip tekshüriwatqan, apsharkilargha puritiwatqan, qopalliq bilen tutqun qilip aptomobillargha sélip ekitiwatqan kürinishler bar.

"Uluq ira géziti" ning xewer qilishiche, öktebir bayrimi künliride, tyen'enmén meydanida kölimi oxshash bolmighan qarshiliq heriketler dawamlashqan. Dölet bayriqi chiqiridighan tüwrük yénida yüz bergen qarshiliq heriketliri köprek bolghan. Bu tüwrükning yénida posta turidighan saqchilarning sani köpeytilgen. Mushu jayda yüz bergen weqe xatirilen'gen sin'alghu lintisida, terep - tereptin yügürüshüp kelgen saqchilar bu jaygha toplashqa kishiler ichidin adem tutqan. Kishiler topi saqchilar bilen munazirileshken, ünlük awazda saqchilargha qarshiliq körsetken, "yuqalsun bandit" dep shu ar towlighan körinishler we awazlar bar.

Béyjingdiki tyen'enmén meydanidin ötken kishilerning baha bérishiche, bu yilqi 1 - öktebir dölet bayrimini merkezge dert éytqili kelgen puqralargha zerbe béridighan, yoldin ötken puqralarning shexsiy mülkini axturup kishilik hoquqigha tajawuz qilidighan bayram bolghan. (Weli)