B d t kishilik hoqoq mutexessisliri xitaydiki ziyaritini bashlidi
2004.09.19
Birleshken döletler teshkilati kishilik hoqoq emeldarliri, besh kishilik mutexessisler guruppisining xitaydiki qanunsiz tutup turush mesilisini tekshürüsh üchün béyjinggha yolgha chiqqanliqini bildürdi.
Birleshken döletler teshkilati kishilik hoqoq komititining bayanatchisi juzi diyaz muxbirimizning ziyaritini qubul qilghanda, b d t kishilik hoqoq komititidiki besh neper mutexessisning xitaydiki türme, emgek bilen özgertish meydani, rohiy kiseller doxturxanisi we tutup turush orunlirigha bérip, qanunsiz tutush mesilisining bar - yoqliqini tekshüridighanliqini bildürdi. U sözide mundaq didi:
- Mutexessisler guruppisi19 - sintebirdin 30 - sintebirgiche, xitaydiki béyjing , chingdu we lasalargha bérip tekshürüsh élip baridu. Ular xitaydiki hökümet emeldarliri, sotchilar we saqchilar bilen pikir almashturidu. Ular yene mehbuslar, tutup turush orunliri we türmilerde yétip chiqqanlar bilen söhbet ötküzidu.
Tekshürülidighan orunlarxalighanche tallinishi kérek
Birleshken döletler teshkilati kishilik hoqoq komititining bayanatchisi juzi diyaz mezkür mutexessisler guruppisining xitay hökümitining teklipi boyiche béyjinggha barghanliqini bildürüp, mundaq didi:
ـ Mutexessisler guruppisi tekshüridighan yerlerning ornini özi tallaydu hemde b d t kishilik hoqoq komititining munasiwetlik belgilimilirige asasen heqiqiy ehwallar üstidin tekshürüsh élip baridu. B d t mutexessislirining tekshürüsh élip bérishigha yol qoyghan döletler belgilime boyiche choqum birleshken döletler teshkilati mutexessislirining tekshürüsh ornini xalighanche tallishigha yol qoyushi hemde ularning xizmitige dexliy teroz yetküzmesliki kérek.
Jozi diyazning körsitishiche, b d t mutexessisler guruppisi xitay heqqidiki tekshürüsh doklatini kiler yili etiyazda échilidighan birleshken döletler teshkilati kishilik hoqoq komititining yilliq yighinigha sunidiken.
ـ Birleshken döletler teshkilati mutexessislirining xitaydiki asasliq wezipisi tutup turiliwatqan kishilerning nime üchün tutulghanliqi we ularning tutup turulush shertlirining xelq'ara ölchemge toshidighan - toshmaydighanliqini igilesh. Biraq ular bu jeryanda yene qiyin qistaqqa élish mesilisinimu tekshüridu.
Burunqi tekshürüshler kéchiktürülgen
Bash shtabi nyo-yorktiki " xitay kishilik hoqoq teshkilati" ning re'isi liyuching ependi xitay hökümitining bu qétim b d t mutexessislirining tekshürishige tusqunluq qilmasliqini ümüd qilidighanliqini bildürdi. U xitay hökümitining b d t kishilik hoqoq komititi ten jazasini tekshürüsh emeldarining bu yil altinchi ayda xitaygha qilidighan sepirini qararsiz kichiktürgenliki heqqide tuxtulup, mundaq didi:
ـ Ten jazasini tekshürüsh emeldari xitaygha bérip tekshürüsh élip barmaqchi bolghanda, xitay hökümiti " teyyarliqimiz pütmidi" dep, yene " u ziyaret qilghan mezgilde türmidiki xadimlarni dem élishqa qoyup bérettuq" dep bahane körsütüp, uning ziyaritini kichiktürgen. Emiliyette ten jazasini tekshürüsh emeldarining sepiri hazirghiche kichiktüriliwatidu. Éniqki xitay hökümiti bu qétim, xalighanche tutup turush mesilisini tekshürüsh mutexessislirini teklip qilish arqiliq, b d t ten jazasigha qarshi turush emeldarining tekshürüsh élip bérishini yoq qilmaqchi. Shonga buni men bir arqigha chikinish dep qaraymen.
B d t kishilik hoqoq komititining bayanatchisi juzi diyazning bildürishiche, xitay hökümiti hazirgha kelgiche, b d t ten jazasini tekshürüsh emeldarining xitaygha ziyaret qilishining küntertibini bikitmigen. (Arzu)