Amérika dunya ayallar hoquqi pa'aliyiti üchün 44 milyon amérika dolliri ajratti

Süret, 26 - öktebir amérika tashqi ishlar ministirliqi 2009 - yilliq xelqara diniy erkinlik doklatini élan qilish munasiwiti bilen échilghan muxbirlarni kütüwélish yighinida amérika tashqi ishlar ministiri hilariy klinton xanim sözde.

Birleshken döletler teshkilati bixeterlik kéngishining 1325 ‏- nomurluq qarari maqullan'ghanliqining 10 yilliqi toshqan küni yeni 26 ‏- öktebir küni, oxshashla b d t ning bixeterlik kéngishide ötküzülgen yighinda tinchliq we bixeterlik mesiliside, dunya nopusining yérimini igileydighan ayallar roligha sel qarighili bolmaydighanliqi otturigha qoyuldi.

On yil ilgiri belgilen'gen 1325 ‏- nomurluq qararda, ayallarni sawatsizliqtin qutuldurush, ayallarni ish imkaniyitige ige qilish, omumen ayallar hoquqini küchlendürüsh arqiliq ayallar hoquqidin paydilinip pütün dunya tinchliqini qolgha keltürüsh, urush yüz bériwatqan dölet we namrat rayonlarda jinsiy zorawanliqqa duch kéliwatqan ayal hemde balilarni qutquzush shundaqla buninggha xatime bérish békitilgen idi.

Bu heqte échilghan yighin'gha ishtirak qilghan amérika tashqi ishlar ministiri hilariy klinton xanim, pütün yer shari ayallirining hoquqini küchlendürüsh pa'aliyiti üchün amérikining 44 milyon amérika dolliri serp qilidighanliqini tekitlep, aldi bilen ayallar hoquqini küchlendürgende tinchliq we bixeterlikke érishkili bolidighanliqini shuningdek ayallar hoquqini küchlendürüsh üchün ajritilghan iqtisadning melum bir qismining afghanistan ayallirigha serp qilinidighanliqini, buning bilen afghan ayallirining öz hoquqini qolgha keltürüsh ishenchisini ashurush kéreklikini bildürdi.

Hilariy klinton xanim sözide alahide mundaq dep tekitlidi" :ayallar hoquqi qurban qilinmighan tinchliq, del biz qollap quwwetleydighan tinchliq hésablinidu."

Birleshken döletler teshkilati bixeterlik kéngishide ötküzülgen 1325 ‏- nomurluq qarar maqullan'ghanliqining 10 yilliqini xatirilesh yighinida, hilariy klinton xanim yene, toqunushning aldini élish we bir terep qilishta, tinchliq bilen söhbet ötküzüshte, muqimliqni saqlashta, bolupmu toqunushtin kéyinki qayta eslige keltürüsh xizmitide, ayallar rolining intayin muhim ikenlikini bildürüp, ayallar hoquqigha da'ir bu mezmunlarni 1325 ‏- nomurluq qarargha yéngidin kirgüzüshni tekitlidi.

Mezkür qararning alahide tedbir süpitide ijra qilinishini teshebbus qilghan hilariy xanim ayallar we balilarni qoghdash, ularni zorawanliq we bashqa shekildiki xorluqlardin mudapi'e qilish, bolupmu toqunush yüz bériwatqan rayonlarda bu xil ehwallarning sadir bolushini qet'iy yosunda tosush kéreklikini éytip, amérika serp qilghan iqtisadtin 14 milyon dollarning, toqunush yüz bériwatqan rayonlardiki xelqning ichme süyi mesilisini hel qilish üchün pa'aliyet körsitiwatqan hökümetsiz teshkilatlargha bérilidighanliqini, 17 milyon dollarning nöwette pütün dunyaning diqqitini chekken afghan ayallirining heq - hoquqi üchün ishlitilidighanliqini, 2 milyon dollarning, ayal we balilarni sawatsizliqtin qutuldurush hemde ishsiz ayallarni ish imkaniyitige érishtürüsh üchün élip bérilidighan terbiyilesh kursliri üchün xirajet qilinidighanliqini chüshendürdi.

Klinton xanim yene, "uzun muddetlik tinchliqni berpa qilishta er ‏- ayallar ortaq küresh qilishqa toghra kélidu, ayallarning tinchliq xizmiti sépige qétilishi, döletning bixeterlik menpe'eti üchün paydiliq bolupla qalmay, bu arqiliq siyasiy muqimliqni ilgiri sürgili, iqtisadiy tereqqiyatni ashurghili hemde kishilik hoquq we eqelli erkinlik hoquqigha körsitilgen hörmetni kücheytkili bolidu" dédi.

Birleshken döletler teshkilatida, jinsiy ayrimichiliqqa qarshi turush meqsitide qurulghan ayallar bashqarmisining mudiri, chilining sabiq prézidénti Michelle Bachelet xanim yighinda, axirqi 10 yilda ayallarning tinchliqni qolgha keltürüshke qoshqan hessisining yükselgenlikini körsetti.

Nöwette, asiyadiki döletlerde ziyarette boluwatqan birleshken döletler teshkilatining bash katipi bankimonning sözi, yighin meydanida sin'alghu arqiliq yighin ishtirakchilirigha körsitilgen bolup, bankimon "1325  ‏- nomurluq qarar, qoralliq toqunush yüz bergen jaylardiki jinsiy zorawanliq ayaqlashqandila, andin özining rolini ghelibilik jari qildurghan hésablinidu" dédi.

Bankimon yene" :biz choqum bu jehettiki xizmette mes'uliyitini jari qildurmighan dölet we hökümetsiz teshkilatlarning sadir qilghan jinayitini sürüshtürüshimiz kérek, shuningdek bixeterlik kéngishining, jinayet sadir qilip jazalanmaydighan weziyetni özgertishini teshebbus qilimen," dédi.

Bixeterlik kéngishide chaqirilghan bu yighinida 80 nechche döletning wekili nutuq sözligen bolup, yighin ayaqlashqanda 1325 ‏- nomurluq qararning omumyüzlük ijra qilinishi üchün yene bir mexsus qarar maqullinidiken.

Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.