Хитайдики булғанған су мәсилиси һөкүмәт тәрипидин етрап қилинди

• Мухбиримиз меһрибанниң бу һәқтики мәлумати
• Download story audio

Сәйшәнбә күни хитай дөләт кабинети ахбарат бөлүми уюштурған ахбарат елан қилиш йиғинида, хитайниң һәр қайси шәһәрлиридә мәвҗүт болуп туриватқан су мәсилиси алаһидә оттуриға қоюлған. Хитайниң қурулуш министири җю бавшин" су пүтүнләй булғинип кәтти " дегән бир җүмлә сөз биләнла хитайдики су мәсилисиниң нәқәдәр еғир һаләттә қалғанлиқини ашкарилиди. У сөзидә йәнә " суниң бу һаләттә булғинип кетишидики сәвәп 3 чоң болғиниш мәнбәсиниң үнүмлүк контрол қилинмиғанлиқидин " дәп тәкитләп, " шәһәрләрдики керәксиз суниң қоюп берилиши контрол қилинмиған, санаәт районлиридин чиққан булғанған су контрол қилинмиған, буниңдин башқа йәнә, йеза игилики билән мунасивәтлик болған булғанған суму контрол қилинмиған" дәп көрсәткән.

Хитай дөләт қурулуш министирлики тәрипидин берилгән санлиқ мәлуматта көрситилишичә, хитайда һазир 300 гә йеқин шәһәрдә к паскина суни бир тәрәп қилидиған завут болмиған һәмдә аз дегәндә 30 дин артуқ шәһәрләрдики тәхминән 50 дин артуқ паскина су биртәрәп қилиш завутлар ишләш иқтидаридин қалдурулған.

Хитайда немә үчүн су бу қәдәр булғинип кәткән ?

Америка йәршари тәтқиқат оргини "вилсон мәркизи" ниң мәсули җениф ханим хитайдики суниң интайин еғир дәриҗидә булғиниватқанлиқини тәкитләп, мундақ деди :

"Хитайда немә үчүн су бу қәдәр булғинип кәткән ? " дегән мәсилигә кәлсәк, нурғун мәсилиләрниң мәвҗут икәнликини һес қилалаймиз. Йеқинда мәтбуатларда, санаәт саһәсидики булғиниш билән мунасивәтлик болған бир қисим вәқәләр ашкариланған. Хитайниң көп сандики химийиви завутлири дәря бойлириға селинған, шуңа булғиниши еһтималиму интайин юқири болиду. Мәсилән бултур харбинниң соңхуаҗаң дәрясида йүз бәргән химийиви булғиниш апитиниң өзи бу җәһәттә, дәлил испат болалайду. Буниңдин башқа йәнә, хитайда һазир паскина суни бир тәрәп қилиш үчүн ишлитилидиған бир қисим әсваблар интайин кәм болмақта. Һазир хитайдики шәһәрләрниң 3 тин бир қисми йәр асти сүйини истимал қилиду. Лекин йәр асти суниң тәркибидә тазилап бир тәрәп қилмиса болмайдиған зәһәрлик маддилар бар, униң үстигә деһқанчилиқтин келип чиққан түрлүк булғанған маддилар пуқраларниң саламәтликигә зор зиян йәткүзмәктә".

Хитайдики йәр асти сүйиниң 90% и булғинип болған

Радиомизниң һәқсиз линийисигә келиватқан телефонлардин мәлум болушичә, һазир уйғур елидә, су мәсилисиму интайин еғир болуп, һәр қайси шәһәр вә йезилардики дәря еқинларниң сүйи пүтүнләй булғинип кәткән. Бу һәқтә радиомизниң зияритини қобул қилған бир ғулҗилиқ деһқан аял өзи туриватқан җайдики нопусниң көпийиши билән, муһитниң интайин зор дәриҗидә булғунуп кетиватқанлиқини болупму суни булғиниш әһвали барғансери еғирлишип, уни зираәтләргә ишлитишкиму болмайдиғанлиқини билдүрди.

Америка йәршари тәтқиқат оргини "вилсон мәркизи" ниң мәсули җениф ханим хитайдики йәр асти суниң интайин зор дәриҗидә булғанғанлиқини көрситип, мундақ деди :

"Хитайда һазир 90% кә йеқин йәр асти суниң һәммиси дегидәк булғинип болди. Хитайдики ичимлик суниң 70% кә йеқини йәр асти су мәнбәсидин кәлгән. Шуңа һазир хитайдики ичимлик су мәсилисиму кишини интайин зор әндишигә қойиватиду "

Йеқинқи йиллардин буян, хитай иқтисадиниң тәрәққий қилиши билән, муһит вә суниң булғиниш әһвали йилдин йилға еғирлашмақта. Бу һәқтә, хитайдики һәр милләт хәлқи қаттиқ наразилиқ билдүрмәктә. Хитай һөкүмити һөкүмити бу һәқтә бундин илгири етрап қилишни халимиған болсиму, хәлқара бесим вә һәқиқәт алдида, һазир еқра болушқа мәҗбур болмақта. (Меһрибан)