Xitaydiki bulghan'ghan su mesilisi hökümet teripidin étrap qilindi
2006.08.31
Seyshenbe küni xitay dölet kabinéti axbarat bölümi uyushturghan axbarat élan qilish yighinida, xitayning her qaysi sheherliride mewjüt bolup turiwatqan su mesilisi alahide otturigha qoyulghan. Xitayning qurulush ministiri jyu bawshin" su pütünley bulghinip ketti " dégen bir jümle söz bilenla xitaydiki su mesilisining neqeder éghir halette qalghanliqini ashkarilidi. U sözide yene " suning bu halette bulghinip kétishidiki sewep 3 chong bolghinish menbesining ünümlük kontrol qilinmighanliqidin " dep tekitlep, " sheherlerdiki kéreksiz suning qoyup bérilishi kontrol qilinmighan, sana'et rayonliridin chiqqan bulghan'ghan su kontrol qilinmighan, buningdin bashqa yene, yéza igiliki bilen munasiwetlik bolghan bulghan'ghan sumu kontrol qilinmighan" dep körsetken.
Xitay dölet qurulush ministirliki teripidin bérilgen sanliq melumatta körsitilishiche, xitayda hazir 300 ge yéqin sheherde k paskina suni bir terep qilidighan zawut bolmighan hemde az dégende 30 din artuq sheherlerdiki texminen 50 din artuq paskina su birterep qilish zawutlar ishlesh iqtidaridin qaldurulghan.
Xitayda néme üchün su bu qeder bulghinip ketken ?
Amérika yershari tetqiqat orgini "wilson merkizi" ning mes'uli jénif xanim xitaydiki suning intayin éghir derijide bulghiniwatqanliqini tekitlep, mundaq dédi :
"Xitayda néme üchün su bu qeder bulghinip ketken ? " dégen mesilige kelsek, nurghun mesililerning mewjut ikenlikini hés qilalaymiz. Yéqinda metbu'atlarda, sana'et sahesidiki bulghinish bilen munasiwetlik bolghan bir qisim weqeler ashkarilan'ghan. Xitayning köp sandiki ximiyiwi zawutliri derya boylirigha sélin'ghan, shunga bulghinishi éhtimalimu intayin yuqiri bolidu. Mesilen bultur xarbinning songxu'ajang deryasida yüz bergen ximiyiwi bulghinish apitining özi bu jehette, delil ispat bolalaydu. Buningdin bashqa yene, xitayda hazir paskina suni bir terep qilish üchün ishlitilidighan bir qisim eswablar intayin kem bolmaqta. Hazir xitaydiki sheherlerning 3 tin bir qismi yer asti süyini istimal qilidu. Lékin yer asti suning terkibide tazilap bir terep qilmisa bolmaydighan zeherlik maddilar bar, uning üstige déhqanchiliqtin kélip chiqqan türlük bulghan'ghan maddilar puqralarning salametlikige zor ziyan yetküzmekte".
Xitaydiki yer asti süyining 90% i bulghinip bolghan
Radi'omizning heqsiz liniyisige kéliwatqan téléfonlardin melum bolushiche, hazir Uyghur élide, su mesilisimu intayin éghir bolup, her qaysi sheher we yézilardiki derya éqinlarning süyi pütünley bulghinip ketken. Bu heqte radi'omizning ziyaritini qobul qilghan bir ghuljiliq déhqan ayal özi turiwatqan jaydiki nopusning köpiyishi bilen, muhitning intayin zor derijide bulghunup kétiwatqanliqini bolupmu suni bulghinish ehwali barghanséri éghirliship, uni zira'etlerge ishlitishkimu bolmaydighanliqini bildürdi.
Amérika yershari tetqiqat orgini "wilson merkizi" ning mes'uli jénif xanim xitaydiki yer asti suning intayin zor derijide bulghan'ghanliqini körsitip, mundaq dédi :
"Xitayda hazir 90% ke yéqin yer asti suning hemmisi dégidek bulghinip boldi. Xitaydiki ichimlik suning 70% ke yéqini yer asti su menbesidin kelgen. Shunga hazir xitaydiki ichimlik su mesilisimu kishini intayin zor endishige qoyiwatidu "
Yéqinqi yillardin buyan, xitay iqtisadining tereqqiy qilishi bilen, muhit we suning bulghinish ehwali yildin yilgha éghirlashmaqta. Bu heqte, xitaydiki her millet xelqi qattiq naraziliq bildürmekte. Xitay hökümiti hökümiti bu heqte bundin ilgiri étrap qilishni xalimighan bolsimu, xelq'ara bésim we heqiqet aldida, hazir éqra bolushqa mejbur bolmaqta. (Méhriban)
Munasiwetlik maqalilar
- Bu yil xitay we Uyghur élide qattiq qurghaqchiliq bolup ichimlik sumu intayin kemchil bolmaqta
- Uyghur élide derya köllerning bulghinishi éghir bir mesilige aylandi
- Sensha boghuzi xelqqe nime élip keldi?
- Xu jintaw kéler aydin bashlap derya we köllerdiki suni déhqanlargha satmaqchi
- Xitay we Uyghur élidiki muhit we ichimlik su éghir derijide bulghanmaqta
- Uyghur élidiki su we hawaning bulghinishi kishini endishige salmaqta
- Bulghan'ghan su Uyghur élide 5 milyondin köp kishige tehdit bolmaqta
- Songxwajyang deryasidiki bulghinish rusiyige tesir körsetmekte