Уйғур елидики су вә һаваниң булғиниши кишини әндишигә салмақта

• Мухбиримиз меһрибанниң бу һәқтики мәлумати
• Download story audio

Йеқинда америкида нәшр қилиниватқан улуқ ера гезитидә, хитайдики муһит мәсилисиниң барғансери еғирлишиватқанлиқи һәққидә мәхсус мақалә елан қилинди. Мақалидә көрситилишичә, иқтисадни һәммидин муһим орунға қоюватқан хитай һөкүмити йиллардин буян муһитни асраш мәсилисигә көңүл бөлмигәнликтин, хитайниң һәрқайси җайлирида булғиниш күнсери еғирлишип муһит паалийәтчилириниң вә шундақла кәң амминиң қаттиқ наразилиқини қозғиған. Мақалидә йәнә, хитайдики муһит мәсилиси пәқәт болғиниш мәсилисила болуп қалмай бәлки җәмийәттә қалаймиқанчилиқ кәлтүрүп чиқиридиған пилтигә айланғанлиқи көрситилгән.

Дуня бойичә әң

Ройтрс агентлиқи тәрипидин берилгән мәлуматта көрситилишичә, һазир дуняда әң еғир дәриҗидә булғанған шәһәрдин 30 и бар икән һәмдә буларниң 20 си хитайда икән.

Улуқ ера гезитидә елан қилинған мақалидә ейтилишичә, һазир хитайниң җеҗяң өлкисидики бир қисим тәрәққи қилған санаәт районлирида химийә завутлири көпләп селиниватқанлиқтин, мәзкур җайларниң су мәнбәси еғир дәриҗидә булғанған болуп, пәқәт ичимлик сула әмәс бәлки деһқанчилиққа ишлитидиған суму пүтүнләй булғанған.

Мәсилән мәзкур җайдики йәрлик аһалиләрниң инкас қилишичә, терилғу йәрдин өсүп чиққан көктатларни хатирҗәм истимал қилишқа болмиған, чүнки мәзкур җайдики көктатни истимал қилғучилар арисида рак кесилигә гириптар болғучилар сани барғансери көпәйгән. Бухил әһвалдин қаттиқ нәпрәтләнгән йәрлик хәлқ" бизгә саламәтлик керәк, бизгә сағлам әвлад керәк " дәп намайиш қилишқа башлиған. Лекин йәрлик һөкүмәт намайишчиларни тосуш үчүн мәхсус сақчи әвәтип, уларни қаттиқ бастурған. Уйғур елидә һаваниң булғиниши еғир

Мунасивәтлик мәлуматларда көрситилишичә, уйғур елидики әң тәрәққи қилған үрүмчи шәһири хитайдики булғанған шәһәрләр арисида әң алдинқи орунда туридикән. Лекин мухбиримиз бу һәқтә мәзкур җайдики муһитни асраш идарисиға телефон қилип сүрүштүрмәкчи болғинида, телефонни алған мәзкур идарә хадими җаваб беришниң орниға "сиз нәниң мухбири ? нәдин телефон қиливатисиз ?" дәп сориған. Мухбиримиз униңға" мән әркин асия радиосиниң мухбири, америкидин телефон қиливатимән" дәп җаваб бәргинидә, у "ундақта сиз, бундақ соалларни идарә башлиқлиридин сораң, чүнки түзүм бойичә, бизниң бундақ суалларға җаваб бериш һоқуқимиз йоқ" дәп өзини

Гәрчә мәзкур идарә хадими үрүмчи шәһириниң булғиниш әһвали һәққидә мухбиримизниң соалиға җаваб бериштин өзини қачурған болсиму, үрүмчи шәһиридә яшаватқанлар һаваниң һәқиқәтән наһайити еғир дәриҗидә булғинип кетиватқанлиқини һәмдә мунасивәтлик һөкүмәт орунлириниң бу мәсилигә дегәндәк көңүл бөлмәйватқанлиқини мәлум қилмақта.

Радиомизниң зияритини қобул қилған ғулҗидин үрүмчигә давалиниш үчүн кәлгән бир бимар мәзкур шәһәр һавасиниң ғулҗа шәһириниңкидинму бәкрәк булғанғанлиқини һес қилғанлиқини мәлум қилди. У ғулҗа һавасиниң үрүмчидин көп пакиз икәнликини еййти.

Суниң булғиниши еғир

Мунасивәтлик материялларда көрситилишичә, һазир уйғур елидә пәқәт һавала булғинип қалмай һәтта ичимлик суму наһайити еғир дәриҗидә булғинишқа башлиған. Уйғур елидики муһит мәсилиси һәққидә өзликидин тәтқиқат елип бериватқан исмини мәлум қилишни халимиған бир уйғур, үрүмчи шәһиридики суниң булғинишидики сәвәбләр һәққидә тохтилип, завутларниң булған суларни қалаймиқан қоюп беришиниң асаслиқ сәвәб икәнликини ейтқан иди.

Уйғур елидики муһит мәсилиси пәқәт тәрәққий қилған шәһәрләрдила әмәс, бәлки намрат йезилардиму наһайити еғир болмақта. Радиомизниң һәқсиз ленийисигә кәлгән телефонлардин мәлум болушичә, гәрчә һөкүмәт һазир көплигән йезиларда туруба урнутулған болсиму, бир қисим йезиларда деһқанлар су пулини ешиналмиғанлиқтин көл сүйи ичидиған әһвал та һазирғичә давамлишип кәлгән.

Дуня банкиси елан қилған мәлуматта көрситилишичә, һазир хитайда мәйли һава яки су болсун, һәр иккиси еғир дәриҗидә булғанған һәмдә хитайдики пакиз су истимал қилиш имканийитигә игә болалмайватқанларниң сани 300 милйондин ашқан. (Меһрибан)