Buyluqluq Uyghur: “Ata miras jayimni hergiz satmaymen...”

“Özimizning jayi, bek barangliq yer, u jayni sétip qoyghili bolmaydu”

Bu buyluqluq yigit hazir boyluq seyligahigha shexsi sayahetchi teshkilligüchi sayahet xadimining biri bolup, uning buyluqta ata-bowisidin qalghan öy jayi bar iken.
Buyluqta bu yigitke oxshash altun makani buyluqqa yiltizi, hayati, méhri menpe'iti baghlan'ghan 10 mingdin artuq nopus, 2600 ahale bar. Xitay hökümiti 9-aydin bashlap bularning üchtin ikki qismini köchürüshke bashlashni pilan qilghan.

Xitay da'irilirining buyluqtiki Uyghurlarni köchürüshke da'ir élan qilghan xewerliride chüshendürüshiche,yéqinqi yillardin buyan su menbesining cheklik bolushi bilen boz yer échish qiyinlashqan bolup, bu yerge turalghu öyler séliniwergende, öyler térilghu yerlerni igilep kétidiken. Bir Uyghur momayning bildürüshiche, xitay da'iriliri nöwette buyluqtiki ahalilerning yéngidin öy sélishini pütünley chekligen. Bir tereptin buyluqtiki ammini yéngidin quruluwatqan binaliq öylerge köchüshke righbetlendürse, yene bir yaqtin yol yaqisidiki öylerni bolsa özliri meblegh sélip bézimekte iken.

Buyluqtiki shexsi sayahet shirkitidiki Uyghur yigit bolsa, hökümet yerliklerning öy-makanlirini kéngeytip sélish yaki jay sétiwélishini chekligen bilen, ikki yildin buyan xitay ölkilerning nishanliq yardem bérish siyasitini yürgüzgendin buyan peqet xitay bolmighan boyluq sayahet rayonidimu meblegh sélish bahaniside xitay köchmenlerning köpiyishke bashlighanliqini, hökümetning ularning yer sétiwélish, öy-makan sélishigha qulay siyasetlerni yaritip bériwatqanliqini bildürdi.

Hazirqi boyluq seyligah rayonining igiligen yer meydani 26 kwadrat kilométir bolup, kökertilish kölimi 9 kwadrat kilométir etrapida, qalghan köp qismi yalquntagh baghrigha gireleshken qaqas taghliq. Boyluq seyligahida üzüm barangliq 8 ming mogha yétidu. Xitay da'iriliri bundin kéyinki besh yil ichide xéridar chaqirip meblegh sélish arqiliq buyluqtiki üzüm baranglirini kéngeytip, sayahet rayonining omumiy kölimini kéngeytish arqiliq bu jayni eslidiki döletlik 5 a derijilik sayahet nuqtisidin 6 a derijige kötürüsh arqiliq sayahitini téximu rawajlandurmaqchi iken.

Uyghur yigitning chüshendürüshige qarighanda, yerlik Uyghurlarning köpinchisi üzümdin bashqa buyluqning pesillik sayahetchilikidin paydilinip anche-munche tapawet qilip jan béqiwatqan bolup, bu jaydin ayrilish yaki bu jayni sétish ular üchün iqtisadi jehettin chong kirim menbesidin ayrilishtin dérek béripla qalmay, yene en'ene jehettimu ata-bowilirining miras jayini sétish qobul qilghili bolmaydighan bir püttürüshtur.