Уйғур елидә зәһәрлик чекимлик мәсилиси йәниму еғирлимақта

• Мухбиримиз гүлчеһрәниң бу һәқтики программиси
• Download story audio

Уйғур ели хәвәр торида 24 - янивар берилгән хәвәрдин ашкарилинишичә, үрүмчи җамаәт хәвпсизлик идариси, уйғур елидә зәһәрлик чекимлик әткәсчилики билән шуғуллиниватқан үч нәпәр сичүәнлик хитайни 210 тал баш чайқаш комиличи, 40 грам к талқини вә йәнә башқа зәһәрлик чекимликләргә арлаштуруш үчүн тәйярланған боюмлар билән қолға чүшүргән.

Чекимлик түри көпәймәктә

Бу дело үрүмчи шәһәрлик җамаәт хәвпсизлик идариси 10 - разветка әтрити бу йил башланғандин буян қолға чүшүргән зәһәрлик чекимликкә аит 15 дело ичидә -11қетимлик алаһидә зор дело һесаблинидикән.

Хәвәрдә үрүмчи җамаәт хәвпсизлик тармақлириниң сөзини нәқил кәлтүрүшичә, нөвәттә уйғур елидики җамаәт хәвпсизлик органлириниң зәһәрлик чекимлик чәкләш хизмити йеңи бир кәскин вәзийәткә дуч келиватқан болуп, һазир уйғур елигә кириватқан зәһәрлик чекимлик түрлири йеңиланған һәм көпәйгән.

Бултурдин буян зәһәрлик чекимликкә аит җинайәтләр көпәйгән, зәһәрлик чекимлик чәккүчиләр сани башқидин тез сүрәттә юқирилашқа башлиған.

Чәккүчи өсмүрләр көпәймәктә

Кишини һәммидин бәк әндишигә салидиғини үрүмчидә байқалған зәһәрлик чекимлик чәккүчиләр әһвалидин қариғанда, зәһәрлик чекимлик билән шуғулланғучиларниң йеши барғанчә кичикләватқан болуп, оттура вә алий мәктәп оқуғучилири асасий нисбәтни игилимәктә икән.

Йерим йил илгири уйғур елидики зәһәрлик чекимлик ташлатқузуш орнидин игилигән ахбаратлиримиздинму, зәһәрлик чекимлик чәккүчиләрниң йешиниң барғанчә кичикләп, һәтта башланғуч мәктәп йешидики балиларниңму байқалғанлиқи мәлум болған иди.

Тәкшүрүшкә асасланғанда һазир җамаәт хәвпсизлик тармақлири тәрипидин байқалған зәһәрлик чекимлик чәккүчи яшларниң зәһәрлик чекимлик сәвәбидин йүрәк һәм бөрики еғир зәипләшкән болуп мунасивәтлик кесәлликләр көрүлмәктә икән.

юқири нисбәт

Үрүмчи шәһәрлик җамаәт хәвпсизлик тармақлириниң паш қилишичә, зәһәрлик чекимлик чәккүчиләр барғанчә көпәйгәндин сирт, бир яқтин сетип, өзлириниң зәһәрлик чекимлик чекиш пулини тапидиғанлар көпәйгәчкә, зәһәрлик чекимлик чәкләш йәниму кәскин вәзийәткә дуч кәлмәктә икән.

Нөвәттә хитай һөкүмити зәһәрлик чекимликләрни чәкләштә, 50 грам зәһәрлик чекимлик билән тутулғанларға өлүм җазаси бериштәк қаттиқ қол усулларни қоллиниватқан болсиму, йәнила зәһәрлик чекимликниң күнсайин ямриши контрол қилинмай кәлмәктә.

Болупму уйғурлар арисидики зәһәрлик чекимлик вәзийити техиму начар. Мәлуматлардин ашкариланғандәк, уйғур елидә зәһәрлик чекимлик асасән хитай өлкилиридин кириватқан болсиму әмма нисбәт җәһәттин алғанда зәһәрлик чекимлик чәккүчиләр сани җәһәттә уйғурлар үстүнлүкни игилимәктә.

Узун муддәтлик вәзипә

Уйғур елидә зәһәрлик чекимликкә мунасивәтлик болған йәнә бир еғир мәсилә әйдизгә охшаш вабаларниң ямришидур. Өткән йилқи истатистикида уйғур елидә мәлум болған әйдизләрниң 93٪ тин көпрәки зәһәрлик чекимлик чәккүчиләр болуп чиққанлиқи мәлум болған иди.

Зәһәрлик чекимлик һәм униңға мунасивәтлик һәр хил җинайәт һәм кесәлликләрниң уйғур елидә тохтимай ямриши уйғурларни әндишигә салмақта. Чәтәлләрдики уйғурлар болса, бу хил җәмийәт характерлик яман шәйи һәм һадисиләрниң ямриши, хитай һөкүмитиниң уни үнүмлүк усулда контрол қилмиғанлиқидин дәп қариғачқа уни сиясий нуқтидин мулаһизә қилмақта.

Гәрчә хитай җамаәт хәвпсизлик тармақлири уйғур елидә зәһәрлик чекимликкә қарши турушни бир күнму бошаштурмиғанлиқи һәққидә баянларни берип келиватқан болсиму, әмма уларниң зәһәрлик чекимликниң ямришини тосуш һәрикитиниң қанчилик үнүм бәргәнлики намәлум.

Әксичә, мәлум болған һәм ашкариланған статстикилик мәлуматлар шуни испатлап туруптики, уйғур елидә зәһәрлик чекимлик чәккүчиләр сани контрол қилинмайла қалмай барғанчә көпәймәктә, һәмдә зәһәрлик чекимликкә мунасивәтлик мәсилиләрму мас һалда зораймақта. Демәк, уйғур елидә зәһәрлик чекимлик мәсилиси йәнила кәскин бир вәзийәттә. (Гүлчеһрә)

• Зәһәрлик чекимликни ташлаш мәркизидики бир яш билән өткүзүлгән сөһбәт
• Download story audio