Gérmaniye metbu'atlirida "sériq jasus" ghewghasi
2007.09.06
Gérmaniye fédéral jumhuriyiti asasi qanunni qoghdash idarisi bilen fédératsiye axbarat bixeterlik idarisi gérmaniye bash ministiri an'géla mérkél xanim béyjingdiki üch künlük ziyaritini bashlashtin ilgiri, gérmaniye bash ministirlik binasidiki kompiyutérlarning xitay herbiy axbarat organlirining hujumigha uchrighanliqi heqqidiki xewerni élan qilghan idi. An'géla mérkél xanim 8- ayning axiri xitay bash ministiri wén jyabaw bilen körüshkende mezkur mesilini tilgha élip, xitayni eqliy mülük hoquqigha hörmet qilishni tekitlep ötken. Shundaq bolsimu, gérmaniye metbu'atlirida yenila " sériq jasus "ghewghasi kücheymekte.
Xitay jasusliri quyruqini yoshuralmidi
" Eynek " heptilik jurnilining 8 - ayning axirqi sanida, "sériq jasus" mawzusida bir parche eser élan qilindi. Eserde, xitay herbiy axbarat organlirining gérmaniye bash ministirlik binasigha, tashqi ishlar ministirliki binasigha we maliye ministirliki binasigha qarita axbarat élish herikiti qozghap , axbarat oghrilashqa urun'ghanliqi tepsili sherhilendi.
Xewerde gérmaniye fédéral jumhuriyiti asasi qanunni qoghdash idarisining izahatini neqil élip, xitay herbiy jasusluq organlirining gérmaniye ministirlik binasigha hujum qilalighudek sewiyige yetken bolsimu, yenila quyruqini yoshuralmighanliqini we iz qaldurup qoyghanliqini eskertken. Xitay herbiy axbarat organlirining mutexessisliri her xil kompiyutérlarda, oxshash bolmighan jaylardin hujum qilghan bolsimu, gérmaniye mutexessisliri bu " troya yaghach éti "ning xitay axbarat organliri teripidin ewetilgenlikini biliwalghan.
Gérmaniye dolqunliri radi'osi 9 - ayning 4 - künidiki xewiride, " eynek " jurnili we " jenubiy gérmaniye géziti "de élan qilin'ghan eserlerni neqil keltürüp, xitayning gérmaniye iqtisadiy organ torbetlirige hujum qilishtin, ministirlik binalirigha qeder hujum qilish derijisige yetkenlikini, xitayning jasusluq qilmishlirining sabiq sowit ittipaqining jasusluq qilmishliridinmu halqip ketkenlikini tilgha alghan.
Besh burjeklik binaning kompiyutérliri xitay azadliq armiyisining hujumigha uchridi
Gérmaniye dolqunliri radi'osining 9 - ayning 3 - künidiki " xitay rehberliri eynek jurnilining maqalisigha diqqitini bermekte " namliq xewirige asaslan'ghanda, xitay prézidénti xujintaw eynek jurnilida bésilghan " sériq jasus " namliq eserni oqup chiqqan bolup, u an'géla mérkél xitayni ziyaret qiliwatqan mezgilde, muxbirlarning ziyariti qobul qilip, bu mesilige jiddiy köngül bölüwatqanliqini, bashqilarning kompiyutérlirigha hujum qilish hadisisining xelq'araliq omumiy bir mesile ikenlikini tekitlep ötken bolsimu, xitay herbiy terepning qilmishini tilgha almighan.
Gérmaniye dolqunliri radi'osining 9 - ayning 4 - künidiki yene bir xewirige asaslan'ghanda, en'giliyining " pul mu'amile waqti géziti "de, 4 - séntebir küni " besh burjeklik binaning kompiyutérliri xitay azadliq armiyisining hujumigha uchridi " namliq xewer élan qilin'ghan. Xewerde besh burjeklik binaning muhim erbablirining sözi neqil élinip, xitay herbiy axbarat organlirining amérika dölet mudapi'e ministirlikining kompiyutérlirigha hujum qilin'ghanliqi, emma xitay tashqi ishlar ministirlikining bu xewerni derhal inkar qilghanliqini otturigha qoyghan.
Gérmaniyidiki radi'o we gézit - jurnallardiki mezkur témigha a'it bes - munazirilerge asaslan'ghanda, bu yerde otturigha qoyuliwatqan mesile, yalghuz xitayning tereqqiy qilghan döletlerning ministirlik binalirining kompiyutérlirigha chéqilghanliqida emes, belki mexpiyetlik derijisi yuqiri we mudapi'esi küchlük bolghan amérika, gérmaniyige oxshash döletlerning muhim organlirigha chéqilalighudek derijige yetkenlikide iken. Gherb elliri herbiy jehette özliridin köp qalaq hem ajiz hés qilip kelgen, bolupmu kompyutér bilimliride riqabetchisi sanalmaydighan xitay armiyisi axbarat organlirining bu qétimqi qilmishidin xélila chöchügen. Emeliyette, amérikining merkiziy axbarat idarisi we gérmaniyining fédératsiye axbarat idariliri üchün bashqa bir döletning ministirlik organlirining kompiyutérlirigha chéqilish adettiki mesile hésablinidiken.
Xelqra jem'iyet qanun turghuzup chiqishi kérek
Gérmaniye soda - sana'et sahesidiki bir qisim erbablar bolsa, her qaysi döletlerning axbarat organlirining, siyasiy gherezler bilen bashqa döletlerning ministirliklirining uchurlirini oghurlash ishlirigha anche qiziqmaydighanliqini, emma iqtisadiy jehette riqabetchi bolghan döletlerning, bashqa döletning sada - sana'et sahesining kompiyutérlirigha hujum qilip, muhim téxnika we iqtisadiy uchurlarni oghurlap kétishige yol qoymasliq kéreklikini, xelq'ara jem'iyetning bu jehette qanun turghuzup chiqishini otturigha qoyghan. Xitay terepning hazirgha qeder gérmaniye soda - sana'et organlirining muhim axbaratlirini hemde téxnikilirini oghrilashqa urunup kelgenlikini eyibligen.
Bu jehettiki munazirilerning da'irisi nahayiti keng bolup, xitayning " sériq jasus" liri yalghuz gérmaniyidila emes, pütün yawrupa we amérika qit'eliride türlük ghulghulilarning qozghilishigha sewebchi boldi. (Ekrem)
Munasiwetlik maqalilar
- Amérikida yene 'kommunist xitay jasusliri' dégen témidiki xewer , tehliller köpiyip qaldi
- Xitay hökümiti qirghizistandiki jasusluq herikitige qatnashqanliqini inkar qildi
- Sabiq xitay diplomati chén yonglin kanadani ziyaret qildi
- Xitayning sodidiki saqtiliqi 8 dölet yighinining muhim tenqid témisi
- Kanada tewelikidiki bir neper xitay inzhénér amérikida sotqa tartildi
- Kanada da'irilirining bixeterlik doklatida xitayning jasusluq qilmishliri heqqide bisharet bérildi
- Xitay da'iriliri ikki yaponiyilikni Uyghur élide jasusluq qilish jinayiti bilen chégridin qoghlap chiqarghan
- Kanada, amérikilarda xitay jasusliri eyiblenmekte
- Kanada hökümiti kanadadiki xitay jasuslirigha qarita tedbir élip barmaqchi
- Kanada da'iriliri xen gu'angshing siyasiy panahliq telipini ret qildi
- Xitay bixeterlik tarmaqliri Uyghurlarni jasusluq heriketlirige mejburlimaqta
- Amérikida qanchilik xitay jasusi bar?