Xitayda doxturgha körünüsh hemmidin tes


2006.01.24

Xitay hökümiti yéqinda 2006 - yilliq memliketlik sehiye yighini échip, xitayning tibbi sahediki krizisi yeni "doxturgha körünüsh tes, dawalash puli qimmet" qatarliq mesililerni hetta doxturxanilarning késili éghir bolghan bimarni qarap turup öltürüp qoyidighan qilmishlirinimu melum qilghan. Lékin xitay metbu'atliri bu heqte tepsili melumat bermigen. Mesilen,xitay kompartiyisining kaniyi bolup hésablan'ghan shinxu'a agéntliqining bu heqte bergen xewiride mundaq yézilghan:

" Sehiye ministiri gaw chang 2006 ‏- yilliq memliketlik sehiye xizmiti yighinida,doxturgha körünüsh tes we doxtur heqqi qimmet bolush mesilisi heqqide estayidil tekshürüsh élip bérip mesilini qedemmu‏ - qedem hel qilish kéreklikini otturigha qoyghan. Sehiye ministiri gaw chang bir qisim dawalash organlirida mewjut bolup turiwatqan menpe'et qoghlishish herikitini yeni iqtisadiy menpe'etni dep, dawalash puli we dora puli qatarliqlarni örlitiwélish qatarliq ehwallarni körsetti. U yene "késili éghir bolghan we qutquzushqa mohtaj bolghan bimarlargha alahide étiwar bérish kérek, doxturxanilar 'aldi bilen adem qutquzup, andin hésabat qilish' prinsipida ching turush kérek" dep tekitlidi.

Ziyade eshiwatqan dawalash heqqi

Roytérs agéntliqi teripidin bérilgen munasiwetlik melumatta körsitilishiche, xitay sehiye ministiri gaw chang 2006 ‏- yilliq memliketlik sehiye xizmiti yighinida, xitayning dungbéy ölkisidiki bir doxturxanining bimarlardin hedidin tashqiri qimmet bahada dawalash puli telep qilghanliqini ashkarilighan. Roytérs agéntliqi melumatida yene, yéqinqi yillardin buyan xitaydiki dawalash heqqining kishilerni heqiqeten endishige qoyidighan bir mesilige aylan'ghanliqini, xitay puqraliri doxturgha körünüshte öz yénidin pul chiqiridighan yaki bolmisa toluq yétilmigen dawalash sughurtisigha tayinidighanliqini, doxturxanilar bolsa paydini közlep, héchbir lazimi bolmighan qimmet bahaliq dawalash eswablirini sétiwélip, doxturxana kirimini köpeytishke tirishidighanliqini bir ‏- birlep otturigha qoyghan.

Roytérs agéntliqi teripidin bérilgen melumatta éytilishiche, wén wénxüy isimliq bir bimar dungbéyning xarbin shehiridiki bir doxturxanida 67 kün yétip dawalan'ghandin kéyin, dawalash ünüm bermey ölüp ketken, lékin bu bimar ölgendin kéyin, uning a'ilisidikiler 5 yérim milyon yu'en dawalash heqqi töleshke mejbur bolghan. Bu weqedin xewerdar bolghan xitay sehiye ministiri gaw changning mezkur doxturxanini qattiq tenqit qilip, munasiwetlik doxturxana emeldarlirigha qattiq jaza bérishni tekitligen, chünki kishiler mezkur doxturxanining bashqurush emeldari üstidin erz qilip, ularning késel tarixini özi xalighanche özgertip, bimardin artuqtin - artuq tejribe qilish puli we dawalash puli telep qilghanliqini pash qilghan.

1978 ‏- Yilidin bashlap 2002 ‏- yilighiche bolghan bu jeryanda, xitayning tibbi sahede kishi béshigha ishletgen puli 11 somdin 442 somgha örligen. Lékin shuning bilen bir waqitta, hökümet kötürüshke tégishlik bolghan dawalash heqqi 32% tin 15 % ke chüshüp qalghan.

Mesilining sewebliri

Birleshken dölet teshkilati élan qilghan bir doklatta körsitilishiche : xitay hökümiti xelqning doxturgha körünüsh we dawalinish éhtiyajini qandurmighan. Xitay hökümiti ammining eng asasliq menpe'eti bolghan sehiye mesilisige yéterlik köngül bölmigen. Xitay sehiye mé'istéri gaw chang bolsa miditsina sahesidiki bu xil tengpungsizliqni azaytishqa wede bergen.

Munasiwetlik melumatlarda körsitilishiche, xitayning tibbi sahediki krizisi sehiye teqsimatining adil bolmighanliqidin kélip chiqqan. Mesilen, hazir omumiy nopusning 30%ni igiligen sheher xelqi sehiye meblighining 80% ge ige bolghan. Lékin omumiy nopusning 70% ni igiligen yiza xelqi peqet 20% sehiye meblighige érisheligen hemde 87% déhqan doxturgha körünüshte pütünley öz xirajitige tayan'ghan. Shunga hazir xitayda dihqanlar, doxturxanida yétip dawalanmisa bolmaydighan halettimu, doxturxanigha kirelmey, öyde ölüp kétidighan ehwal nahayiti omumliship ketken. Xitaydiki sehiye teqsimatning adil bolmighanliqini dawalinishtiki kapaletlik mesilisidinmu köriwalghili bolidu. Mesilen, hazir xitayda dawalinish sehiye kapalitige ige bolghanlar peqet omumiy nopusning 15% ni igiligen bolup, qalghan 85% xelq héchqandaq kapaletke ige bolalmighan. Hemde bularning köp sandikisi jem'iyetning namrat qatlimidiki ishtin boshitilghan ishchi ‏- xizmetchiler bolup hisablinidiken.

Gerche bu qétim xitayda échilghan 2006 ‏- yilliq memliketlik sehiye xizmiti yighinida, xitay sehiye ministiri gawchang doxturxanilarda bimarlarning ölüwatqanliqini körüp turup qutquzmaydighan ehwalgha yol qoymasliqni tekitligen bolsimu, köpligen sehiye mutexessisliri xitayning tibbi sahesidiki krizis mesilisining buning bilenla cheklinip qalmaydighanliqini hemde bu mesilining qisqa waqit ichide hel qilinishi mumkin emeslikini körsetmekte.(Méhriban)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.