Xitayda yéza- kentlerde urghuwatqan démokratik ang

Gu'angju shehiri fenyü rayoni teyshi mehellisidiki yerlik xelqning erkin asiya radi'osigha éytip bérishiche, teyshi mehellisi bir kichik kent. Uning da'iriside 3000 mo yer bar. Nupus sani 2075. Puqralar bu mehellining 5 jayida yerlerni bikar qilip qandaqtur bir xil qurulush élip bérilishqa teyyarliq körülüwatqanliqini bayqighan. Puqralar buni bilish üchün mehelle bashliqliridin sorisa peqet jawab alalmighan. Axir bu mehellidiki 13 ishlepchiqirish etriti birdek heriketke kélip tekshürüsh élip barghanda, mehellide 2000 mo yerning alliqachan sirtqa ijarige bériwitilgenlikini, bu ishta 17 xil nuqsan barliqini sezgen. Emma buning tepsilatini éniqlashqa peqet mumkin bolmighan.

Yüz bergen weqeler

Mehellidiki hemme puqra birlikke kélip, puqralardin yoshurup shexsi soda qiliwatqan mehelle bashliqi, qushumche teyshi mehellisi iqtisadni tereqqi qildurush hessidarliq shirkiti dégen shirketning bashliqi chén ependini wezipidin qaldurushni qarar qilghan.

Yerlik xelqning erkin asiya radi'osigha éytip bérishiche, 7 - ayning 29 - küni mehelle puqraliri aldi bilen jim olturush kürishi élan qilghan. Mehellining maliye ishxanisini pichetligen. 400 Puqra imza qoyup rayonluq hökümetke erz sun'ghan.

Mehelle puqralirining tinch halda élip barghan qarshiliq herikiti dawamlishiwatqanda, sirttin bir nechche aptomobilda namelum ademler kélip, bu mehellining puqralirigha hujum qilghan. Mehelle puqraliridin bir ademni tutup ketken. 8 - Ayning 16 - küni bir nechche yüz saqchi kélip, mehelle komitétining aldigha toplashqan puqralarni tarqitiwetmekchi bolghan. Mehelle puqraliridin 7 ademni "weqege yétekchilik qilghuchi" dégen nam bilen tutup ketken. 50 Adem tayaq zerbisige uchrighan. Éghir yarilan'ghan 2 adem doxturxanigha élip bérilghan.

Dadil qedem

8 - Ayning 31 - küni 28 neper yazghuchi, mutexessis, adwokatlar birlikte imza qoyup teyshi mehelliside kommunist partiyining siyasetlirige tinch halda qarshiliq körsetken puqralarni qollap bayanat élan qilghan. Bayanatta pütün memliket xelqining bu mehellining xelqighe exlaqiy yardem bérishini muraji'et qilghan. Xitay ijtima'iy penler akadimiyisi qanunshunasliq inistitutining tetqiqatchisi fen yaféng ependi obzor élan qilip, teyshi mehellisini biwaste saylam élip bérish jehette xuddi 1957 - yili enxuy ölkiside memliket boyiche eng burun mehsulatni shexsiylerge kotirege bérish yolgha qoyulghan shawgang mehellisidek ülge yaratti. Dep baha bergen. Emma yuqiridikiler, bu mehellidiki mesilini hel qilmighan, bu mehellidiki puqralarning tinch qarshiliq herikitimu toxtap qalmighan.

Qara – qoyuq tutush

Közitish zhornilida éytilishiche, 9 - ayning 12 - küni bir mingdin artuq saqchi bu mehellige kélip tinch halda qarshiliq körsitiwatqan mehelle puqralirigha ot öchürüsh mashinilirining yuqiri bésimliq pompiliri bilen su chachqan. 50 Nechche ademni tutup ketken. Mehelle maliye ishxanisini qorshiwalghan ademlerni chikindürüp, ishxanidiki barliq maliye hésabat matériyallirini élip ketken. Bu qétim kelgen ademlerning ichide resmiy forma kiygen saqchilardin bashqa yene, kona herbiy forma kiygen kishiler we bashqa ghelite kéyin'gen kishilermu bar.

"Uluq ira géziti" ning xewer qilishiche, 9 - ayning 26 - küni teyshi mehelliside yüz bergen weqeni tekshürüp éniqlawatqan adwokatlar uchtumtut hujumgha uchrighan. Motoskilit min'gen kishilerdin biri tosattin adwokat goyenning béshigha, yene biri putigha kaltek bilen qattiq urup, uni yiqitip qoyup qéchip ketken. Adwokat ey shawming motsiklit min'gen kishilerning hujumigha uchrighanda, chepdeslik qilip qutulghan.

Öz ishigha özi xoja bolush éngi

"Közitish zhornilida élan qilin'ghan ji eyzongning maqaliside bayan qilishiche, teyshi mehelliside boluwatqan biwaste saylam weqesi - hökümet teripidin xelqning hoquqi pütünley tartiwélin'ghan bundaq mehellilerde, xelqning öz ishigha özi xoja bolushni izligen démokratik tuyghusi hazir ewj élishqa bashlighanliqining belgisi. Bundaq oyghinish bir ülge.

Xitayda bundaq oyghinishni ujuqturushqa urunidighan qarangghu jem'iyetlermu özini körsitiwatidu. Uninggha hökümet arqa térek boluwatidu. Emdi bundaq mesililerni peqet xelq özi hel qilishtin özge yol qalmighanliqi ayan bolmaqta. Xitayda 2300 nahiye bar, bash ministir wén jyabaw özi 1700 nahiyige barghan deydu. Herbir nahiyide teyshi mehellisdek mehellidin yüzlep bar. Mushundaq mesilisi bar jaylarning 80% da xelq basturushqa duch kéliwatidu. Ular duch kelgen mesilini héchkim hel qilmaywatidu. Xitayda bash ministir wén jyabawdin yene 1000 i bolsimu, ular beribir mesile hel qilmaydu. "Béyjing bahari" ning muherriri xuping ependining mulahize qilishiche, teyshi mehellisining biwaste saylam mesilisi xitaydiki nigizlik mesile, xitaydiki bundaq mesile pütün dunyaning diqqet qilishigha erziydighan mesile. (Weli)