Guchung yézisidiki déhqanlar yer mesilisi toghrisida erz sunmaqta
2004.09.07
Amérikida chiqidighan" dajiyöen waqti géziti" yéqinda Uyghur élining guchung nahiyiside yüz bergen bir yer majirasini pash qildi. Mezkür gézitning in'giliz tilidiki nusxisida 24 - awghust küni élan qilin'ghan xewerdin ashkarilinishiche, guchung nahiyisige qarashliq guchung yézisidiki bir qisim déhqanlar özlirining 1000 modin artuq térilghu yerlirining tartiwélin'ghanliqigha qarshi, kolliktip halda sanji oblastliq hökümetke erz sunushni qayta bashlighan. Ular yerlirini tartiwélishqa mes'ol bolghan hökümet emeldarlirini " parixor, ammining puligha xiyanet qildi" dep eyiplep, her derijilik hökümet da'irilirining ularning dewasigha qulaq salmighanliqini inkas qilghan.
Xewerdin melum bolishiche, mezkür dewa esli 2000 - yili bashlan'ghan bolup, guchung yéziliq hökümet da'iriliri 2000 - yili awghust we sintebirde " tiyenxé soda sariyi" qurush bahanisi bilen déhqanlarning 1000 modek yérini éliwalghan. Eyni waqittiki kilishim boyiche, hökümet da'iriliri déhqanlargha her bir mogha 17 ming yüendin artuq tölem bermekchi bolghan. Kiyin guchung nahiyilik hökümet her xil bahane, seweblerni körsitip, her bir modin 5000 yüenni tutiwalghan. Yéziliq hökümet yene 6700 yüenni tutup qalghan . Netijide, déhqanlar her mogha peqet 5600 yüen tölem puli tapshuriwalghan. Déhqanlarning bildürishiche, her bir déhqanning esli 4 mogha yéqin yéri bar bolup, hazir peqet 1.7 Mo yéri qalghan.Bunchilik yer bilen ular'a'ilisidikilerning qosiqini aranla baqalaydiken.
" Dajiyöen waqti géziti" ning xewiride körsitilishiche, amalsiz qalghan déhqanlar, hayatliq töwriki bolghan yerdin ayrilghandin kiyin, dewa échish yolini tallighan. Halbuki, ular üch yildin boyan yéziliq hökümet, nahiyilik hökümet we hetta Uyghur aptunum rayunluq hökümetning alaqidar tarmaqlirigha erz sun'ghan bolsimu, biraq hichqandaq netijige érishelmigen. Bu yil 3 - ayning 15 - küni ular guchung nahiyilik hökümetning aldigha bérip,qayta erz sun'ghan . Nahiyilik hökümet ularning mesilisini hel qilish turmaq, eksiche, erzdarlardin beshni qolgha alghan. Nahiyilik hökümet chaqirip kelgen saqchilar yene neq meydanda bir erzdarning qolighakoyza salghan. Ular jem'i 15 kündek tutup turulghan.
Biz mezkür yer majirasining tereqqiyatini we yéziliq hökümetning bu mesilini qandaq bir terep qilmaqchi bolghanliqini bilish üchün, guchung yéziliq hökümetke télifon qilghan bolsaqmu, hökümetning télifonimizni alghan bir nöwetchi xadimi so'allirimizgha jawab bérishtin bash tartti.
" Dajiyöen waqti géziti" xewiride bildürishiche, mezkür gézitning muxbiri yer dawasi qiliwatqan déhqanlarning biri yü shipingni ziyaret qilish pursitige érishken. Yüshipingning bildürishiche, ular bu qétim yéngidin sun'ghan erzide peqet hökümetning " yer bashqurush qanuni" da belgilen'gen tigishlik tölem pulini bérishni telep qilghan. Emma guchung nahiyilik hökümettiki emeldarlar, ularning qayta erz sunushini bimenilik dep atighan. Guchung nahiyilik partkomning mu'awin sikritari, intizam tekshürüsh komititining bashliqi xé finglin bolsa, ularni " bérip birleshken döletler teshkilatigha erz qilinglar" dep qayturiwetken.
Mezkür déhqanning " dajiyöen waqti géziti" ge ashkarilishiche, hökümet déhqanlardin tartiwalghan bu yerlerge sélin'ghan " tiyenxé soda sariyi" hazirghiche quruq bolup, yene nurghun yerler bikar tashlinip turmaqta iken. Nöwette nahiyilik hökümetning yer bashqurush komititi bu yerlerni qayta sétishni pilanlawatqan bolup, her bir moning bahasi 20 ming yüendin 40 ming yöen'giche bolidiken.
Amérikida qanun ilmide oquwatqan alim séyitof ependi, xitayda turaqliq qanun séstimisi bolmighanliqi guchungdikige oxshash yer dewalirining yüz bérishidiki asasliq seweb ikenlikini körsitip, mundaq didi:
" Dajiyöen waqti géziti" ning xewirige qarighanda, nöwette guchungdiki déhqanlarning eng chong arzusi hökümetning ularning tigishlik hoqoqlirigha qanun boyiche kapaletlik qilishi iken. Biraq alim séyitof ependi, xitayning hazirqi tüzülmiside, hakimiyet qanundin üstün bolghan shara'itta, déhqanlarning bu arzosining emelge éshish imkaniyitining intayin azliqini bildürdi.(Arzu)