Америка парламент әзалири хитай һөкүмитиниң диний әркинликкә кәңчилик қилишни тәшәббүс қилди


2006.06.21
sam_brownback-200.jpg

Америка дөләт мәҗлиси әзаси, җумһурийәтчиләр партийисиниң рәиси Rick Santorum сәйшәнбә күни, дөләт мәҗлисидә өткүзүлгән диний әркинлик тоғрисидики муһакимә йиғинида сөз қилип": америка дөләт мәҗлисиниң 20 ‏- июн күнини диний әркинлик күни қилип бекитишидики мәқсити, һәр қайси саһәләрниң диққитини, америка һәмдә хәлқара диний әркинлик мәсилисигә мәркәзләштүрүштин ибарәт" деди.

Мәзкүр йиғинға қатнашқан мүтәхәссисләр , америкиниң дөләт ичидики диний әркинлик мәсилиси билән ислам дунясидики көп тәрәплимилик етиқад мәсиллири үстидә музакирә елип барди . Rick Santorum Йәнә, бир қисим мүтәхәссисләрни хитай ,шималий корийә, иран, һиндистан, мисир, ветнам, русийә вә сәуди әрәбистан қатарлиқ дөләтләрниң дуня бойичә, диний әркинликкә хилап һәрикәтләрни елип бериватқанлиқи тоғрисида чүшәндүрүш беришкә тәклип қилди.

Хитайда диний әркинликкә қаратқан контроллуқ күндин - күнгә еғирлашмақта

Хитайдики диний мәсилләр һәққидә тохталған "әйса әләйһссалам бейҗиңда" намлиқ китабниң мәшһур язғучиси Aikman әпәнди": хитайда хирстян диниға етиқад қилғучилар сани тез сүрәттә көпәймәктә, бирақ, һөкүмәтниң икки йилдин буян диний әркинликкә қаратқан контроллуқиму күндин - күнгә еғирлашмақта, хитай һөкүмити үзлүксиз һалда қолға елиш, һөкүмсиз солаш вә қийнаш қатарлиқ усуллар билән фалоңгоң муритлирини бастуруш һәрикити елип бериватиду ,хитайда өткән икки йилда християн диний өлималирини көпләп қолға елиш, христян муритлирини солап қоюш һәрикәтлири йүз бәргән " деди.

Aikman Әпәндиниң билдүрүшичә, бирләшкән дөләтләр тәшкилатиниң доклатиға асасланғанда, хитайниң қанун иҗра қилғучи хадимлириниң солап қоюш мәркәзлиридә кишиләрни қийнаш әһвали адәткә айланған болуп, әслидә хитай қанунида қийнаш усули мәний қилинған .

Диний китабларни нәшр қилиш мәсилиси һәққидә тохталған Aikman ниң ейтишичә, һазирға қәдәр, пуқраларниң китабханидин " инҗил " сетивилиши әсла мумкин әмәс икән. Кишиләр "инҗил " сетивилиш үчүн чоқум һөкүмәт рухсәт қилған католог яки христян черкавлириға баридикән.

У йәнә , америка призединти җорҗ буш өткән йили 11 ‏- айда бейҗиңни зиярәт қилиштин бурун, бир йәр асти христян диний тәшкилатиниң рәһбири һөкүмәт тәрипидин қолға елинип солап қоюлғанлиқини, буниң сәвәбиниң болса , өз алдиға " инҗил " бесип , башқиларға тарқатқан дегән җинайәт вә карханичилиқ қануниға хилаплиқ қилған дегән һөкүмләр икәнликини ашкарилиди.

Sam Brownback: Хитай һөкүмитиниң өз қанунлирини һөрмәт қилишини тәшәббүс қилимән

Хитай һөкүмитиниң диний әркинликкә тутқан позитсийиси тоғрисида, мухбирларниң зияритини қобул қилған америка кеңәш палатаси кишилик һоқуқ ишлири рәиси Sam Brownback , хитай һөкүмитидин , диний әркинлик етиқадиниң күчийип кетишидин әндишә қилмаслиқини тәшәббүс қилди.

У мундақ дәйду": мән, хитай һөкүмитиниң өз қанунлирини һөрмәт қилишини тәшәббүс қилимән, хитай даирилири һәр бир инсанниң диний әркинликтин бәһримән болушиға йол қоюш керәк, хитай һөкүмити диний етиқадтин вәһимә һес қилмаслиқи керәк, диний етиқад инсанларниң актипчанлиқ күчи вә һәқиқәтниң күчи болуп, инсанийәт турмушиға яхшилиқлар елип келиду. Мән чүшәнмәй қалдим, хитай һөкүмити немә үчүн диний әркинлик етиқадидин қорқиду. Заманивийлашқан бир җәмийәтниң үсүп йетилиши билән тәң хәлққә техиму көп әркинликләр берилиши керәк. Хитай һөкүмити дәл мушу хил йолни таллиши керәк, болупму әң алди билән хәлққә етиқад әркинлики бериши керәк"

Америка кеңәш палатаси, хитай ишлириға мәсул гурупиниң рәиси, җумһурийәт партийисиниң әзаси Norm Coleman мухбирларниң зияритини қобул қилип": америка даирилири хитайдики диний әркинлик мәсилсини давамлиқ түрдә көзитиду" деди.

У сөзидә мундақ дәйду": диний әркинлик, ялғуз америка үчүнла муһим бир мәсилә болуп қалмастин, пүтүн дуня үчүнму интайин муһим, биз чоқум ойлиғанлиримизни очуқ ипадиләш билән биргә, бу ипадилиримизгә башқиларниң әһмийәт беришини үмид қилимиз, мән хитай дөләт рәиси ху җинтав , вашингтонни зиярәт қилған вақитта улар билән учришип, сөһбәтләшкән идим. Америка бир тәрәптин хитай билән һәмкарлишиш пурситигә әһмийәт бәрсә , йәнә бир тәрәптин , диққитини хитайдики хәлқ һоқуқи әркинлики билән етиқад әркинлики мәсилилиригә мәркәзләштүрди. Америка рәһбәлириниң бу мәсилигә қарита өз қарашлирини оттуриға қоюши интайин муһим. Биз шуни ениқ ейтимизки, иқтисадни тәрәққи қилдуруш интайин муһим, бирақ буниң билән биз кишилик әркинлик мәсилисигә һәргиз сәл қаримаймиз " . (Әқидә)

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.