Shayar nahiyisi qaylu yézisidiki jama'etning yéngi meschitke ige bolush arzusi köpükke aylandi


2006.08.29

Gerche jonggu hökümiti öz puqralirigha qarita keng diniy siyaset yolgha qoyiwatqanliqini teshwiq qiliwatqan bolsimu, biraq xelq özlirining diniy bésimgha duch kéliwatqanliqini bildürüp, hökümetke qarshi öz narazliqini ipadilimekte.

Bolupmu, chet'ellerde kishilik hoquq, démokratiye we diniy erkinlik üchün pa'aliyet élip bériwatqan Uyghur teshkilatliri, Uyghur xelqining diniy kemsitishke eng köp uchrawatqanliqini, jonggu da'irilirining Uyghurlarni yalghuz diniy erkinlikte emes, belki bashqa nurghun tereplerde qattiq qol siyaset yürgüzüp, milletni yoq qilish herikiti élip bériwatqanliqini tekitlidi.

Heqiqeten Uyghurlarning diniy erkinliki depsende qiliniwatamdu? bizning bu su'alimizgha jawap bergen kishilerning bildürishiche, hazir Uyghur élida xizmetchi kadirlarning namaz oqushi cheklen'genlikini, ali, ottura we bashlan'ghuch mekteplerni öz ichige alghan barliq mektep oqughuchilirining namaz oqushi, meschitke kirishi we roza tutishi men'i qilin'ghan.

Shayar nahiysi qaylu yéza ahalisining meschit qurush arzusi, yéza bashliqi teripidin bikar qilindi

Yéqinda mundaq bir weqe yüz bergen bolup, shayar nahiyisi qaylu yézisi ahalisi, nechche yildin béri yéngi bir meschit sélish üchün, nurghun meblex toplap meschit qurulishini bashlighan. Meschit pütüshke az qalghanda, yéza bashliqi memet turap, meschit qurulishini toxtitish heqqide buyruq chüshürgen.

Mezkur weqedin xewiri bar biraq özini ashkarilashni xalimighan bir kishining éytishiche, memet turap, hökümetning ruxsitige érishkendin kéyin bashlan'ghan mezkur meschit qurulishini toxtitishtin sirt yene, 40 ‏- 50 yildin buyan qaylu yézisining imami bolup kelgen 75 yashliq imin qari hajimni qattiq haqaretligen we bir qanche yildin béri éghir késel tartqan yéza imamini qol kötürüp urghan.

Buningdin xewer tapqan jama'et, 7 ‏- ayning 7 ‏- küni jüme namizidin tarqilip, 15 kishilik wekiller guruppisi teshkillep qaylu yéziliq hökümettin meschit qurulushining nime üchün toxtitilghanliqi, yéza bashliqining yashan'ghan kishini urup haqaretligenlikining sewebini sürüshte qilidu.

Yéziliq hökümet, yéza bashliqining yolsizliqi we hökümetning ruxsitige érishken qurulushning toxtitilishining seweplirini sürüshte qilish uyaqta tursun, belki weqeni basturush pozitsiyisi bildürüp, musa we exmet isimlik ikki kishini solap qoyidu.

Imin qari hajim qattiq haqaret we tayaq destidin késili qayta qozghulup, doxturxanida yétip qalidu.

Qaylu ahalisi, yéza bashliqining qattiq bésimi astida sadir bolghan weqeni sözlep bérishtin bash tartti

Biz bu weqe heqqide téximu éniq melumat élish üchün, ilgiri shayar nahiyilik saqchi idarisining bashliqi hazir teptish idarisining bashliqi bolup xizmet qiliwatqan imin muhemmetning öyige téléfun urduq. Bir qanche qétim téléfun urghan bolsaqmu, uning ayali uning öyge qaytip kelmigenlikini éytti.

Biz yene qaylu yézisi su ponkitining bashliqigha téléfun urup, mezkur weqeni sürüshte qilduq. U bu ishtin xewiri yoqliqini éytti.

Biz, qaylu yézisida oqutquchiliq qilidighan bir xanimdinmu bu weqeni sürüshte qilduq. U xanimmu bu ishtin xewiri yoqliqini éytti.

Bizge bu heqte melumat bergen kishi, qaylu yézisida yüz bergen meschit qurulishidin kélip chiqqan weqedin pütün kishining xewiri barliqini, emma yéza bashliqi memet turaqtin chöchigen yéza ahalisining sükütte turiwatqanliqini bildürdi.

Özini ashkarilashni xalimighan kishining bildürishiche, memet turapning, qaylu yéza ahalisining öz iqtisadini téjep turup yiqqan 100 ming yü'endin artuq pulini ziyan'gha uchratqan. Uning ayali shayar nahiyilik doxturxanining nurghun puligha xiyanet qilghan, gerche bir qanche ay türmide yatqan bolsimu, kéyin érining yoli bilen qutulup chiqqan, nöwette bu bir a'ile kishiliri xeliqning qattiq nepritige uchrimaqta. (Eqide)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.