Xelq'ara dini erkinlik komitéti axbarat élan qilip, xitay hökümitini qattiq eyiblidi
2007.11.20
19- Noyabir düshenbe küni amérika qoshma shtatliri xelq'ara dini erkinlik komitéti axbarat élan qilip, xitay hökümitining "chet'el küchlirining singip kirishini tazilash herikiti" namida kishilik hoquq terghibatchiliri we diniy jama'etlerni qattiq basturuwatqanliqini qattiq eyibleydighanliqini bildürdi.
"Basturush heriketlerni yürgüzüshke xitay merkizi hökümiti eng aliy qomandanliq organliri mutleq arilashti"
Axbaratta: "xitay hökümiti yéqindin buyan élip bériwatqan kishilik hoquq we dini erkinlikni depsende qilidighan mezkur heriketlerni yürgüzüshke xitay merkizi hökümiti eng aliy qomandanliq organliri mutleq arilashti" dep körsitilip, xitay merkiziy hökümitining kishilik hoquq pa'aliyetchilirini bashqurush heriketlirige biwasite arilashqanliqi otturigha qoyulghan.
Bayanatta yene, xitay hökümiti yéqinda 5 yilliq qamaq jazasigha höküm qilghan xitay kishilik hoquq pa'aliyetchisi we qanuniy hoquq terghibatchisi yang mawdungning késilish aldida qiyin- qistaqqa we ten jazasigha uchrighanliqi körsitilgen we xitay hökümitini yang mawdung we bashqa türmige tashlan'ghan barliq kishilik hoquq pa'aliyetchilirini shertsiz qoyuwétishke chaqirghan.
Komitét re'isi maykél kormarti: "xitayning pütünley qanun bilen bashqurush toghrisida qilghan qesemliri bir quruq wede pitila qaldi"
Mezkur komitét bu heqte élan qilghan axbaratta amérika qoshma shtatliri xelq'araliq diniy erkinlik komitétining re'isi maykél kormarti xitay hökümitining qanun bilen bashqurush jehette amma aldida wede bergen bolsimu, emma xitay puqralirining qanuni, diniy we siyasiy hoquqlirini kapaletke ige qilish uchun heriket qilghan kishilik hoquq pa'aliyetchilirini basturuwatqanliqini otturigha qoydi we yang mawdungning qamaq jazasigha höküm qilinish heqqide toxtilip: "yang mawdungning türmige tashlinishi, gerche xitay hökümiti kishilik hoquqni qoghdash jehette qanun- nizamnamilerni tüzüp chiqqan bolsimu, xitayning edliye we qanuniy islahat élip bérishni xalimaydighanliqini yene bir qétim ispatlidi. Xitayning pütünley qanun bilen bashqurush toghrisida qilghan qesemliri bir quruq wede pitila qaldi" dédi.
Melum bolushiche, gu féyshyang dep tonulghan yang mawdung 2006- yili qolgha élinishtin ilgiri, xitay hökümitining falun'gung muritlirigha qaratqan basturush herikitige qarshi chiqqan adwukat gaw jishéngni aqlash ishlirigha qatnashqan adwukat idi.
Mindy larmor xanim: " mezkur heriket az sanliq milletlerge qarshimu élip bérildi"
Axbaratta, xitay hökümitining yéqindin buyan kücheytken "chet'el küchlirining singip kirishini tazilash herikiti" namida élip barghan basturush herikiti jeryanida, xristi'an diniy muritlirini we yer asti chérkaw jama'itini qolgha alghanliqi körsitilgen bolup, amérika qoshma shtatliri xelq'araliq diniy erkinlik komitétidiki xitay ishlirigha mes'ul mindy larmor xanim, xitay mushu heriket namida peqet xristi'anlarni emes belki bashqa diniy guruppidikilerni we kishilik hoquq pa'aliyetchilirinimu basturuwatqanliqini bildürdi.
Mindy larmor xanim bu heqte toxtilip mundaq dédi: "mezkur heriket peqet xristi'anlargha qaritilipla qalmastin, belki bashqa ehwallarda az sanliq milletlerge qarshimu élip bérildi" dédi.
U yene, xitay hökümitining yéqindin buyan bu heriket namida chet'ellik diniy étiqadchilar bilen alaqisi bolghan xitay ichidiki diniy étiqadchilarni basturuwatqan bolsimu , emma chong da'iridin élip éytqanda mezkur heriketning xitay jem'iyitining bashqa tereplirige tesir körsetkenlikini bildürüp: "komitétimiz, bu heriketning diniy étiqadchilargha qandaq tesir körsitidighanliqigha bekrek diqqet qilip kéliwatidu. Xitay élip barghan mezkur heriket xitay jem'iyitining nurghun tereplirige tesir körsetti" dédi
" Shinjangda, diniy étiqad erkinliki ehwali intayin nachar"
Amérika qoshma shtatliri diniy erkinlik komitéti 1998-, yili qurulghan bolup,"xelq'araliq kishilik hoquq xitabnamisini terghib qilish" qa alaqidar mezmunlarda amérika prézidénti, tashqi ishlar ministiri we dölet mejlisige teklip béridighan hökümet apparati.
Bu komitét bu yil élan qilghan 2007-yilliq xelq'araliq diniy erkinlik doklatining xitay qismida, xitay hökümitining Uyghur élide diniy erkinlikni qattiq cheklep kéliwatqanliqini pash qilghan bolup, doklatta éniq qilip: " shinjangda, diniy étiqad erkinliki ehwali intayin nachar" dep körsitilip xitay hökümitining "térrorluqqa qarshi turush" ni Uyghur musulmanlarning tinch yosunda élip barghan diniy pa'aliyetlirini qattiq basturushtiki wasite qilip ishletkenlikini otturigha qayghan. (Jüme)
Munasiwetlik maqalilar
- B d t 2009 - yili xitayning kishilik hoquq xatirisini tekshüridu
- Jorj bush 9 - noyabir dunya erkinlik künini xatirilidi
- Dunya kishilik hoquq közitish teshkilati xitayda axbarat erkinliki izchil qamal qiliniwatqanliqini otturigha qoydi
- Mutexessis martin: xelqara térrorchiliqqa qarshi heriket siyasiy panahlan'ghuchilargha zerbe bérip qoymaqta
- Uyghur élide din tarqitish pa'aliyiti shughullan'ghan ikki karxanining tijaret kinishkisi etkes qilindi
- Xitay amérikining dini étiqad erkinliki doklatigha naraziliq bildürdi
- Mérkél xanim xitayni axbarat we söz-pikir erkinlikini qoyuwétishke qistidi
- An'géla mérkél: xitay oyunning xelq'ara qa'idisige boysunushi kérek
- Xitay démokratliri emdi chet'ellerde turup néme ish qilalaydu?
- Xitay hökümiti bu yilqi may bayrimida nurghunlighan tor betlirini taqiwetti
- Xitay hökümiti Uyghur diniy zatlirini kompartiye siyasitige boysundurushqa urunmaqta
- Xitayda din'gha étiqad qilghuchilarning sani 300 milyon'gha yetti
- Xitay din'gha bolghan bésimni kücheytmekte