Xitayda déhqanlar qarshiliq herikiti üzlüksiz yüz bermekte


2007.12.21

Tünügün yeni 20 ‏- dékabir küni, xitayning gu'angdung ölkisining dungju yézisidiki bir qisim déhqanlar, yerlirining tartiwélinishigha seweb bolghan xungxeywen éléktir istansisi qurulushigha qarshiliq körsetken. Heriketke yézidiki ziyankeshlikke uchrighan yüzdin artuq déhqan qatnashqan. Qarshiliq körsitish herikiti, 1000 din artuq xitay amanliq saqlash we qoralliq qisim saqchilirining qorshawigha duch kelgen. Saqchilar yash aqquzush bombisi étip, qarshiliq herikitini bésiqturghan.

Xitay déhqanliri bilen qoralliq qisimliri arisida toqunush yüz bergen

Xungxeywen éléktir istansisining qurulushi2005 ‏- yili bashlan'ghan bolup, bu qurulush dungju yézisidiki bir qisim déhqanlarning térilghu yerdin we bir qisim béliqchi a'ililerning béliq kölidin ayrilishigha seweb bolghan. Buning bilen shu yili 12 ‏- ayning 6 ‏- küni 10 minggha yéqin déhqan, qurulush meydanigha bérip naraziliq bildürgen. Weqe jeryanida déhqanlar bilen qoralliq qisimliri arisida toqunush yüz bérip, 3 adem ölgen, 6 kishi qolgha élin'ghan.

Bu weqedin kéyin, mezkur qurulush mejburiy halda bashlan'ghan emma qurulush dawam qilish jeryanida déhqanlarmu qarshiliq herikitini toxtatmighan. Qarshiliq herikitini basturushqa yalghuz saqchi qisimlirila emes, éléktir istansisining menpe'etini qoghdighuchi qara jem'iyet ezalirimu ishtirak qilghan. Bu qétimqi qarshiliq, qurulushning tamamlinish harpisida yüz bergen bolup, weqe yüz bérishtin bir kün burun dungju yézisi we etrapidiki barliq kocha doqmushlirigha nöwetchi saqchi qoyulghan.

Déhqanlarning qarshiliq herikiti, 16 ‏- dékabir küni xitayning jiéjyang ölkisining yüéchéng yézisidimu yüz bergen. Bu weqemu, yuéchéng yézisida hökümet terep échiwitilgen rayon berpa qilish üchün déhqanlarning yérini tartiwalghanliqi we ziyanni yéterlik derijide tölep bermigenliki üchün kélip chiqqan. Bu weqedimu déhqanlardin 12 si saqchilar teripidin urup yaridar qilin'ghan, 6 nepiri qolgha élin'ghan.

Yuquriqidin bashqa mushu ayning béshida, xéylungjyang ölkiside, aridin 4 kün ötkende shenshi ölkiside xitay déhqanlirining yer mesilisi heqqide hökümetke qarshiliq körsitish weqesi yüz berdi.

" Xitay mustemlikichilikining ziyankeshlikige eng éghir uchrawatqanlar Uyghur déhqanliri "

Uyghur teshkilatlirining melumatlirigha asaslan'ghanda, xitay déhqanliri yoluqqan yuqiriqidek mesililer, Uyghur élidiki yézilarda omumyüzlük körülüwatqan mesile.

Uyghur déhqanliri yoluquwatqan mesililerning da'irisi xitay déhqanliriningkige nisbeten téximu kengri we éghir؛ mesilen, hashargha ishlesh, qizlirini artuq emgek küchini yötkesh bahanisida milliy muhittin ayrip tashlash qatarliq. Emma shundaq turuqluq, Uyghur déhqanliri özliri yoluqqan mesilini teshkillik halda naraziliq herikiti sheklide ipadiligini yoq. Xitay we Uyghurdin ibaret ikki milletning milliy xaraktéri nezerde tutulsa, Uyghur déhqanlirining qarshiliq körsitish rohiy töwen emes, emma Uyghur élidiki ipade erkinliki muhiti bilen xitay ölkiliridiki ipade erkinliki muhiti tamamen perqliq. Uyghurlar bu weziyetni radi'omizgha qizziq liniye arqiliq inkas qilidu.

Uyghur teshkilatliri, Uyghur déhqanlirini, Uyghur jem'iyitide, xitay mustemlikichilikining eng éghir ziyankeshlikige uchrawatqan bir qatlam dep qaraydu. (Shöhret hoshur)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.