Америка дөләт мәҗлиси диний етиқат әркинлиги тоғрисида гувалиқ бериш йиғини өткүзди

Авам палатаси чаршәнбә күни америка ташқи ишлар министирликиниң " йәр шари диний етиқат әркинлиги тоғрисидики йиллиқ доклати " ни баһалаш бойичә гувалиқ бериш йиғини чақирип , ташқи ишлар министирликиниң доклатидики диний етиқат әркинликиидин әндишә қилиниватқан дөләтләр әһвалини музакирә қилди . Ташқи ишлар министирликиниң диний әркинлик тоғрисидики йиллиқ доклати , дунядики 190 дәк дөләтниң диний етиқат вәзийитигә баһа бәргән . Хитай доклаттики диний етиқат әркинлигидин пәвқулладә әндишә қилиниватқан берма , иран , шимали корийә , сәуди әрәрбистан , судан қатарлиқ 8 дөләтниң бири . Чаршәнбә күнки йиғинни авам палатаси ташқи мунаисвәтләр кометити уюштурди . Йиғинда америка һөкүмитиниң юқури дәриҗилик дипломатик әмәлдари гувалиқ берип , хитайда бейҗиң даирилириниң диний етиқат әркинликини дәпсәндә қилиш һәркитидин пәвқулладә әндишә қиливатқанлиқини билдүрди .

Америка ташқи илар министирликиниң юқури дәриҗилик дипломатик әмәлдари баш әлчи җон ханфортниң билдүрүшичә , хитай һөкүмити тибәт буддистлири , уйғур муслиманлар, ватиканға ишинидиған католиклар вә йәр асти прутестанларға қаритилған бастурушни давамлаштурмақта . Җон ханфорт мундақ дәйду : " нурғунлиған диндарлар диний етиқати сәвәбидин түрмигә кирмәктә , буниңдин сирт қолға елиш , қийин - қистақ вә тән җазаси бериш давамлашмақта , шундақла ибадәт орунлириму бузғунчилиққа учримақта " . Ханфорт , хитай даирилириниң йеқинқи айлардин бери зәрбә бериш нишанини мустәқил диний гуруһларға қаратқанлиқини билдүрди . У , америка хитай һөкүмитиниң сияси мәһбуслар , шундақла етник вә диний аз санлиқларға тутқан сияситигә давамлиқ диққәт қилиду дәп көрсәтти . Ханфорт , хитай даирилирини йәр асти черкав поплириға төһмәт қилиш , йәр асти черкавниң аял муритлирини попларниң басқунчилиқ қилғанлиқи тоғрисида ялған гувалиқ беришкә қисташ билән тәнқитлиди .

Ханфортниң билдүрүшичә , хитай даирилири җәнубий хитайдики бир йәр асти черкавниң 4 аял муритини мәзкур черкавниң попи үстидин ялған гувалиқ беришкә қистиған . Даириләр аял муритларни бир өйгә солап қийнаш арқилиқ аял муритларниң хошна өйдики аилә тавабати вә бала - чақилирида аяллар попниң басқунчилиқиға учраватқандәк тәсират яритишқа урунған . Ханфортниң билдүрүшичә , аял муритлар ялған гувалиқ беришни рәт қилғанлиқтин түрмигә елинған . Ташқи ишлар министирликиниң йәр шари диний етиқат әркинлиги тоғрисидики йиллиқ доклати бу йил 9 - айда елан қилинған болуп , дуня бойичә хитайни өз ичигә алған 8 дөләттики пухраларниң диний етиқаттин бәһриман болуш әркинлиги пәвқулладә әндишә яратмақта дәп қаралған . Америка ташқи ишлар министири полин повелл , гразданлириниң диний етиқат әркинликини дәпсәндә қилишни давамлаштуриватқан хитай , берма , иран , шимали корийә вә судан қатарлиқ дөләтләр қатариға бу йил сәуди әрәбистан , вейтнам вә еритирийәниң қошулғанлиқини билдүргән иди.

Ташқи ишлар министирликиниң йиллиқ доклати хитай һөкүмитиниң уйғур аптоном раюнида муслиман яшларниң диний - етиқат палийитини алаһидә чәкләватқанлиқини тилға алған . Җон ханфорт , ташқи ишлар министирликиниң йиллиқ доклати үстидә тохталғанда , уйғур аптоном раюнидики мәсчит тамлириға " 18 яштин төвән балиларниң кириши чәклиниду" дигән агаһландурушлар йезилғанлиқини илгир сүргән . У , хитай һөкүмити бу әһвалға хатимә берилидиғанлиқини вәдә қилған , охшимиған етиқаттики барлиқ диндарлар пәрзәнтлириниң ибадәт қилишиға йол қоюлидиғанлиқини билдүргән болсиму , бирақ бу әһвал шинҗаңда көрүлмиди дәп тәкитлигән иди . (Әркин)