Amérika dölet mejlisi diniy étiqat erkinligi toghrisida guwaliq bérish yighini ötküzdi
2004.10.07
Awam palatasi charshenbe küni amérika tashqi ishlar ministirlikining " yer shari diniy étiqat erkinligi toghrisidiki yilliq doklati " ni bahalash boyiche guwaliq bérish yighini chaqirip , tashqi ishlar ministirlikining doklatidiki diniy étiqat erkinliki'idin endishe qiliniwatqan döletler ehwalini muzakire qildi . Tashqi ishlar ministirlikining diniy erkinlik toghrisidiki yilliq doklati , dunyadiki 190 dek döletning diniy étiqat weziyitige baha bergen . Xitay doklattiki diniy étiqat erkinligidin pewqullade endishe qiliniwatqan bérma , iran , shimali koriye , se'udi ererbistan , sudan qatarliq 8 döletning biri . Charshenbe künki yighinni awam palatasi tashqi muna'iswetler kométiti uyushturdi . Yighinda amérika hökümitining yuquri derijilik diplomatik emeldari guwaliq bérip , xitayda béyjing da'irilirining diniy étiqat erkinlikini depsende qilish herkitidin pewqullade endishe qiliwatqanliqini bildürdi .
Amérika tashqi ilar ministirlikining yuquri derijilik diplomatik emeldari bash elchi jon xanfortning bildürüshiche , xitay hökümiti tibet buddistliri , Uyghur muslimanlar, watikan'gha ishinidighan katoliklar we yer asti prutéstanlargha qaritilghan basturushni dawamlashturmaqta . Jon xanfort mundaq deydu : " nurghunlighan dindarlar diniy étiqati sewebidin türmige kirmekte , buningdin sirt qolgha élish , qiyin - qistaq we ten jazasi bérish dawamlashmaqta , shundaqla ibadet orunlirimu buzghunchiliqqa uchrimaqta " . Xanfort , xitay da'irilirining yéqinqi aylardin béri zerbe bérish nishanini musteqil diniy guruhlargha qaratqanliqini bildürdi . U , amérika xitay hökümitining siyasi mehbuslar , shundaqla étnik we diniy az sanliqlargha tutqan siyasitige dawamliq diqqet qilidu dep körsetti . Xanfort , xitay da'irilirini yer asti chérkaw poplirigha töhmet qilish , yer asti chérkawning ayal muritlirini poplarning basqunchiliq qilghanliqi toghrisida yalghan guwaliq bérishke qistash bilen tenqitlidi .
Xanfortning bildürüshiche , xitay da'iriliri jenubiy xitaydiki bir yer asti chérkawning 4 ayal muritini mezkur chérkawning popi üstidin yalghan guwaliq bérishke qistighan . Da'iriler ayal muritlarni bir öyge solap qiynash arqiliq ayal muritlarning xoshna öydiki a'ile tawabati we bala - chaqilirida ayallar popning basqunchiliqigha uchrawatqandek tesirat yaritishqa urun'ghan . Xanfortning bildürüshiche , ayal muritlar yalghan guwaliq bérishni ret qilghanliqtin türmige élin'ghan . Tashqi ishlar ministirlikining yer shari diniy étiqat erkinligi toghrisidiki yilliq doklati bu yil 9 - ayda élan qilin'ghan bolup , dunya boyiche xitayni öz ichige alghan 8 dölettiki puxralarning diniy étiqattin behriman bolush erkinligi pewqullade endishe yaratmaqta dep qaralghan . Amérika tashqi ishlar ministiri polin powéll , grazdanlirining diniy étiqat erkinlikini depsende qilishni dawamlashturiwatqan xitay , bérma , iran , shimali koriye we sudan qatarliq döletler qatarigha bu yil se'udi erebistan , wéytnam we éritiriyening qoshulghanliqini bildürgen idi.
Tashqi ishlar ministirlikining yilliq doklati xitay hökümitining Uyghur aptonom rayunida musliman yashlarning diniy - étiqat paliyitini alahide cheklewatqanliqini tilgha alghan . Jon xanfort , tashqi ishlar ministirlikining yilliq doklati üstide toxtalghanda , Uyghur aptonom rayunidiki meschit tamlirigha " 18 yashtin töwen balilarning kirishi cheklinidu" digen agahlandurushlar yézilghanliqini ilgir sürgen . U , xitay hökümiti bu ehwalgha xatime bérilidighanliqini wede qilghan , oxshimighan étiqattiki barliq dindarlar perzentlirining ibadet qilishigha yol qoyulidighanliqini bildürgen bolsimu , biraq bu ehwal shinjangda körülmidi dep tekitligen idi . (Erkin)