Xelq'ara qelemkeshler teshkilati, xitay hökümitini qolgha alghan yazghuchi we muxbirlarni qoyup bérishke chaqirdi
2005.06.20
Xelq'ara qelemkeshler teshkilatining 71 - nöwetlik qurultiyi 6 - ayning 14 -künidin 21 - künigiche siloniwiyide ötküzüldi. Her qaysi döletlerdin kelgen 500 din artuq wekil yighin'gha qatnashti. Yuqirida tekitlen'ginidek, qurultayda, xitay hökümiti teripidin qolgha élin'ghan yazghuchi, muxbir we intérnét tor betliride öz pikir- qarashlirini élan qilghuchilarning qoyup bérilishi teshebbus qilindi. Qurultay yene, xitay yazghuchiliri musteqil qelemkeshler jem'iyitining xitay heqqide teyyarlighan doklatini körüp chiqti.
Qurultayda söz qilghan, xitay yazghuchilirining musteqil qelemkeshler jem'iyiti mu'awin bashliqi chéng wenping, xitay da'irilirining söz qilish erkinlikige éghir ziyankeshlik qilishtek qilmishlirini qattiq tenqid qilip, xitay hökümitining yalghuz xitay rayonidila emes, tibet, shinjang Uyghur aptonom rayoni, xongkong , makaw qatarliq jaylardimu kishilerning söz qilish erkinlikige dexli - terüz yetküzwatqanliqini bildürdi.
Xitay yazghuchilirining müsteqil qelemkeshler jem'iyiti, xitay hökümitidin shi bo, chéng shang qatarliq türmige tashlan'ghan 19 neper yazghuchi we muxbirni qoyup bérish bilen birge, éntérnét tor betliri üstidin tekshürüsh élip bérish , " dölet hakimiyitini aghdurushqa urunush" shuningdek " mexpiyetlikni ashkarilash" dégendek jinayetler arqiliq yazghuchi, muxbirlarni eyibleshni toxtitishni telep qildi.
Chéngdu uniwérsitétining proféssori wangyi, xitaydin biwaste kélip, mezkur qurultaygha qatnashqan birdin - bir wekil bolup, uning éytishiche, xu jintaw wezipige teyinlen'gendin béri, xitay söz qilish erkinlikige qaratqan zerbisini téximu kücheytken.
Xitay musteqil qelemkeshler jem'iyitining toluq bolmighan istatistikiliq melumatidin qarighanda, nöwette xitayda 45 neper yazghuchi , muxbir we tehrir türmige qamalghan . Shunga mezkur jem'iyet xitayning intérnét tor bétini bashqurush tüzümige alahide diqqet qilmaqta.
Chéngdu uniwérsitétining proféssori wang yi qurultayda yene " xitay hökümiti, muxbir, yazghuchi we intérnét tor betliride pikir bayan qilghuchilarni qolgha alghandin sirt, shexsi basma zawutlarni taqash arqiliq neshriyat erkinlikinimu boghmaqta" dédi.
Uning tekitlishiche, xitayda kishiler yaqturup oquydighan yaxshi bir kitab chiqishi bilen teng, choqum bu kitab qayta tekshürülidiken yaki péchetlinidiken.
Xelq'ara qelemkeshler teshkilati teripidin échilghan bu qurultayda tibet, shinjang Uyghur aptonum rayonidimu neshriyat erkinliki we söz qilish erkinlikining tosqunluqqa uchrawatqanliqi tilgha élin'ghan bolsimu, bu rayonlarda yüz bergen weqeler pakitliq otturigha qoyulmighan.
Merkizi gérmaniyidiki dunya Uyghur qurultiyi teshwiqat bölümidiki xadimlarning bildürüshiche, xitayda yüz bériwatqan ehwallar sherqiy türkistanda téximu éghir hésablinidiken. " Yawa kepter" namliq nesriy meselning aptori nurmemet yasin, bölgünchilikni teshwiq qilghan dégen jinayet bilen 10 yilliq qamaq jazasigha uchrighan. Buninggha oxshash jinayet bilen türmige tashlan'ghan Uyghur yazghuchilirining sani xéli köp salmaqni igileydiken.
Xelq'ara qelemkeshler teshkilati , yazghuchilarning söz qilish erkinlikini qoghdash hoquqigha ige bolup, bu teshkilatning bildürüshiche, her qandaq bir döletning söz qilish erkinlikige hujum qilish hoquqi yoq iken. (Eqide)
Munasiwetlik maqalilar
- Xitay hökümiti Uyghur yazghuchi abdulla jamalni yazghan eserliri tüpeyli qolgha alghan
- Xitay hökümiti metbu'atlargha bolghan kontrolluqni yenimu kücheytti
- Qazaqistan yazghuchilar ittipaqining 70 yilliqi xatirilendi
- Xitay we Uyghur élidiki muxbirlar türlük bésim we ziyankeshlikke uchrimaqta
- Uyghur élide intérnétke bolghan kontrolluq éghir bolmaqta