Хитайниң ғәрбни ечиш сиясити уйғур ели һәм хәлқигә нимиләрни елип кәлди ? (3)


2004.11.26

Хитай һөкүмитиниң ғәрбни ечиш истратегийилик пилани бойичә уйғур елида мас һалда сиясәтләрни йүргүзиватқанлиқиға бәш йил болди. Бу бәш йил җәрянида уйғур елиниң һәр қайси саһәлиридә йүз бәргән өзгүрүшләр һәқиқәтән зор. Хитай һөкүмити ғәрбни ечиш елип кәлгән бу өзгүрүшләрни тәрәққият дәп тонисиму, әмма уйғурлар буни хитайниң уйғур елидики бузғунчилиқ, булаңчилиқ һәрикити дәп тонумақта.

Алдинқи аңлитишлиримизда тохталғинимиздәк, ғәрбни ечиш сиясити уйғур елида хитай нопусиниң көпийишини, йәрлик хәлқниң ишсиз қелишини, намратлишишини, екологийилик муһит булғиниш мәсилилирини кәлтүрүп чиқарғандин башқа, хитайниң ғәрбни ечиш пилани бойичә уйғур мәдәний - маарипиға қарита йүргүзүватқан сиясәтлири уйғурларниң хитай һөкүмитигә болған наразилиқини күчәйтмәктә.

Мәдәнийәтни хитайлаштуруш

Бу мәсилиләр һәққидә зияритимизни қобул қилған уйғурларниң билдүришичә хитайниң қош тиллиқ маарип ислаһати уйғур миллий маарипини хитайчилаштуруш қәдимини тезлитиватқан болса, тарих һәм мәдинийәт сәнәт җәһәттә йүргүзиватқан сиясәтлири уйғур тарихи, мәдәнийити һәмдә тилиниң сақлиниши һәм тәрәққиятиға тәһдид елип кәлгән болуп, бу һәқтә биз билән сөһбәттә болған дуня уйғур қурултийи рәиси вә хәлқара вакаләтсиз милләтләр тәшкилати баш катипи әркин алиптекин әпәнди ғәрбни ечиш сияситиниң уйғур миллий маарипиға көрсәткән зәрбисиниң күчлүк боливатқанлиқи, уйғур тарихи вә ядикарлиқлириға болған бузғунчилиқини билдүрүп мундақ диди:

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.