Ғулҗидики кочиларға хитай өлкә, шәһәрлириниң нами берилмәктә

Ғулҗа шәһиридин радиомиз зияритини қобул қилған бир уйғур йеқиндин буян, ғулҗа кочилириға хитай өлкә, шәһәрлириниң нами бериливатқанлиқини инкас қилди. Гогол хәритисидин издәш нәтиҗисидә, ғулҗа шәһиридә йеңидин ясалған қатнаш йоли һәм мәһәллиләргә тутишидиған кочиларға хитай өлкә, шәһәрлириниң нами берилгәндин башқа, бу кочиларда пүтүнләй хитайчә нам берилгән меһманхана, сода сарайлири һәм хитай мәдәнийәт тарихидики шәхсләр үчүн тикләнгән хатирә сарайлири йәрләштүрүлгәнлики мәлум болди.
Мухбиримиз миһрибан
2010.10.08
Ghulja-xeritisi-xerite-kochilar-305 Сүрәт, ғулҗа шәһәр кочилириниң гогул торидин көрүнүши.
http://maps.google.com Дин елинди.

Йеқиндин буян ғулҗа шәһәрлик һөкүмәт тор бетидә, бултурдин буян ғулҗида шәһәр қурулуши елип берип, әслидики тар һәм бузулуп кәткән йолларни қайта ясап, шәһәр қияпитидә зор өзгириш һасил қилғанлиқи һәққидики хәвәрләр көпийишкә башлиди.

Биз ғулҗида елип бериливатқан шәһәр қурулуш хизмитигә нисбәтән йәрлик уйғурларниң инкасини билиш үчүн ғулҗа шәһиридики уйғурларға телефон қилдуқ.
 
Зияритимизни қобул қилған бир уйғур ханим бу һәқтә тохтилип, һәқиқәтәнму бу бир нәччә йилдин буян ғулҗидики кочиларниң қайта рәтлинип, йеңидин йоллар елинғанлиқини, әмма йеңи ясалған йолларниң хитайчә нам билән атилип, хитай өлкә, шәһәрлириниң нами бериливатқанлиқини билдүрди.

Биз гогол хәритисидин ғулҗа шәһиридики коча намлирида бу бирнәччә йилдин буян хитайчә нам берилгән кочиларниң көпәйгәнликини байқидуқ. Йеңидин хитайчә нам берилгән бу кочиларниң көпинчиси или педагогика институти билән ғулҗиға кириш еғизи болған баяндай арисидики йеңи шәһәр районида икән.

Мәсилән, бу арилиқтики кочиларға хитай өлкә, шәһәрлириниң намлиридин шаңхәй йоли, шенҗин йоли, бейҗиң йоли, лявниң йоли, сичүән йоли, фуҗу йоли, җилин йоли, әнхуй йоли, һәрбий боз йәр йоли(җүнкен йоли) дегәндәк намлар берилгән.

Ғулҗиниң саяһәт хәритисидин мәлум болушичә, ғулҗа йеңи шәһәр районидики сода сарайлири, меһманханиларниң зор көпчиликигә хитайчә нам берилгән. Ундин башқа бу районға йәнә хитай мәдәнийәт тарихидики шәхсләр үчүн тикләнгән хатирә сарайлири, ишләпчиқириш қурулуш армийисиниң 4 - девизийисиниң мәмури идарә, мәктәплири җайлашқан икән.

Мәсилән,хәритидин йеңи шәһәр райониға җайлашқан,җиңвуйүән меһманханиси, йүәняң меһманханиси, җиңдийән сода сарийи, җинхуй сода базири, җуңли дохтурханиси, хән сулалиси мәликиси хатирә сарийи, линзешү хатирә сарийи, 4 - девизийә оттура сот мәһкимиси, 4 - девизийә 1 - оттура мәктипи қатарлиқни байқидуқ.

Ғулҗидики кочилар намини хитайчә аташ һәм хитай өлкә, шәһәрлириниң исмини қоюш һазирчә йеңи шәһәр районини асас қилған. Биз гогул хәритисидин ғулҗа шәһириниң кона шәһәр районидики коча -мәһәллиләрниң көпчиликиниң йәнила әслидики намлирини сақлап қалғанлиқини байқидуқ.

Зияритимизни қобул қилған бу ханимму, ғулҗидики әслидики уйғур тилида нам берилгән кочиларниң нами сақлинип қалған яки өзгәртилгәнликини сориғинимизда, у хәлқ арисида омумлишип кәткән коча - мәһәллиләрниң намлири йәнила сақлинип қалғанлиқини билдүрди.

Әмма у йәнә, бу җайларда йеңидин кеңәйтилип ясиливатқан кочиларға йәнила хитайчә нам бериливатқанлиқини илгири сүрди. У сөзидә һазир җяңсу йоли дәп нам берилгән бу йолниң әмәлийәттә ғулҗидики һәммә адәм билидиған "үч дәрваза" мәһәллисидин елинған йол икәнликини, бу йолға җяңсу өлкиси мәбләғ салғини үчүн шу өлкиниң нами берилгәнликини билдүрди.

Мәлум болушичә, нөвәттә хитай һөкүмити уйғур аптоном районидики һәрқайси вилайәт - наһийә, шәһәрләрдә шәһәр қурулуши елип бериватқан болуп, һазир әслидики уйғур шәһәрлириниң һәммисидила дегүдәк хитай өлкә -шәһәрлириниң нами берилгән коча - мәһәллә, меһманхана, сода сарайлири зор салмақни игиләйдикән.

Нөвәттә хитай вәзийитини һәм хитайниң уйғур қатарлиқ милләтләргә қаратқан миллий сияситини көзәткүчиләр, әслидики уйғур шәһәрлиридики коча - мәһәллиләрниң намлирини өзгәртип, уларға хитайчә исим қоюш, хитай шәһәр өлкилириниң намини бериш әмәлийәттә хитайниң мустәмликә сияситиниң ашкара ипадиси икәнликини илгири сүрмәктә.

Юқиридики аваз улинишидин, бу һәқтики мәлуматимизниң тәпсилатини аңлайсиләр.

 
Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.