Gérmaniyide ikki jumhuriyetni xatirilesh pa'aliyiti

• Muxbirimiz ekremning bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

11 - Ayning 11 - küni d u q ning gérmaniyidiki bash shitabida ikki jumhuriyetni xatirilesh pa'aliyiti ötküzülgen. Bu pa'aliyetke duq rehberliri we ezaliridin köpligen kishi qatnashqan. Pa'aliyette 1933 - yili 11 - ayning 12 - küni qeshqerde qurulghan „sherqiy türkistan islam jumhuriyiti" bilen 1944 - yili 11 - ayning 12 - küni ghuljida qurulghan „sherqiy türkistan jumhuriyiti"ning tarixi ehmiyiti heqqide maqalilar oqulghan hem ilmiy muhakimiler élip bérilghan.

Tarixchilar 20 - esirning deslepki yérimida qurulghan bu ikki jumhuriyetni 19 - esirning axiri qeshqeriye Uyghur döliti aghdurulghandin kéyinki, Uyghurlarning xitay tajawuzigha xatime bérip, özining igilik hoquqini eslige keltürgen milliy döletliridin ibaret idi, dep qaraydu we Uyghurlarning axirqi jumhuriyitining 1949 - yili qizil kommunist xitay teripidin aghdurulghanliqini tilgha alidu.

2004 - Yili duq her yili 11 - ayning 12 - künini Uyghurlarning dölet bayrimi, dep békitip uni qutluqlashni teshebbus qilghandin kéyin, chet'ellerdiki Uyghurlar her yili ay - yultuzluq kök bayraqlar we sherqiy türkistan dölitining dölet gérbi aldida yighilip, bu jumhuriyetlerni xatirilep kelmekte hemde bu heqte her xil ilmiy muhakimiler élip bérishni dawamlashturmaqta. (Ekrem)