Gollandiye parlaménti Uyghurlar we tibetler heqqide qarar maqullidi


2005.12.05
VanBaalen_foto_voorpagina.jpg
Gollandiye parlamén ezasi Hans Van Baalen. courtesy of http://www.hansvanbaalen.nl

2005-Yili 11-ayning 29-küni, gollandiye parlaménti, xitayning sherqiy türkistan we tibettiki zulum siyasitini qattiq eyiblep qarar qobul qildi.

Gollandiye parlaméntinining nopuzluq wekilliridin Hans van Baalen, Henk de Haan we Bernard Dietrich qatarliqlarning teshebbusi bilen, gollandiya parlaménti, xitay hökümitining sherqi türkistan we tibettiki insan heqliri siyasitini qattiq qarilap, 29- noyabir küni qarar chiqardi.

Bu qarar, gollandiya parlaméntidiki 150 parlamént ezasining mutleq köpchiliki teripidin maqullandi. Qararda, xitay hökümitining sherqi türkistan we tibetteki siyasitide hazirgha qeder hich bir ijabiy özgirishning bolmighanliqi, Uyghurlarning eng tebi'iy insaniy heqlirining hélimu eghir derijide depsende qiliniwatqanlighi ilgiri sürülgen.

Qararda yene, Uyghurlarning söz erkinliki, pikir erkinliki, yighilish erkinliki we metbu'at erkinlikining chekleniwatqanlighi we insandek yashash heqqini telep qiliwatqan Uyghurlarning "térrorist" dégen bahane bilen tutqun qilinwatqanlighi, turmilarda ten jazasigha duchar boluwatqanlighi hetta ölüm jazalarigha höküm qiliwatqanlighi otturigha qoyulghan. Mezkur qarar, xitay hökümitini, sherqiy türkistan we tibet xelqlirige qarshi élip bériwatqan bu gheyri insaniy siyasitini toxtitishqa, bu xelqlerning eng tebi'iy heqlirige hörmet qilishqa we xitayda démokratik islahatlar élip berishqa chaqirilghan.

Golandiye parlaméntidin tibet we sherqi turkistan heqqide bir qarar chiqartish üchün, wekaletsiz milletler teshkilati, xelq`ara tibet herikiti we dunya Uyghur qurultiyi, 2004-yili 6-ayda gollandiyining gaga shehride bir-arigha kélip, birlikte heriket qilishqa kélishken we bu kélishim boyiche, ötken bir yildin artuq waqit jeryanida golllandiye parlaméntida bir qatar lobi fa'aliyetlirini élip barghan.

D u q re'isi erkin aliptékin ependi, bu qararning qobul qilinishigha, ataghliq insan heqliri pa'aliyetchisi rabiye qadir xanimningmu türtkilik rol oynighanliqini eskertip ötti.

Bu heqtiki melumatlarni, gérmaniyidiki ixtiyari muxbirimiz ekremning d u q re'isi erkin aliptékin ependini ziyaret qilish asasida teyyarligahn programmisidin anglang.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.