Amérika xitayning latin amérikisidiki herikitige diqqet qilishta toluq seweplerge ige


2005.09.21

Yéqinqi yillardin béri xitay latin amérikisidiki eller bilen iqtisadi, soda we siyasi jehettiki hemkarliqini téz kéngeytiwatqan bolup, xitayning bu rayondiki pa'aliyiti amérikining diqqitini qozghashqa bashlidi.

Amérika dölet mejlisi kéngesh palatasining tashqi munasiwetler komitéti seyshenbe küni chaqirghan " tosalghular we pursetler - xitayning latin amérikisidiki roli" dégen témidiki ispat bérish yighinida, amérika tashqi ishlar ministirliqining mu'awin yardemchi tashqi ishlar ministiri charliz shapiro, xitayning latin amérikisidiki siyasi, iqtisadi tesiri yéqinqi yillardin béri téz éship bériwatqanliqini bildürdi.

Shapironing tekitlishiche, xitayning latin amérikisi we karayib döletliri bilen munasiwitini kücheytishide nurghun sewebler bar iken. Shapiro "xitayning bu rayondiki herikiti ikki xil yüzlinishke ige. Biri soda we meblegh sélish, yene biri siyasi tesirini kücheytish," dep körsetti. Emma shapiro, xitayning bu rayondiki herikiti amérikining mezkur qit'ediki en'eniwi tesir küchige tehdit sélish derijisige barmighanliqini ilgiri sürdi. U, "bizning gherbiy yérim shardiki döletler bilen mustehkem we muqim munasiwitimiz bar. Bu munasiwetler qimmet qarshi jehettiki ortaqliqimiz shundaqla iqtisadi we mudapi'e jehettiki munaswitimizge tayan'ghan," deydu.

Xitayning latin amérikisidiki pilanigha diqqet qilish kérek

Xitayning latin amérikisi we karayib rayonidiki döletlerde salghan meblighi 8 milyard dollar bolup, buni amérikining bu qit'ediki döletler bilen bolghan 445 milyard dollarliq soda hejimi we bu rayondiki 300 milyard dollarliq mebliqigha sélishturghanda köp az.

Emma ispat bérish yighinida amérika dölet mudapi'e ministirliqining mu'awin yardemchi ministiri rojir pardo mowrér, xitay qisqa arida amérikining latin amérika qit'esi bilen bolghan iqtisadi we herbiy munasiwetlirige tehdit salalmaydu. Emma amérika xitayning bu rayondiki uzun muddetlik pilani we herikitidin hezer eylesh kérek, dédi. Pardo mawrér yene " hazirqi ehwalda biz xitayni bu rayonda amérikigha tehdit salidu, dep qarimaymiz, deydu.

Herbiy küchining tesir qilishigha diqqet qilish kérek

Mawrérning tekitlishiche, amérika xitayning bu rayonda uzun - muddetlik herbiy baza qurush yaki herbiy heriket élip bérish niyiti barliqini bayqimighan. Emma u xitay herbiy küchining tiz küchiyiwatqanliqini agahlandurup, " biz xitayning herbiy küchi téz sür'et bilen éship bériwatqanliqigha, bolupmu xitayning herbiy axbarat, alaqilishish téxnikisi we intérnét urushi qatarliq sahelerdiki küchige pewquladde diqqet qilishimiz zörür," dédi.

Ispat bérish yighinda bush hökümiti we dölet mejlisidiki erbaplarning eskertishiche, xitayning latin amérika qit'esi we karayib déngizi rayonidiki iqtisadi we soda pa'aliyiti, mezkur rayonning iqtisadi tereqqiyati we xelq turmushining yaxshilinishida ijabiy rol oynap, amérikining rayondiki menpe'etige uyghun kelsimu, emma xitayning kuba, wénizulagha oxshash döletlerge yar - yölek bolush herikiti, latin amérikisida dimokratiye tüzümini ajizlashturush rolini oynaydu, dep körsetti. Yighinda guwaliq bergüchiler, amérika xitayni latin amérikisi we karayib rayonida ijabiy rol oynashqa qayil qilishni telep qildi. (Erkin)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.