Uyghur élide hawarayidiki normalsizliq éghir ziyan élip keldi

Uyghur élidiki hawarayi normalsizliqi

Uyghur élide sibiriyining soghuq éqimi tüpeyli peyda bolghan binormal hawa kélimati dawam qilmaqta.Gerche yuqiri sür'etlik shiddetlik boran asasen toxtighan bolsimu, shiwirghanliq qar, judunluq hawa tüpeyli Uyghur élining gherbi hemde jenubida hemde shimalidiki bezi jaylarda hawa témpératurisi yenila töwen bolghachqa buningdin déhqanchiliq , charwichiliq hemde baghwenchilikte éghir ziyanlar körülmekte.

Uyghur élining hawarayi melumatlirigha qarighanda bezi jaylarda hawa témpératurisi eng töwen bolghanda nöldin töwen 15 gradusqa chüshken. Uyghur élide bu xil bahar peslide bu derijide qattiq judun bolush haliti 30 yillardin béri körülüp baqmighan iken.

Hawarayining normalsizliqidin kilip chiqqan ziyan-zehmetler

-8Aprildin bashlap Uyghur élide soghaq hawa éqim tüpeylidin keng da'iride yüz bériwatqan üshshük chüshüsh , her qaysi jaylarda oxshimighan derijide apet keltürüp chiqardi . Bolupmu ,qeshqer , xoten, turpan , atush we altay qatarliq orunlarda bu teb'iy apet tüpeylidin kélip chiqqan iqtisadiy ziyan nahayiti éghir bolmaqta.

Xotenning guma nahiyisidiki taghliq rayonda bir charwichi déhqan kishi apet tesirining éghir bolghanliqi heqqide mundaq melumat berdi:

Tebi'iy apetlerning keltürüp chiqarghan ziyanliri heqqide Uyghur élining munasiwetlik da'irilirining élan qilghan statistikiliq melumatlirida körsitilishiche, -9aprildin -10 aprilghiche dawam qilghan 12 balliq qattiq qum‏ - boranda turpan teweside 34mingdin artuq a'ililik, 139mingdin artuq kishi apetke uchrighan. Biwaste kélip chiqqan iqtisadiy ziyan 12milyon yüendin ashqan. Nöwette boran bir qeder peseygen.

Herqaysi jaylardiki apet ehwalliri

Gerche altay, chöchek rayonliri Uyghur élide hawaning issishi bir qeder kéyin bolidighan jaylar hésablansimu . Emma april éyida 40 santémétir qélinliqta qar yéghish az uchraydighan ehwal. Bu rayonda sibiriyining soghuq éqimining hujumi tüpeylidin -9aprilghiche sekkiz bal qar boran chiqqan , hawa témpératurisi -15 gradusqa chüshken, taghliq rayonlarda uningdinmu töwen bolghan. Tuyuqsiz yaqqan qarda charwichilar taghdiki charwilarni köchürüshke ülgürelmigechke nurghun charwa mallar qarda qapsilip ölüp ketken. Chöchekning charwichiliq rayonida ölgen charwilar 800ming tuyaqqa yetken. Tebi'iy shara'it cheklimisidin taghliq jaylargha yardem waqtida yétip baralmighandin sirt, qanchilik ziyan kélip chiqqanliqi heqqidiki heqiqiy melumat élishqa mumkinchilik bolmaywatqan iken.

Tengritéghining jenubidiki apet ehwali alahide éghir

Hawa témpératurisi april kirishtin burunla nöldin yuqiri 26 gradusqa chiqip, bahar peslige kirip bolghan tengritéghining jenubi étekliride soghuq hawa éqimining tesiri téximu küchlük bolghan bolup , 7, 8 bal etrapidiki shamal bilen teng kelgen qar ‏- yamghurda yéngi maysilighan bughday, qonaq qatarliq déhqanchiliq zira'etliri keng da'iride tonglighan, échilghan méwe chéchekliri tökülüp, emdi ghorilashqa bashlighan örük , badam qatarliq méwiler pütünley nabut qilin'ghan.

Atushta hetta möldür zerbisige uchrap 46 yérim ming mo térilghu yerdiki kéwez , sey köktat hemde tawuz- qoghun chönekliri weyran bolghan. Peqet déhqanchiliqta 750ming yüen ziyan bolghan.Uningdin bashqa méwe hem méwe köchetliri keng da'iride buzghunchiliqqa uchrighan bolup baghwenchilikte körülgen ziyanni mölcherlesh tes iken.

Méwe‏ - chiwe makani qeshqerde bolsa bu yil méwilerdin hosul élishtin ümid üzülgen. Bolupmu yopurgha, maralbéshi, yeken, yéngisar qatarliq nahiyilerde shiwirghanliq qar ‏- yamghur hemde möldür déhqanchiliq zira'etlirini weyran qilghandin sirt , méwilerge éghir ziyan salghan . Hazirghiche igilen'gen statistikiliq melumatqa asaslan'ghanda , -13aprilghiche jemiy 167ming mogha yéqin örüklüktiki örük chéchekliri tökülüp ketken. Yene anar , badam, yangaq qatarliq yerlik mehsulat méwe derexlirimu sundurulghan bolup, bu yil bu méwilerdin 80 milyon yüen etrapida ziyan chiqishi éniq iken. Qeshqer teweside yene, keng da'iridiki méwe köchetliri tonglap qalghan bolup ikki yüz milyondin artuq biwaste iqtisadiy ziyan kélip chiqqan . Soghuq hawa yene dawam qiliwatqan bolghachqa apetning keltürüp chiqarghan biwaste ziyanliri yenila statistika qilinish basquchida turmaqta.

Normalsizliq yene dawamlishishi mumkin

Shuningdek xoten, aqsu qatarliq jaylardimu oxshimighan derijide apet yüz bermekte. Emma bu qétimliq tebi'iy apette pütün Uyghur élining qanchiliq iqtisadiy ziyan'gha uchrighanliqi heqqide hazirche téxi éniq melumatqa ige bolush tes. Chünki bu soghuq hawa éqimining tesiri yene bir nechche kün dawam qilishi mumkin.