Uyghurlarda roza héyt bayrimi ötküzüsh en'enisi

• Muxbirimiz ömerjan toxtining bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

Roza héyt bayrimi eslide diniy bayram süpitide shekillen'gen bolsimu, Uyghurlarda milliy bayram tüsini élip uzun yillardin biri dawam qilip kelmekte. Uyghurlardiki roza héyt bayrimini kütüwélish we ötküzüsh pa'aliyetliri alahide perqliq bolup, Uyghur xelqi bu bayramgha zor ehmiyet béridu. Chong - kichik hemmisi bu bayramni qizghin tentene qilidu.

Muhemmed niyaz hajim bilen söhbet

Se'udi erebistanning medine munewwere shehiride turushluq alim muhemmed niyaz hajim Uyghurlarning roza héyt bayrimini ötküzüsh en'enisi heqqide toxtilip mundaq dédi:" dunya musulmanliri, jümlidin türkistan ahalisi bolghan Uyghurlar ming yildin köprek waqittin béri roza héytni islam perhizliridin bolghan ramizan rozisini muweppeqiyetlik tutup tamamlighanliqining xoshalliqini namayan qilghan halda alahide qutluqlap, daghdughiliq bilen tentenilik halda ötküzüp kelmekte."

Uyghurlarning roza héytni qarshi élish aditi

Muhemmed niyaz hajim yene mundaq dédi:" Uyghurlar awwal a'ilisi her bir nopusqa sheri'ette tégishlik bolghan fitir sediqisini péqir - miskinlerge tarqitip bergendin kéyin, héyt üchün teyyarlighan yéngi kiyimlirini kiyip, perzentlirigimu kiygüzüp, ularni egeshtürüp pakiz, retlik halda chong meschitlerge bérip roza héyt namizini oquydu. Andin tolup tashqan xushalliq keypiyatta bir - birining ayimini tebriklep öz ara qol éliship körishidu we meschitler aldida naghra - sunaygha tengkesh qilip sama usuli oynaydu. Meschitke qebristanliq yéqin bolghan shara'itta öyge qaytishtin burun, yiraq bolsa a'ilisige qaytqandin kéyin, mashina we harwilar bilen chongqur séghinish ichide ata - anisining tupraq béshini ziyaret qilip ulargha allahtin meghpiret we jennet tileydu."

Uyghur élide roza héyt bayrimi tentenisi

Muhemmed niyaz hajim yene mundaq dédi:" Uyghur élide roza héyt 3 kündin 7 kün'giche dawam qilidighan bolup, ular bu jeryanda her etigini namaz bamdattin kéyin chüshkiche jama'et bolup héytlishidu. Chüshtin kéyin uruq - tughqan, xulum - qoshna, dost- yaranlar öz ara bir - birining öyige bérip ziyaret qilip ayimini tebrikleydu. Arida adawet yaki renjishler bolghanlar héyt munasiwiti bilen bir - biridin kechürüm soraydu we aridiki adawetni yuyup dostluq rishtisini chingitidu. Uyghurlar öz perzentlirige we xoshnilirining, dostlirining, shundaqla tughqanlirining kichik balilirigha héytliq sowghisi bérishni yaqturidu. Uyghurlar héyt künliride dastixanlirini gösh, tuxum, yagh nan we türlük méwe - chiwe, qen - nawat, tatliq türme, péchine, pirenikler bilen bézigendin sirt, öy ichi, hoyla - aram, mehelle kochilarning taziliqigha alahide ehmiyet béridu."

Démek siz bu künlerde bir tereptin chong - kichik, yash - qéri pütün Uyghurlarning xushalliq ichide tebessum bilen öz ar "essalamu eleykum! ayemlirige mubarek bolsun!" déyishiwatqanliqini anglisingiz, yene bir tereptin balilarning kochilarda, sheher bazarlirida darwazlarning dar maharitidin hozurlan'ghach chaq pelek we ilenggüch uchup xushalliqtin qin - qénigha patmay "yilning hemmisi héyt bolsun, oynaydighan peyt bolsun" déyishiwatqandek süren tartip choqurishiwatqanliqini anglaysiz." (Ömerjan)