Jorj bush bilen xu jintawning aq saray aldida qilghan sözliridin termiler

2006-04-20

u0420-pmc.mp3

Amérika prézidénti bush xitay prézidénti xu jintaw we ularning ayalliri 20 – april küni aq sarayning balkonida. AFP

Amérika prézidénti jorj bush bügün etigen amérikining paytexti washin'gtondiki aq saray aldida, xitay dölet re'isi xu jintawni kütüwaldi hemde mezkur kütüwélish murasimida, mexsus söz qildi. Amérika prézidénti jorj bushning sözidin kéyin, xitay dölet re'isi xu jintawmu söz qildi.

Bush: biz xitay hökümitining qilghan wedilirining emelge éshishini kütimiz

Prézidént bush xu jintawni kütüwélish murasimida qilghan sözide ikki dölet otturisidiki soda hemkarliq mesilisi, énérgiye mesilisi, dunya bixeterliki mesilisi, kishilik hoquq mesilisi we teywen mesilisi qatarliqlar heqqide toxtalghan. Mesilen soda mesiliside, prézidént bush" eger xitay hökümiti xitayda turushluq amérika shirketlirige xuddi amérikidiki xitay shirketliri behriman boluwatqan riqabetlishish hoquqigha oxshash hoquqni berse, undaqta ikki dölet otturisidiki soda munasiwiti téximu küchiyidu. Shunga biz xitay hökümitining bu heqte qilghan wedilirining emelge éshishini yeni memliket ichide islahat élip bérish bilen bir waqitta, amérika mehsulatlirining xitaygha téximu köplep kirishi, eqliy mülük hoquqini qoghdash xizmitini téximu kücheytishi, xelq pulini dollargha almashturushta téximu maslishishchanliq bolushi qatarliq jehetlerde qilghan wedilirining emeliylishishini kütimiz " dep bildürdi:

Xitay dölet re'isi xu jintawmu ikki dölet otturisidiki soda mesilisi heqqide toxtaldi. U sözide " xitay we amérika dunyada tesiri nahayiti küchlük boluwatqan döletler bolup hésablinidu. Ikki terepning meyli soda ishlirida bolsun yaki bixeterlik sehiye, énérgiye we muhitni qoghdash mesililiride bolsun zich hemkarlishishi, zor istratégiyilik ehmiyetke ige. Bolupmu bizning soda jehettiki hemkarliqimiz asiya rayonining iqtisadighila emes belki dunya iqtisadighimu zor asas yaritidu" dep körsetti.

Ikki dölet otturisidiki talash – tartishtiki mesililer üstide dawamliq söhbet élip bérilidu

Amérika prézidénti joj bush xitay dölet re'isi xu jintawni kütüwélish murasimida qilghan sözide xelq'ara bixeterlik mesilisini tekitlesh bilen bir waqitta, ikki dölet otturisidiki bir qisim talash ‏- tartish boluwatqan mesililerge semimiy pozitsiyide bolushi kéreklikini körsetken. U yene, xitay xelqi üchün kishilik hoquq we erkinlik mesilisining neqeder muhim ikenlikini hemde özining xitay dölet re'isi xu jintaw bilen bu heqte dawamliq söhbet élip baridighanliqini bildürdi.

Amérika prézidénti joj bush sözide xitaydiki kishilik hoquq mesilisi heqqide toxtalghanda yene " xitayning bügünkidek netije qazinishi xitay xelqining sétish, sétiwélish we ishlepchiqirish jehetlerde ilgirikidin köp erkinlikke chiqqanliqidin, eger xitay hökümiti xitay xelqighe erkin halda bir yerge yighilish, öz oy -pikirlirini erkin bayan qilish, öz étiqadini erkin ipadilesh qatarliq hoquqlarni berse, undaqta xitay téximu zor ghelibilerge érisheleydu " dep körsetti.

Xujintaw: teywen mesilisi

Xitay dölet re'isi xu jintaw aqsaray aldida qilghan sözide, xitaydiki kishilik hoquq mesilisi heqqide éniq ipade bildürmigen. U peqet " biz kishilik hoquq mesiliside, amérika bilen birlikte öz‏ - ara hörmet qilish we barawerlik asasida, xelq'ara kishilik hoquq ishlirini téximu ilgiri sürimiz " dep bildürdi :

Xitay dölet re'isi xu jintaw aqsaray aldida qilghan sözide teywen mesilisini alahide tekitlep " teywen xitay zéminining ayrilmas bir qismi. Biz herqandaq ademning herqandaq usul bilen uni xitaydin ayriwitishige yol qoymaymiz" dep körsetken. Amérika prézidénti jorj bush teywen mesilisi heqqide amérikining xitayning "bir junggo siyasiti " ni himaye qilidighanliqini bildürgen. Lékin u " biz herqandaq waqitta, meyli qaysi terep bolsun, teywenning hazirqi halitini öz aldigha özgertishige qarshi turimiz. Biz teywen mesiliside ikki terepni öz ara toqunushmasliqqa, qarshiliship qalmasliqqa ündeymiz. Biz teywen mesilisining tinch yol bilen bir terep bolushigha ishinimiz" dep körsetti. (Méhriban)