Xitay da'irliri qoyup bergen eydiz pa'aliyetchisi xujya radi'omizning ziyaritini qobul qildi
2006.03.31

Xitaydiki dangliq eydiz pa'aliyetchisi xu jya ependi 16 - féwral künidin bashlap iz déreksiz yoqap ketkendin buyan, uning ayali séng jinyen uni izdep yerlik saqchi idarisi we amanliqni saqlash orunlirigha bérip, toxtimay sürüshte qilghan. Saqchi orunliri bolsa xujyaning nede ikenlikidin qilche xewersiz ikenlikini bildürgen. Emeliyette xu jya ependi xitay hökümiti teripidin mexpiy qolgha élin'ghan bolup, 28 - mart küni yeni u mexpiy qamaqta 41 kün yatqandin kéyin qoyup bérildi.
Wedisige xilapliq qilghan saqchi
Xu jya ependi qamaqtin chiqqan künining etisi radi'omizning ziyaritini qobul qilip özining 16 - féwral küni xitay jama'et xewpsizlik qisimlirining döletni qoghdash etriti teripidin qolghan élin'ghanliqini sözlep berdi :
"2 - Ayning 16 - küni ettigende, men eydiz mesilisi heqqide échilidighan bir yighin'gha qatnishishim kérek idi. Men mezkur yighin'gha qatnishish üchün béyjing sheherlik jama'et xewpsizlik idarisining ruxsitini alghan we saqchi mashinisining méni apirip qoyushigha maqul bolghan idim. Chünki méning hemme herikitim saqchilarning nazariti astida bolup kelmekte. Men öydin chiqishim bilen, saqchi mashinisigha chiqtim. Lékin mashinigha chiqishim bilen shuni bayqidimki, mashinida 4 neper saqchi bolup, ular men burun bilidighanlar emes belki tonumaydighan saqchilardin idi. Mashina manga - mangmay aldida olturghan saqchi keynidikilerge "uni men dégendek qil" dep buyruq chüshürdi. Ular méning béshimgha bir qara qapni kiygüzüp, béshimni küchining bériche yerge qaritip basti.Ular mashinini bekmu téz we qopal heydigenliktin, uning üstige béshimgha qara xalta kiydürüp qoyghanliqtin, méning könglüm éliship bekmu azablandim.
Mashina yérim sa'ettin artuq mangghandin kéyin, ular méni bér yézidiki qarangghu hem soghaq öyge qamap qoydi. Her küni dégidek 7 - 8 neper saqchi nöwet bilen méni közetti. Men ulardin néme üchün méni bu yerge ekelgenlikini sorighinimda, ular jawab bermidi.
Kechqurun béyjing sheherlik jama'et xewpsizlik idarisining döletni qoghdash etritidin 3 neper saqchi kélip méni soraq qilishqa bashlidi. Ular mendin bu qétimqi öktichilerni qollap ashliq élan qilish herikitige munasiwetlik mesililerni soridi. Men ulargha " bilmeymen, tor betliridin izdep biliwélinglar " dep jawab berdim. Ular herqandaq qilipmu mendin héchqandaq uchurgha ége bolalmidi hemde méning irademni özgertelmeydighinigha ishendi. Tünügün chüshtin kéyin béyjing sheherlik döletni qoghdash etritidin yene 4 adem kélip, méning yazghan kündilik tesirat we xatiremni tartiwélip, béshimni qaytidin qara xalta bilen qaplap, mashina bilen daligha ekilip qoyup berdi."
Qayta tekrarlan'ghan yéngi ish
Xujya ependining melum qilishiche, bundin ilgirimu saqchilar uni nechche qétim qolgha alghan we qamap qoyghan iken. Lékin uni qoyup bérishte, her qétim u turghan rayon'gha ekilip hetta saqchilar uni ishik aldighiche yalap kelgen. Lékin bu qétim bolsa, undaq qilmighan. Ular yol boyi uninggha bundin kéyin héchqandaq kishilik hoquqqa munasiwetlik heriketlerge qatnashmasliq heqqide agahlandurush bergen. Hemde "eger bu xil heriketler yene tekrarlinidiken, undaqta öyüngdikiler, ata - anang we dos- buraderliringning hemmisi qéchip qutulalmaydu" dep tehdit qilghan. Xu jya ependi ularning bu dégenlirini sözlep kélip, "men kéyin shuni chüshinip yettimki, ularning manga bundaq tehdit qilishi shundaqla bu qétim méni öydin yiraq yerdila chüshürüp qoyushi pütünley barliq munasiwetlik pakitlarni yoq qilish iken. Etraptikilerning ularni körüp qalmasliqini we özlirining bu ish bilen qilchilik munasiwiti yoq ikenlikini ispatlash üchün iken. Bu bekmu shermendichilik" dep körsetti.
Xu jya ependi özini tutup ketken béyjing sheherlik jama'et xewpsizlik idarisining döletni qoghdash etriti heqqide toxtilip, uni mundaq teswirlidi: "béyjing sheherlik jama'et xewpsizlik idarisining döletni qoghdash etriti jama'et xewpsizlik qoshunidiki qara jem'iyet xaraktérlik qoshun bolup hésablinidu. Chünki bu teshkilat ezeldin qanunni közge ilip qoymaydu. Ular özliri qiliwatqan herbir ishning kishilik hoquqni depsende qilidighan qilmishlar ikenlikini bilip turup, yenila qanunni depsende qilip özliri xalighanche ish béjiridu. Ulargha qarighanda bashqa sahediki saqchilar yene bir qeder az -tola bolsimu puqralargha köyinidu. Lékin döletni qoghdash etritining saqchiliri xelqning menpe'etini közge ilipmu qoymaydu. Ular bolupmu öktichilerge taqabil turidu. 610 - Nomurluq ishxanimu shularning kontroli astida. Fa lunggungchilarni basturidighanlarmu shular ".
Xu jya: aldamchi saqchilarni izdep soraq qilghum kélidu
Xu jya ependi söhbet jeryanida, özining qamaqtin chiqip 30 nechche sa'et ötkendin kéyin andin sirtta yüz bergen ishlardin xewerdar bolghanliqini sözlep kélip, mundaq dédi : "men qamaqtin chiqip 30 nechche sa'et ötkendin kéyin andin sirtta yüz bergen ishlardin xewerdar boldum. Ayalim, apam we dost- buraderlirim shundaqla silerge oxshash metbu'at xadimliri méning iz -déreksiz yoqap ketkenlikimdin intayin endishe qilip, méni terep -tereptin sürüshte qiliptu. Bularni oylighinimda men peqetla özümni basalmaywatimen. Xitay qanuni boyiche, jinayetchi hetta adem öltürgen qatil qolgha élinsa, aldi bilen uning öyidikilerge xewer qilinishi kérek. Lékin men yoqap kétip ta 41 kün bolghiche méning iz -dérikimni héchkim bilmigen. Ayalim méni izdep barmighan yéri qalmaptu. Saqchilar bolsa künde men bilen bille bolup hemmini bilip turuqluq yene téniwaptu. Ular hetta ghelite gep -sözler bilen uni aldaptu. Ularning qanun béjirgüchi süpiti bilen bundaq qilishi ademni heyran qalduridu. Bularni oylisam peqetla özümni basalmaymen. Eshu aldamchi saqchilarni izdep ular bilen yüzmu - yüz turup, ularni soraq qilghum kélidu ".
Iz déreksiz yoqap kétip mexpiy qamaqta 41 kün yétip chiqqan xujya ependi bu qétim yüz bergen weqeni yézip chiqip béyjingdiki xelq qurultiyi wekillirige tapshurup béridighanliqini hemde ular arqiliq béyjing sheherlik jama'et xewpsizlik idarisi üstidin erz sunidighanliqini melum qilip mundaq dédi : "men choqum béyjing sheherlik jama'et xewpsizlik idarisi östidin erz qilimen. Chünki ular dawamliq qanun'gha xilapliq ishlarni qilip, xalighanche kishilik hoquqni depsende qilidu. Ular peqet méningla a'ilemni emes, belki bashqilarning a'ilisigimu xatirjemsizlik élip kelmekte. Shunga men ularni choqum erz qilishim kérek. Gerche ular méning kündilik xatirem qatarliq barliq pakitlarning hemmisini tartiwalghan bolsimu, men yenila qanunni qoral qilip, küchümning bériche ular bilen élishimen". (Méhriban)
Munasiwetlik maqalilar
- Bir eydiz pidakarining lyudawandiki ziyaret xatirisi
- Xitaydiki eydiz pa'aliyetchisi xu jya ependining iz - dériki hazirghiche tépilmidi
- Uyghur élide eydiz shiddet bilen yamrimaqta
- Ürümchi shehiride eydiz késilige giriptar bolghanlarning sani köpeymekte
- Xitay hökümiti eydiz késilining aldini yéngi qanun chiqirish arqiliq alalamdu?
- Xitay hökümiti eydiz mesilisi heqqide yéngi doklat élan qildi