Xu jintaw amérika ziyaritining axirqi küni yél uniwérsitétida söz qildi

2006-04-24

Xu jintaw yél uniwérsitétida sözligende, zal sirtida xu jintawgha qarshi namayish. RFA

Xitay dölet re'isi xu jintaw 4 künlük amérika ziyaritining eng axirqi küni dunyadiki eng dangliq uniwérsitétlarning biri bolup hésablan'ghan yél uniwérsitétini ziyaret qilghan we mezkur mektepte söz qilghan.

Xu jintaw bu qétim yél uniwérsitétini ziyaret qilish jeryanida qilghan sözide aldi bilen mezkur mektepning akadémiye jehette qazan'ghan netijilirige yuqiri baha bérish bilen bir waqitta ikki dölet otturisidiki köp terepmilik munasiwetler heqqide toxtalghan. Bolupmu ikki dölet otturisidiki hemkarlishish we ortaq menpe'et mesililiri heqqide toxtilip "menche xitay we amérika dunyada zor tesir körsiteleydighan dölet, ikki dölet otturisidiki munasiwetke nezer salghanda, eng muhimi stratégiyilik we yiraqni közlesh nuqtisidin qarash kérek" dep körsetken.

Xitay we kishilik hoquq

Xu jintaw sözide yene xitay ichki siyasitining tereqqiyati heqqidimu toxtalghan bolup xitay hökümitining diniy erkinlikke, démokratiye we kishilik hoquq qatarliqlargha kapaletlik qilidighanliqini hemde 1 milyard 300 milyon xelqning bextlik turmush kechürelishige tirishidighanliqini bildürüp "bügünki künde bir insanni asasiy orun'gha qoyup, 'tereqqiyat qilish xelq üchün, tereqqiyat qilishta xelqqe tayinish, tereqqiyat netijisi xelqqe mensup' dégendek pirinsiplarda chiq turiwatimiz. Biz insan qimmiti, insan hoquq we menpe'eti, insan erkinliki qatarliqlargha intayin diqqet qilimiz" dep bildürgen.

Zal sirtidiki namayishlar

Xu jintaw söz qilghan jay 600 kishi patqudek bir yighin zali bolup, uning sirtida namayish qiliwatqan we qarshi élishqa kelgen ademler sani mezkur zal ichidikilerdinmu köp bolghan.

Radi'omizning ziyaritini qobul qilghan yighin zali sirtidiki namayishchilar arisidiki xung ependi özining bu yerge xitayda ghayip bolghan falun'gungchi inisi üchün kélip namayish qiliwatqanliqini bildürüp" men kishilerning xitay hökümitining zerbisige uchrawatqan inimgha oxshash minglighan,on minglighan falun'gungchilarning teqdirige köngül bölüshini ümid qilimen, inim xitayda iz -déreksiz yoqap ketkili 3 yil boldi. U yoqap kétishtin burun, saqchilar tutush buyruqi chiqirip, uni hemmila yerde qoghlap yürgen. Mana hazir 3 yil boldi, men inimni tapalmay yürümen. Men xu jintawning barliq emgek bilen özgertish orunlirini sirtqa échiwétishini, hemde mezkur jaylarda tekshürüsh élip bérilishini ümid qilimen" dep bildürdi.

Xitaydiki kishilik hoquq mesilisige izchil köngül bölüp kéliwatqan pa'aliyetchiler xu jintawning bu qétimqi amérika ziyaritidin kéyin, ikki dölet xelqning kishilik hoquq we diniy erkinlik jehette neqeder zor perqlinidighanliqini az ‏- tola bolsimu hés qilalishini ümid qilmaqta. (Méhriban)