Хитайда икки чоң йиғин ечиливатқанда җәмийәттә немә боливатиду?


2006.03.03
06cpc-police-200.jpg
2-Март күни, тйәнәнмен мәйданида бир аял сақчилар тәрипидин сорақ қилинғандин кейин машиниға селип елип кетилгән. AFP

"Америка авази" ниң хәвәр қилишичә, мәмликәтлик сиясий кеңәшниң чоң йиғини ечилиш билән тәң кеңәшниң рәиси җа чиңлин, муавин рәиси лу хавсәйләр кәйни - кәйнидин доклат беришкә башлиған. Җа чиңлин "дөләтниң 11 ‏- бәш йиллиқ пилани" һәққидә вә келәрки 10 йил ичидә "инақ җәмийәт" ни қандақ қуруш тоғрисида сөзлигән.

Тәйвән мәсилиси

Йиғинда сөзлиниватқан узун доклатларда йәнә "мәмликәтлик сиясий кеңәш давамлиқ түрдә 'тәйвәнни тинчлиқ билән бирликкә кәлтүрүш', 'бир дөләттә икки хил түзүм йолға қоюш' йөүлишини иҗра қилиду, тәйвәнниң мустәқиллиқ йолиға меңишиға һәргиз йол қоймайду" дәп тәкитләнгән.

Хәвәрдә баян қилинишичә, бу йиғинда әң көп етибарға елиниватқан мәсилә деһқанлар билән шәһәрликләрниң турмушидики чоң пәрқ мәсилиси, шундақла йәнә һава билән суниң булғиниш мәсилиси. Йиғин әһлидин бәзи кишиләр су булғинивәрсә, уни ичкили болмайду, ишләткилиму болмайду; һава булғинивәрсә адәм нәпәс алалмайду. Бу мәсилә дәрһал тәдбир қолланмиса болмайдиған мәсилә, дәп пикир баян қилған.

"Шинҗаң" вәкиллири қош тиллиқ оқутушни тәләп қилиду

"Тәңритағ тор бети" ниң 2 ‏- март күнидики хәвиридә баян қилинишичә, коммунистик партийә мәркизи комитети сиясий бюросиниң әзаси ваң лечуән өзиниң "шинҗаңда сотсиализм вә инақ җәмийәт" қуридиған "али сиясий мәсулийәтчанлиқи вә бурчи" ни адаш қилиш үчүн, уйғур аптоном райониниң икки чоң йиғинға баридиған вәкиллирини башлап бейҗиңға кәлгән. Вәкилләрдин абдулла аббас бу қетим беҗиңға "қош тиллиқ маарипни давамлиқ йолға қоюш" һәққидики кәскин тәклипини елип маңған. Уларни үрүмчидә нур бәкри дегән кишиләр айродромға чиқип узутуп қойған.

Хитай армийиси урушқа тәйярлиқ көрүши керәк

Б б с ниң хитайда чиқидиған "азадлиқ армийә гезити" 'дики учурларға вә мунасивәтлик тор бәтлиридә көрситилгән фото сүрәтләргә асасән тәйярлиған хәвиридә баян қилинишичә, йиғин башланғандин кейин гуаңҗу, чеңду, шеняң вә бейҗиң уруш районлири бирликтә қуруқлуққа чиқиш, һавадин җиддий һуҗум қозғаш, һәрхил қисимлар өз -ара маслишишни мәзмун қилған һәрбий мәшқ өткүзгән.

Шаңхәйдики 10 нәччә учур вастиси тәйвән президенти чен шуйбйәнниң "дөләтни бирликкә кәлтүрүшни бикар қилиш қарари" ға қаттиқ зәрбә бериш үчүн җиддий урушқа тәйярлиқ көрүш һәққидики мулаһизиләрни елан қилған. Униңда ейтилишичә, мәркизи һәрбий комитетниң рәиси ху җинтав вә муавин рәиси шү сәйхулар "тәйвән һазир мустәқиллиқ йолиға қарап хәтәрлик бир қәдәм басти" дәп көрситип, хитай армийиси али сиясий мәсулийәтчанлиқи вә бурчини ада қилиш үчүн урушқа тәйярлиқ көрүши керәк дәп тәкитлигән.

Әрздарларни тосуш үчүн нурғун сақчи аҗритилған

Әркин асия радиосиниң 2 ‏- март күни бейҗиңда нәқ мәйдандин алған хәвиригә асасланғанда, хитай һөкүмити җамаәт хәвпсизлики хадимлиридин 620 миң кишини икки чоң йиғинни қоғдашқа сәпәрвәр қилған, буниң ичидә пәвқуладдә сақчи қисимлиридин аҗратқан адәм сани 12 миң. Бейҗиңға әрз қилғили кәлгән бир әпәндигә сақчилар 100 юән пул тәңләп, уни йиғин мәзгилидә сиртқа чиқмаслиқ үчүн вәдә беришкә қистиған.

Бейҗиңгә әрз қилғили келип мәлум бир меһманханида туриватқан бир ханим пикир баян қилип 'хәлқ вәкили дегәнниң һечқандақ роли йоқ. Уларға дәрт ейтиш һаҗәтсиз, бивастә ху җинтав, вен җабавларға дәрд ейтиш керәк. Уларму йиғинға келиду, уларни хәлқ сарийиниң алдида тосивелип, бивастә дәрт ейтиш керәк, қалғини бикар " дегән.

Бейҗиңда олтурушлуқ сиясий мулаһизичи лю шавбо әпәнди пикир баян қилип "бундақ икки чоң йиғинни ачқан билән ачмиғанниң һечқандақ пәрқи йоқ. Бундақ йиғинни ечиш хәлқ баҗ тапшурған пулни исрап қилғанлиқтин башқа нәрсә әмәс. Хәлқ баҗ тапшурған пулни һөкүмәтниң қандақ ишләткәнликини хәлқ қурултийи әзәлдин тартип сүрүштүрүп баққанму әмәс. Әмәлийәттә һөкүмәт мушу икки йиғин мәзгилидә сақчиларни сәпәрвәр қилишқа ишләткән пул хәлқ баҗ тапшурған пул. Бу,‏ хәлқниң пулини хәҗләп хәлқни бастуруштин ибарәт" дегән.

Деһқанлар мәсилисини тәкшүриватқан адвокат гав җичеңниң ейтип беришичә, у бүгүн сиртқа чиққанда уни қоғлап паракәндә қилған 16 аптомобилниң ичидә 11иниң вивискиси йоқ. Бәзилири униң йениға наһайити тиз сүрәт билән келип қаттиқ тормуз қилиш шәкли билән тәһдит салған. Бәзилири сиҗил яндап маңса, бәзилири сиҗил кәйнигә киривалған. (Вәли)

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.